Page 61 - STAV broj 156

Sokol iznad – ispod Gračanica

Od Sokograda do Gračanice protječe rječica Sokoluša. Naselja koja su nastajala ni-
zvodno ispod utvrđenih gradova, dobijala su imena Gračanica. Ime Gračanice izvede-
no je od “gražd”, odnosno grad prilagođeno u Gračanica. Ko zna koliko je Gračanica u
Bosni i šire? A jedan je Sokol u Usori, i još se nada, a kako živjeti bez nadanja i želje za
uzdizanjem. Teškoće koje su stoljeća dodijelila ovom gradu nisu tu da ga slome, nego
da ga iznova stvore. Sokograd je Gračanici dao ime kao roditelj djetetu, danas je spram
djeteta oronuli starac koji čeka posjetu vlastitih potomaka, čeka da se u visine vine, jer:
Vrijeme gradi niz kotare kule, vrijeme gradi, vrijeme razgrađuje..., vrijeme gradi, i sve tako
ukrug, kao ptica sokol...

države, carstva, zemlje, uređenja pod ko- je, stara, a kao da je dočekala novu mla- Sam Radivoj bijaše zadužen za odbra-
jim bi se čovjek mogao osjećati potpuno dost i sada svojom bjelinom obasjava i nu Bobovca, a izdao je Bobovac nakon tri
sigurnim i sretnim. šutnjom nijemo pripovijeda o prošlim dana borbe, nakon predaje grada očekivao
vremenima. je nagradu. Sultan ga je “nagradio”, sma-
U SOKOLU KOTROMANIĆA DVOR trajući da se ne može vjerovati nekome ko
– FETHIJA Radivoj je sin kralja Ostoje i brat je izdao svog gospodara. Završio je poput
predzadnjeg bosanskog kralja Tomaša. zadnjeg bosanskog kralja i svog bratića
Zauzimanjem Sokograda od Osman- Sarađivao je s Turcima, a protiv svog bra- Stjepana Tomaševića. Kraljevi Tomaš i To-
lija, vlastelinski dvor Radivoja Kotroma- ta, šuškalo se da je brata otrovao. Mož- mašević progonili su bogumile, protiv njih
nića preuređen je u džamiju, tada nazva- da opravdano s obzirom na okolnosti se okrenuo i izdao ih Radivoj, Radivoju
nu Fethija. Danas Fethija nema munaru, koje su vladale na samom kraju bosan- presudio sultan, šta kazati, nego začarani
munara je bila nagrižena vremenom, kao ske nezavisnosti, gdje su dva posljednja krug. Ne ide zlo raditi, a dobru se nadat.
i grad, stanovnici grada srušili su je bo- bosanska kralja Tomaš i Tomašević, pri- Stanje slično današnjem, teško se mijenja-
jeći se da ne učini “sedždu” na lokalni hvativši kršćanstvo, vršili progon vla- mo. Radivojevog sina Matiju Radivojevića,
put. Nedaleko od Fethija džamije postoji stitog bogumilskog stanovništva. Ili je posljednjeg poznatog Kotromanića, Meh-
nova džamija, tako da Fethija odavno Radivoj slika, lice i ogledalo današnje med Fatih postavio je za “kralja” Bosne, ali
nije u upotrebi. Ali, nasreću, ispričala je politike gdje je bilo kakav lični interes ne zavrijedi ljubav Bošnjana. n
ljepšu priču od samog grada, obnovljena često jači od krvnog srodstva. Ko zna!?

Građani Bosne i Hercegovine iskazali su želju da živimo u nezavisnoj i slobodnoj državi Bosni i Hercegovini, uz odgovornost da
takvu državu stalno gradimo i bolju ostavimo generacijama koje dolaze. Bosna i Hercegovina je država koja je platila visoku
cijenu svoju nezavisnosti, što potvrđuje i činjenica da se uz ovaj dan prisjećamo 29. februara 1996. godine, kada je zvanično
okončana opsada Sarajeva od strane srpskog agresora, trajajući 1.425 dana, tokom kojih je, nažalost, ubijeno 12.000 ljudi,
među njima 1.500 djece, a 50.000 ljudi je lakše i teže ranjeno. Svim njenim građanima, svima istinskim Bosancima i
Hercegovcima, u ime uposlenika JU “Zavičajni muzej” Visoko, te u svoje ime, upućujem čestitke uz 1. mart 2018. godine,
uz želje za što boljom budućnošću u nezavisnoj i slobodnoj Bosni i Hercegovini.

mr. sci. Elvedin Šabanović,
direktor Muzeja

STAV 1/3/2018 61