Page 82 - STAV broj 221-222

DRUŠTVO

ejaleta od 1364. do 1382. godine. Od 1443. Rodosa 1522. godine. Potom je bio valija
godine je sjedište novoosnovanog Plov- Egipta. Preminuo je u toku priprema za
divskog sandžaka. U samom Plovdivu pohod na Beč. Ostavio je vakufe u Tur-
imali smo samo džamiju Mahmud-paše skoj, Grčkoj i Bugarskoj.
Abogovića. No, džamija ne postoji danas. Damat Rustem-paša Opuković bio
Mahmud-paša Abogović ostavio je i va- je veliki vezir u doba sultana Sulejmana
kufska sela u blizini Plovdiva. U okoli- Kanunija (od 1544. do 1553. i od 1555.
ni Plovdiva postojali su vakufi šesterice do 1561. godine). Brat je Mehmeda Ka-
naših ljudi: Mahmud-paše Abogovića, rađoz-bega, glasovitog mostarskog vakifa.
Hadum Atik Ali-paše, Jahja-paše Sko- Ukopan je u svom turbetu u Istanbulu.
pljaka, Mehmed-bega Obrenovića, Gazi Poput Mehmed-paše Sokolovića, i on je
Čobana Mustafa-paše Bošnjaka i Damat ostavio vakufe širom Osmanske države,
Rustem-paše Opukovića. na tlu današnjih država: Turske, Palestine,
Hadum Atik Ali-paša Bošnjak je iz sela Sirije, Egipta, Saudijske Arabije, Bosne
Drozgometva kod Hadžića. Bio je tri puta i Hercegovine, Srbije, Mađarske, Grčke
veliki vezir. Bio je i valija Rumelije. Vo- i Bugarske. Iza sebe je ostavio vakufska
dio je osmansku vojsku u osmansko-me- sela u Plovdivu.
mlučkom ratu (1485–1491). Poginuo je U Hisaru, kasabi kod Plovdiva, Čoban Grbavi most Sijavuš-paše, Harmanli
kao veliki vezir u borbi protiv alevijskih Mustafa-paša podigao je mekteb. Danas
pobunjenika u Anadoliji. Imao je vakufe tom mektebu nema ni traga. U gradu Ruse Kanunijem. Bio je veliki vezir 13 godina
u današnjoj Turskoj, Grčkoj, Rumuniji i na sjeveru Bugarske podignuti su vakufi (1523–1536) za vrijeme vladavine svog
Bugarskoj. Kod Plovdiva je imao dva či- dvojice Bošnjaka: Čobana Mustafa-paše prijatelja Sulejmana. Pogubljen je zbog
fluka za izdržavanje svojih vakufa. i Rustem-paše Opukovića. Rustem-paša razmirica oko vlasti sa sultanom Sulejma-
Jahja-paša Skopljak uvakufio je mno- je podigao džamiju, medresu, tekiju, ka- nom. Imao je vakufe u današnjoj Turskoj,
go zemljišnih posjeda i mlinova u blizi- ravan-saraj i imaret, dok je Čoban Mu- Grčkoj, Srbiji, Saudijskoj Arabiji, Egiptu
ni Plovdiva. Mehmed-beg Obrenović je stafa-paša sagradio hamam. Ti vakufi da- i Bugarskoj. Ibrahim-paša je gradio dža-
iz okoline Konjica, gdje mu je otac Petar nas više ne postoje. miju u Razgradu (Bugarska) u periodu
Obrenović imao timar. Mehmed-beg i od 1530. do 1535. Gradnja je stopirana
njegova braća Halil-paša, rumelijski be- ŠTO NE UNIŠTE ZEMLJOTRESI, nakon njegove smrti. Džamiju je 1616.
glerbeg, i Hamza-beg, zaim koji je posje- UNIŠTE VLASTI godine dovršio Mahmut-paša. Riječ je
dovao zijamet kod Višegrada, primili su U gradskoj jezgri Razgrada, na sje- o jednoj od najljepših osmanskih dža-
islam i bili istaknute ličnosti u Osman- veroistoku Bugarske, podignuta je samo mija u Bugarskoj. Nažalost, zatvorena je
skoj državi. Mehmed-beg je bio morej- džamija Ibrahim-paše Požeganina (1493– za obavljanje namaza duže od 30 godina
ski sandžak-beg, sultanov kapidžibaša, 1536). On je jedan od najmoćnijih osman- zbog renoviranja.
hercegovački i skadarski sandžak-beg. skih državnika u povijesti. Određeni U blizini Razgrada postojali su pri-
Ostavio je vakufe u Bosni, Kosovu, Grč- historičari smatraju da je bio porijeklom vredni vakufi najmanje trojice Bošnjaka:
koj i Bugarskoj. Bošnjak iz Slavonske Požege. Došao je u Ibrahim-paše Požeganina, Rustem-paše
Gazi Čoban Mustafa-paša Bošnjak po- Istanbul u okviru obrazovnog sistema de- Opukovića i Mehmed-paše Pijala.
rijeklom je iz Bosne. Kao rumelijski valija viširme. Stoga je nauke završio u osman- Mehmed-paša Pijale rođen je na na-
postavljen je za trećeg vezira. Učestvovao skom dvorskom univerzitetu Enderun. Od šim prostorima. Naslijedio je Sinan-pašu
je u zauzimanju Beograda 1521. godine, mladih dana se sprijateljio sa svojim vrš- Opukovića na mjestu kapudan-paše 1553.
bio je glavni zapovjednik pri osvajanju njakom, budućim sultanom Sulejmanom godine. Proveo je 14 uspješnih godina na
toj poziciji. Zauzeo je Korziku i Elbu s
Sofi Mehmed-pašina džamija, Sofija Francuzima, porazio Špance kod Pjom-
bina, opljačkao obale Kalabrije, Saler-
na, Toskane, Španije i zauzeo Balearska
ostrva, porazio hrišćansku koaliciju u po-
morskoj bici kod Džerbe, zauzeo Napulj
(1563), zauzeo Hios (1566) i okončao đe-
novljansko prisustvo na Egejskom moru

Zanimljivo da su jedine dvije
sofijske džamije koje su
pretvorene u crkve upravo
one koje su podigli ljudi s
naših prostora. Sofija je u
osmansko doba imala oko
70 džamija, ne računajući
mesdžide, a danas ima
samo Banja Baši džamiju

82 30/5/2019 STAV