Page 30 - STAV broj 328

POLITIKA

Treba istaknuti da se nezadovoljstvo Nacrtom problema kada je riječ o sastavu i nadležnostima tog tijela
Zakona ne odnosi samo na uvjete za izbor u ovom obliku u kom je ono predviđeno Nacrtom Zakona.
Prije svega, Univerzitet u Sarajevu, kao uvjerljivo najveća i
u akademska zvanja nego se ozbiljne najznačajnija naučno-obrazovna institucija u Kantonu Sa-
kritike upućuju i u vezi s pretjeranom rajevo i u Bosni i Hercegovini, nije adekvatno predstavljen
u tom tijelu i nema garancija da u bliskoj budućnosti, uz
centralizacijom rukovodnih i upravljačkih jedan ili dva dodatna predstavnika privatnih fakulteta na-
primjer, predstavnici Univerziteta u Sarajevu ne budu pre-
funkcija na Univerzitetu u Sarajevu. Tako glasani u pogledu važnih odluka tog tijela, omogućavajući
Nacrtom Zakona rektor zadobiva ogromnu da većinski glas pripada privrednim subjektima i privat-
nim univerzitetima. To je naročito važno ako se ima u vidu
moć, dok se istovremeno slabi pozicija i uloga da to tijelo donosi preporuke, ali i odluke koje se najvećim
nastavno-naučnih vijeća i dekana fakulteta. dijelom, a u nekim segmentima de facto isključivo, odnose
upravo na Univerzitet u Sarajevu. Stoga je potrebno osigu-
rati da barem polovina članova Vijeća budu predstavnici
njihovo eventualno indeksiranje u ovim bazama), Zakon barem Univerziteta u Sarajevu.
u jednom dijelu zahtjeva za napredovanje predviđa delegira-
nje procjene vrijednosti našeg naučnog rada bibliometrijskim OGROMNA MOĆ U RUKAMA REKTORA
mehanizmima ovih baza, te time vrši neki oblik i privatizacije Vijeće Filozofskog fakulteta smatra da je naročito pro-
i autokolonizacije našeg akademskog prostora”, stoji u dopisu blematična odredba koja propisuje ključnu ulogu Vijeća u
Vijeća Filozofskog fakulteta. odobravanju osnivanja novih članica / odsjeka na visokoš-
Što se tiče Vijeća za nauku, Vijeće Filozofskog fakulteta kolskoj ustanovi, s obzirom na to da je takvo rješenje u koli-
u Sarajevu smatra da uvođenje nove institucije u visoko ziji s fundamentalnim principima autonomije univerziteta.
obrazovanje u Kantonu Sarajevo – Vijeća za visoko obra- A još problematičnija jeste ona kojom se ovom Vijeću daje
zovanje i nauku Kantona Sarajevo – kao prvenstveno sa- pravo odlučivanja o kriterijima za izbor u akademska zva-
vjetodavnog tijela Vlade, može biti korisno. No, postoji niz nja; imajući u vidu koliko su ti kriteriji važni, ne samo za
individualni status i karijere akademskog osoblja već i za
funkcioniranje odsjeka i fakulteta, apsolutno je neprihvat-
ljivo da o tom fundamentalnom pitanju većinski odlučuju
predstavnici institucija i sektora koji ta pitanja nedovoljno
poznaju ili ih se suštinski ne tiču (Privredna komora, Mi-
nistarstvo, Udruženje poslodavaca KS, pa čak djelimično
i Akademija nauka i umjetnosti BiH,) ili ih se tiču uglav-
nom teorijski – što je slučaj s privatnim fakultetima (s ob-
zirom na notornu činjenicu da je napredovanje i izbor u
viša akademska zvanja na privatnim fakultetima prije izu-
zetak nego pravilo, jer, barem u Kantonu Sarajevo, u prin-
cipu djeluju i opstaju zahvaljujući “vječitim” docentima i
predavačima iz prakse).
U svrhu podizanja kvaliteta naučnog rada u Kanto-
nu Sarajevo i određivanja pravila za vrednovanje naučnih
istraživanja na svim nivoima (od zapošljavanja istraživača,
njihovog napredovanja, do finansiranja projekata), Vijeće
predlaže da se u formuliranju osnovnih principa razvoja vodi
smjernicama Evropske asocijacije univerziteta (EUA), čiji
je Univerzitet u Sarajevu član, i koja se zalaže za otvoreni
pristup i otvorenu nauku (Open Access i Open Science), te za
umanjivanje značaja kvantitativne metrike u ocjenjivanju
naučnog rada u skladu s principima San Francisco Dekla-
racije o vrednovanju istraživanja (DORA).
Na kraju, treba dodati da je zaista nesvakidašnja situaci-
ja da se niko od 25 eksperata koji su bili članovi komisije za
izradu Nacrta Zakona ne usuđuje javno zastupati i braniti
ponuđena rješenja. Pokušaj da se Nacrt Zakona opravda u
akademskoj zajednici i široj javnosti ostavljen je ministrici
za nauku, visoko obrazovanje i mlade Meliki Husić-Meh-
medović, koja i nije bila član komisije za izradu Zakona.
Također, treba istaknuti da se nezadovoljstvo Nacrtom
Zakona ne odnosi samo na uvjete za izbor u akademska zva-
nja nego se ozbiljne kritike upućuju i u vezi s pretjeranom
centralizacijom rukovodnih i upravljačkih funkcija na Uni-
verzitetu u Sarajevu. Tako Nacrtom Zakona rektor zadobi-
va ogromnu moć, dok se istovremeno slabi pozicija i uloga
nastavno-naučnih vijeća i dekana fakulteta, što sigurno nije
u funkciji osiguranja pretpostavki za razvoja UNSA. n

30 18/6/2021 STAV