Page 52 - STAV broj 338

DRUŠTVO

Iako je imao informacije o stanju
u Ugarskoj, sultan Sulejman II nije
želio potcijeniti svog protivnika, te je
za ovaj pohod odabrao svoje najbolje
izuzetno dobro opremljene jedinice.
Pretpostavlja se da je tokom aprila
1526. godine sultan Sulejman II kre-
nuo u pohod s čak 100.000 vojnika i
velikim brojem topova, njih oko 300.
Kada je riječ o Bošnjacima koji su
učestvovali u Bici na Mohaču, vrijedi
istaći da su izuzetno istaknute uloge u
njoj imali bosanski sandžakbeg Gazi
Husrev-beg i Bali-beg Jahjapašić, koji
je u to vrijeme obavljao dužnost sme-
derevskog sandžakbega. Prema poda-
cima Ahmeda S. Aličića prezentiranim
u članku Popis bosanske vojske pred bit-
ku na Mohaču 1526. godine, na Mohaču
je ukupno učestvovalo 3.116 vojnika
iz Bosne. Zato se s pravom može reći
da su Bošnjaci, učestvujući u ovoj
Sulejman
Veličanstveni izuzetno važnoj bici, aktivno sudje-
lovali u krojenju vlastite sudbine
“zlatno doba” u osmanskim pro- kako u neposrednom historijskom
dorima i osvajanjima. kontekstu, tako i u pogledu dugo-
ročnih posljedica koje je pobjeda
3.116 VOJNIKA IZ BOSNE osmanske vojske prouzročila.
Za ovog vladara veže se kontinu- Za prethodnicu vojske poslan je
iran rad na jačanju Osmanske Drža- Ibrahim-paša, kojeg dočekuje u Be-
ve u svim segmentima, s posebnim ogradu Bali-beg. Upravo Bali-beg
fokusom na širenje teritorije, jača- postiže prve uspjehe osvojivši po-
nje ekonomije, ali i obrazovanja i četkom jula 1526. godine Slanka-
kulture. Primjer uspješnosti sultana men, te Petrovaradin krajem istog
Sulejmana II ogleda se i u njegovoj mjeseca.
energičnosti koja je bila osjetna od-
mah pri početku njegove vladavine. VELIKI PORAZ UGARSKE
Prvi veliki značajni uspjesi u borbi Pohod Gazi Husrev-bega prema
protiv Ugara za sultana Sulejmana Mohaču započeo je osvajanjem Mi-
II dogodili su se 1521. godine, kada trovice, Rače, Grgurevce i Berkaso-
sa svojom vojskom prodire do Beo- va. Vojne pobjede na ovom području
grada i okoline koje osvaja. omogućile su mu dolazak u Osijek
Ovaj izuzetno važan uspjeh osman- početkom augusta.
ske vojske djelovao je stimulativno, pa U to vrijeme Ugarska, koja je ni-
su se u narednim godinama pohodi i zala poraz za porazom, doživljava oz-
vojni uspjesi redali jedan za drugim. biljne potrese i u velikoj mjeri gubi
Iako je u dugoj historiji osman- moral. Predvodnik Ugarske vojske
skog ratovanja zabilježen veliki broj Ludovik smatrao je da osmanske
bitaka u kojima su direktno učestvo- snage treba dočekati na močvarnom
vali Bošnjaci, jedna se s pravom može predjelu Mohača koji će im omogu-
izdvojiti kao izuzetno značajna. Riječ Fragment iz popisa bosanske vojske pred bitku ćiti prednost zbog poznavanja terena.
je o velikoj Mohačkoj bici iz 1526. go- na Mohaču 1526. godine iz Arhiva Topkapi Vojni logor Ugari podižu na Mohaču u
muzeja u Istanbulu
dine, u kojoj je učestvovalo nekoliko nadi da će tako spriječiti dalji prodor
hiljada vojnika s područja Bosne. Ove konstatacije pokazat će se tač- osmanske vojske prema prijestolnici
Početkom 16. stoljeća Ugarska se nim 1526. godine, kada se Ludovik Budimu. Ulogu glavnog zapovjednika
suočila s neuspjesima na vojnim fron- morao suočiti s velikim iskušenjima ugarski kralj dodijelio je Krsti Franko-
tovima, a među njihovim vladarima za njegovu državu. Znajući u kakvom panu, a u trenutku dok je Frankopan
bila je prisutna velika kriza. Tokom se stanju nalazi Ugarska, sultan Su- bio odsutan, ova izuzetno važna funk-
1516. godine dolazi do promjene na lejman II započeo je tokom 1526. cija bila je povjerena biskupu katoličke
čelu Ugarske, iskusnog Vladislava II godine ozbiljne pripreme za pohod crkve Tomori Pavau. Ugarska pješadija
naslijedio je njegov maloljetni deseto- na njenu teritoriju. Jedan od glav- i ostatak vojske predvodili su još i Petar
godišnji sin Ludovik, koji u tom tre- nih sultanovih ciljeva bio je prodor Perenj, Franjo Baćan i Ivan Tah.
nutku nije bio sposoban da racionalno u Panonsku niziju i zadavanje udarca S druge strane, prednje osmanske
sagleda stanje unutar države, koje nije Budimu i Pešti, glavnim uporištima jedinice predvodili su Bali-beg s 4.000
bilo nimalo stabilno. tadašnje Ugarske. vojnika, Behrem-paša s također znatnim

52 27/8/2021 STAV