Page 63 - STAV broj 239

Mula Jakub Mula Osman Sulejman
Hasan-aga Zvizdić Kardović Hrastoder Pačariz
time istovremeno branili i svoja sela i svo- djelujući na svom prostoru, odnosno svom U Sjenici je bila formirana milicijska
je domove od četničkih upada i pokolja. rodnom kraju. četa mješovitog nacionalnog sastava od
I jedinice vulnetara često su znale da Bataljonom u Donjem Bihoru koman- Bošnjaka i Srba. To je bila jedna vrsta mi-
prijateljski, zaštitnički i saveznički djeluju dirao je Ćazim Sijarić, dok mu je zamjenik rovne milicije i formirana je po uputstvi-
u odnosu na partizanski pokret. Naprimjer, bio Smajo Trubljanin. ma Hasana Zvizdića. Također, u sjeničkom
u vrijeme kada su na prostorima Vasojevića Četom u Gostunu (prostor prema Šaho- kraju postojala je i muslimanska milicija
i dijela Sandžaka četnici činili najteže zlo- viću i Pavinom Polju) komandirao je Selim borbenog karaktera kojom je komandirao
čine protiv partizanskih odreda, vulnetari Juković, a ona je bila organizaciono veza- Ćamil Prašović.
Plava i Gusinja pripadnicima partizanskih na s muslimanskom jedinicom u Koma- U Novom Pazaru muslimanskom mi-
odreda, bataljona i gerilskih jedinica dava- ranima (između Prijepolja i Bijelog Polja), licijom komandirao je Biko Drešević, dok
li su pomoć i utočište na prostorima koji čiji je komandant bio Husein Rovčanin. je specijalna i posebno obučavana borbena
su bili pod njihovom kontrolom. Tako se Prve jedinice koje su od početka for- jedinica djelovala pod komandom Džema
tokom 1942. i 1943. godine andrijevačka i mirane kao muslimanska milicija bile su Koničanina.
beranska gerila uspjela spasiti od četničkog u Hisardžiku kod Prijepolja i njima je ko- U Plavu i Gusinju komandiri četa bili
uništenja zahvaljujući saradnji i pomoći jed- mandirao hodža Sulejman Pačariz. su: Haso Redžepagić, Mehmed, Amir i
nog dijela plavskih i gusinjskih vulnetara, Jedna četa muslimanske milicije posto- Hakija Šabović, Juso Medunjanin, Adem
a na prostorima Gornjeg Bihora pomoću jala je u selu Petnjici, u Gornjem Bihoru Lješnanin, Zajo Radončić, Abdulah Ðom-
pripadnika narodnooslobodilačkog pokre- kod Berana. Obuhvatala je sela Petnjicu i balić, Zejnil Ðombalić, Muharem Rašić,
ta. Upravo u periodu kada su na teritoriji Vrbicu. Komandant joj je bio Osman Ra- Bajram Laličić, Iso Deljanin, Kupo Ra-
Gornjih i Donjih Vasojevića pobijeni od stoder, hodža iz Petnjice, a njegov zamjenik dončić. Neki od njih bili su saradnici na-
četnika mnogi organizatori i rukovodioci Ðule Agović. Bataljonom u Donjem Bihoru rodnooslobodilačkog pokreta, a od 1944.
narodnooslobodilačke borbe, oni partizani komandirao je Galjan Lukač. U njegovoj godine i aktivni učesnici u njemu (Rašić,
koji su uspjeli preći na prostor plavskog i jedinici bilo je i Bošnjaka i Crnogoraca. Laličić i Deljanin).
gusinjskog kraja tokom 1942. do oktobra Komandant rožajskih vulnetara bio je Pljevaljsko-pribojska četa formirana je
1943. godine bili su na sigurnom, jer na Mula Jakub Kardović (prilikom četničke februara 1942, a rasformirana aprila 1943.
ovom prostoru nije poginuo u spomenu- opsade Novog Pazara krajem 1941. godi- godine. Komandant ove milicije bio je Asim
tom periodu nijedan crnogorski partizan. ne čuvao je 420 novopazarskih Srba da im Hasanbegović, a njegov zamjenik Hamdija
se ništa ne desi i spašavao tokom rata ista- Kriještorac. Ova je milicija augusta 1943.
ORGANIZACIJA knute komuniste), komandir žandarmerije godine ušla u Bošnjački odred za odbra-
MUSLIMANSKE MILICIJE Ćerim Kurpejović, a nonprefekt (načelnik nu grada Pljevalja od četnika, a septem-
Muslimanske milicije (musliman- sreza) Adem-aga Kurtagić. Rožajski vul- bra 1943. veći broj njenih boraca stupio je
ska vojska) nisu bile hijerarhijski pove- netari naročito su se istakli u borbama s u Drugu proletersku sandžačku brigadu.
zane, već su svaka za sebe bile neovisne, četnicima prilikom odbrane Novog Pazara. Ove muslimanske jedinice bile su seljač-
ka vojska, bez izgrađene i jedinstvene plat-
Komunisti su imali čudnu tendenciju da ratna zlodjela što forme. Ono što ih je prije svega povezivalo
bila je njihova teritorija i njena odbrana od
ravnomjernije podjele na sve jugoslavenske narode i s ciljem opasnosti i odbrana domova, svojih poro-
stvaranja te vještačke i neistinite ravnoteže bošnjačkom narodu je dica, običaja, tradicije, vjere, načina živo-
ta i osjećanja ljudi. Nažalost, ove jedinice
kao poslijeratno ideološko, nacionalno i historijsko breme bačeno nisu uspjele da spriječe pokolj bošnjačkog
na pleća djelovanje tzv. muslimanske milicije, iako je i njima bilo življa u Bihoru i srezu pljevaljskom, u pr-
jasno da se ove formacije nikako ne mogu izjednačavati s četnicima, vom redu zato što su ove genocidne akcije
četnici izveli u saradnji i uz podršku itali-
ustašama, ljotićevcima i njima sličnim. Jedino što su im mogli janskog okupatora. Ali su zato svoj narod
zamjeriti bilo je da se pripadnici ovih samoodbrambenih jedinica uspjeli da odbrane od četničkog pokolja u
Novom Pazaru, Sjenici, Prijepolju i Komo-
nisu slagali s revolucionarnim komunističkim ciljevima partizana jer ranu, jer je u ovim krajevima muslimanska
su bili pristalice starog kapitalističkog društvenog uređenja milicija bila brojnija i bolje naoružana. Isto
se može reći i za Plav, Gusinje i Rožaje. n

STAV 3/10/2019 63