Page 16 - STAV broj 369

POLITIKA

postavljanja tih barikada ubijene su četiri, grada Sarajeva, izvršila borbeni raspored
a ranjene tri osobe. Kako je međunarodno svojih jedinica po sljedećem: na sjeveru
priznanje RBiH bilo sve izvjesnije, načel- i istoku položaje su posjele jedinice 216.
nik Generalštaba Oružanih snaga SFRJ brdske brigade iz Han-Pijeska (rejoni:
generalpukovnik Blagoje Adžić izdaje Mrkovići, Borije i Lapišnica); na jugoi-
naredbu da se “u što kraćem roku pristu- stoku je vatrene položaje posjeo 346. laki
pi formiranju štabova, odreda i brigada artiljerijski puk protivvazdušne odbrane
dobrovoljačkih jedinica smanjenog sa- iz Lukavice (rejoni Trebevića i Brusa); na
stava i njihovoj adekvatnoj popuni stare- jugu je položaje posjela 49. motorizovana
šinskim kadrom iz JNA i naoružanjem i brigada iz Lukavice i 120. laka brigada
opremom’”, te da se izmjeste naoružanje iz Zenice (rejoni Vraca, Mojmila, Luka-
i materijalno-tehnička sredstva JNA iz vice i Vojkovića); na zapadu su vatrene
“ugroženih objekata”, a u cilju pripremanja položaje posjeli 4. mješoviti artiljerijski
terena za preuzimanje što više teritorija, puk iz Kiseljaka i 4. mješoviti protivo-
prema prethodno definiranim Uputstvi- klopni artiljerijski puk iz Visokog (rejoni
ma iz decembra 1991. godine. Ilidže, Osjeka i Otesa); na sjeverozapadu
Još tokom marta i početkom aprila 1992. su položaje posjeli pripadnici i pitom-
tadašnji komandant Druge vojne oblasti ci VTŠC Rajlovac i paravojne formaci-
JNA u Sarajevu general Milutin Kukanjac, je SDS-a (rejoni Krivoglavci, Vogošća i
planski i organizirano, pod izgovorom izvo- Rajlovac) itd. U sklopu ovih aktivnosti,
đenja vojnih vježbi, vršio je zaposjedanje pod plaštom izvođenja vojnih vježbi, iz-
položaja na dominantnim objektima oko vršeno je zaposjedanje svih planinskih
Sarajeva i tako uspostavljao obruč oko gra- masiva oko grada.
da s jednovremenim zadržavanjem velikog Kasarne i drugi vojni objekti u gradu
dijela svojih snaga u kasarnama po gradu. imali su konkretne i razrađene zadatke u
General Vahid Karavelić piše kako je cilju blokade i paraliziranja grada i iste su
u aprilu 1992. godine agresor već ostvario bile planirane da s dijelovima grada Pofa-
operativnu dubinu blokade Sarajeva u pro- lići, Nedžarići, Lukavica, Vraca i Grbavica
sjeku od 20 kilometara. Obruč je sačinjen odigraju ključnu ulogu u planovima presi-
na savršen vojnički način te je braniocima jecanja grada na više pravaca. Prvi zami-
Sarajeva tokom četverogodišnje odbrane šljeni pravac presijecanja bio je Lukavica
uistinu bilo gotovo nemoguće izvršiti de- – Nedžarići, s ciljem odsijecanja područja
blokadu iznutra, pa čak i spolja. Grad je Dobrinje od grada.
bukvalno bio hermetički zatvoren. Drugi zamišljeni pravac presijecanja bio
Agresor je tim zatvaranjem stvorio sve je Lukavica – Vraca – Grbavica – kasarna
preduvjete za početak otvorene oružane “Maršal Tito” – Pofalići, s ciljem presijeca-
borbe za Sarajevo. Protiv sebe nije imao nja grada i izbijanje jedinica JNA na plato
nikakve organizirane i respektabilne vojne Žuči, te kasnijeg spajanja i povezivanja s
snage, stoga je i računao da mu za potpuni naseljem Vogošća. Treći zamišljeni pravac
slom Sarajeva treba svega nekoliko sedmi- presijecanja bio je Nahorevo – Pionirska
ca, pa čak i nekoliko dana. Oružani napad dolina – Skenderija – Grbavica u cilju spa-
na grad započeo je 6. aprila 1992. snažnim janja sa snagama koje dejstvuju na drugom
zločina, u drugoj polovini 1991. godine artiljerijskim pripremama, nakon kojih su pravcu presijecanja grada.
predsjednik SDS-a Radovan Karadžić u na više pravaca istovremeno uslijedili i pje- Druga faza opsade i blokade grada obu-
nekoliko navrata nagovijestio je kako na- šadijski napadi. hvatala je izmještanje većeg dijela ljudstva
mjerava blokirati Sarajevo. U telefonskom Odbrana Sarajeva činila se kao težak, i borbenih kapaciteta iz gradskih kasarni
razgovoru koji je vodio s Miloševićem u gotovo neizvodljiv vojnički zadatak, ali, na ranije uređene i utvrđene borbene polo-
septembru te godine Karadžić je nagovi- ipak, građani Sarajeva uspjeli su se orga- žaje oko grada. U sklopu ove faze izvršeno
jestio katastrofu, kao i da mu je “Romani- nizirati u prve začetke, u prve male forma- je postavljanje minskih polja i inžinjerij-
ja javila da se oni pripremaju da blokiraju cije “Patriotske lige” i “Zelenih beretki”, sko zaprečavanje mogućih pravaca deblo-
Sarajevo, niko iz Sarajeva izaći neće moći, jedinica TO i MUP-a i samoorganiziranih kade grada. U sklopu ove faze izvršena je
to će biti katastrofa”, uz napomenu da će građana koji su pred najezdom zla branili
na ovaj način priprijetiti Izetbegoviću. svoje porodice i domove, fizički opstanak,
Istog dana u telefonskom razgovoru s svoje kvartove i mahale. Upravo s tim sna-
Nikolom Koljevićem Karadžić je istaknuo: gama odbijeni su prvi napadi na Sarajevo
“Ma zablokirat će Sarajevo! Iz Sarajeva tokom marta, aprila i maja 1992.
neće niko moći izaći ni jednim pravcem”,
a slične ideje ponovio je i u telefonskom ZATVARANJE GRADA
razgovoru s Momčilom Mandićem i Vito- Prema podacima koje je prikupio Faid
mirom Žepinićem. Hećo, u prvoj fazi opsade i blokade, koja
Generalna proba blokade grada usli- je realizirana krajem 1991. i početkom
jedila je nekoliko sati nakon zatvaranja 1992. godine, JNA je izvršila plansko
biračkih mjesta na legalno održanom re- pregrupisavanje i stacioniranje svojih ko-
ferendumu za nezavisnost BiH, u noći mandi i jedinica u širem području grada
s 1. na 2. mart 1992. godine. U vrijeme Sarajeva. JNA je, u cilju blokade i opsade

16 1/4/2022 STAV