Page 14 - STAV broj 277

POLITIKA

vidjet ću tek kad na ovu temu organiziraju naučni simpo-
zij ili se barem odazovu na simpozije koji tretiraju ulogu
Bošnjaka tokom Drugog svjetskog rata. Da su vođeni na-
učnim činjenicama, predlagači sramne inicijative znali bi
da Bošnjaci nisu proizveli ni gram fašizma na ovim pro-
storima niti su nosili to zlo u sebi, jer da je tako, bosansko-
hercegovačko društvo, kroz stoljeća, zasigurno ne bi bilo
obojeno multikonfesionalnim i multikulturalnim bojama.
Da su vođeni činjenicama, a ne predrasudama, znali bi da
je svako od prethodno navedenih lica, na svoj način, dopri-
nijelo u borbi protiv fašizma, živeći, školujući se ili radeći
unutar NDH, obavljajući poslove shodno datim prilikama
(secundum loca et tempora), a u cilju spašavanja kako samih
sebe, tako i spašavanja komšija Srba, Jevreja, Roma. To su
činili kad god i koliko god su mogli, a što danas malo ko i
želi razumjeti. Njihove izjave ili pak djelovanja namjerno
se dekontekstualiziraju i tako nevješto i neuko smještaju
u potpuno drugu prostorno-vremensku distancu. Da, bilo
je Bošnjaka i u domobranima, SS diviziji, muslimanskim
milicijama, ali najvećim dijelom s ciljem spašavanja “golog
života”, jer su se, nažalost, Bošnjaci našli na udaru ne samo
stranih okupatora nego i domaćih izdajnika, prvenstveno
četnika i ustaša. Niz je primjera koji svjedoče o navedenim
činjenicama, ali o tome možemo drugom prilikom, možda
na jednoj od naučnih konferencija.
No prije nego se rukovodstvo SDPBiH ozbiljnije poza-
bavi pitanjem uloge Bošnjaka tokom Drugog svjetskog rata,
volio bih im skrenuti pažnju na Rezoluciju Parlamentarne
skupštine VE broj 1096 o mjerama za uklanjanje naslijeđa
bivših komunističkih totalitarnih sistema iz 1996. godine
i Rezoluciju Parlamentarne skupštine VE broj 1481 o po-
trebi međunarodne osude zločina totalitarnih komunistič-
DOC. DR. AJDIN HUSEINSPAHIĆ: kih režima iz 2006. godine. S druge strane, trebaju imati u
SPASIMO SOCIJALDEMOKRATIJU OD vidu i činjenicu da su na nivou EU donesene: Rezolucija
Evropskog parlamenta o evropskoj savjesti i totalitarizmu
OSTRAŠĆENE I NEUKE “LJEVICE” iz 2009. godine kao i Rezolucija Evropskog parlamenta od
Nažalost, moram konstatirati da SDP BiH ne samo da ne 19. 10. 2019. godine o važnosti evropskog sjećanja za bu-
predstavlja opoziciju, pogotovo ne onu konstruktivnu, SDP dućnost Evrope. U navedenim dokumentima istaknuto je
danas jedva da predstavlja i partiju koja udovoljava temelj- da su nacizam i komunizam jednako opasne ideje koje su
nim kriterijima svojih socijaldemokratskih političkih pre- centralnu i istočnu Evropu dvostruko više koštale nego
teča na ovim prostorima. Jednostavno, današnja SDP izgle- njen zapadni dio. Navedenim dokumentima Parlamen-
da i djeluje politički bezidejno i impotentno, a što nijednog tarna skupština Vijeća Evrope pozvala je sve zemlje člani-
dobronamjernog građanina ove zemlje ne može i ne smije ce da osude zločine totalitarnih komunističkih režima te
radovati. Stoga, valjalo bi da se SDPBiH vrati vrijednosti- da pokrenu i provedu proces lustracije, ali i rehabilitaci-
ma koje je još prije ravno 111 godina (28. juna 1909. godi- je nepravedno osuđenih lica. U dokumentima Evropskog
ne) uspostavila Socijaldemokratska stranka (SDS) za BiH, parlamenta skrenuta je pažnja na principijelno preispiti-
kao politička organizacija radničke klase izrasla iz Glavnog vanje zločina i djela agresije koja su počinili totalitarni ko-
radničkog saveza,27. augusta 1905. godine. Pri tome, valja munistički i nacistički režimi, uz izražavanje zabrinutosti
upozoriti na činjenicu da su i tada unutar SDSBiH postoja- zbog kontinuirane upotrebe simbola totalitarnih režima
le retrogradne snage, tzv. “zvonaši”, koji su se vezali s Ko- u javnom prostoru (nazivi ulica, trgova, institucija, par-
čićevom grupom, tako da su socijalne zahtjeve radnika sve kova...). Stoga, prije pokretanja svakog pitanja o promje-
više podređivali srpskim nacionalističkim interesima. Stoga, ni naziva ulica, vodstvo SDPBiH treba znati “minimum
aktuelno rukovodstvo SDPBiH na ovu činjenicu nikad ne minimuma”. Prvo, društveno-političke uloge prethodno
smije zaboraviti uz kontinuirano ustrajavanje na izvornim navedenih lica bile su različite, ali nikada fašističke, tako
vrijednostima socijaldemokratije. da takvo etiketiranje predstavlja vrijeđanje ne samo njih
Međutim, izgleda da je rukovodstvu SDPBiH preče da nego svih dobronamjernih ljudi. Drugo, SDPBiH bi po-
“otvara pitanja” o kojima ne posjeduju ni minimum znanja, kazao dobronamjernost kad bi insistirao na pitanjima re-
osim površnih, ostrašćenih, subjektivnih i ideologiziranih habilitacije i lustracije, a sve na tragu prethodno navede-
predrasuda koje jedva da i imaju neke veze sa znanjem i nih rezolucija. Treće, SDPBiH pokazao bi i trun iskrenosti
spoznajom. Inicijativom o promjeni imena sarajevskih ulica kad bi, kao stranka koja očekuje glasove od svih građana
nazvanih po Mustafi Busuladžiću, Asafu Serdareviću, Mu- Bosne i Hercegovine, barem krenuo od zahtjeva za pro-
hamedu Pandži, Fehimu Spahi, Huseinu Đozi, Sulejmanu mjenom naziva ulica i trgova i uklanjanja spomenika pre-
Pačarizu, Osmanu Rastoderu, Aliji Nametku i Enveru Čo- suđenim ratnim zločincima širom države. Četvrto, za sve
lakoviću “ljevica”, koju jedva i da imamo, otvara pitanja nejasne činjenice predlagači inicijative mogli bi posegnuti
kojima nije mjesto u skupštini. Njihovu dobru namjeru za kojom knjigom napisanom nakon 1990. godine, a koja

14 25/6/2020 STAV