Page 65 - STAV broj 186
P. 65
hrvatskog naroda”). Jedan dio bivših boš- “muslimanske SS divizije”, a dobivanje Pod zastavama Francuske, BiH i Hrvatske
njačkih političara prihvatio je saradnju “autonomije za BiH pod njemačkim gu-
s hrvatskim fašistima i inkorporiran je vernerom”. Pokret je djelomično uspio u područja Francuske” za smještaj je odre-
u vladajuću strukturu, a drugi su se pri- ostvarenju svojih ciljeva, a ustaška vlast dio tri departmana južno od Liona. U Le
ključili partizanima. Veliki broj Bošnja- je, saznavši za to, doslovno pobjesnila. Luyu je smještena divizija, u Mendeu je
ka bio je utučen, politički obezglavljen, Hitler je 1943. odobrio formiranje SS di- smješten regrutni depo, a 60 km od Rodeza,
bez ikakvog utjecaja na državotvorne in- vizije (Handžar), ali ne i autonomije, pa duboku u provinciji, nalazi se Villefranche
stitucije i resurse i s nadom da je došao je iste godine izvršen strogi prijem pito- s jedva 10.000 stanovnika. Na uzvisini, na
kraj represivnoj srpskoj monarhističkoj maca koji odlaze na obuku u Villfranche, rubu gradića, zgrada Više djevojačke ško-
vladavini koja ih je dovela na prosjački o kojem je ovdje riječ. Godinu dana ka- le postaje sjedište pionirskog bataljona 13.
štap i unakazila narodnosno biće. snije, 1944. nastala je divizija. Divizija je SS divizije. Gradonačelnik Villefranchea
sastavljena u narodnosnom smislu od oko je Louis Fintanges, ratni vojni invalid iz
Međutim, ubrzo su na svoje oči vidje- 90% Bošnjaka i 10% Hrvata i Nijemaca, Prvog svjetskog rata.
li zlokobnu Pavelićevu ideološku praksu pretežno u zapovjednoj strukturi forma-
na djelu: nemilosrdno ubijanje i proga- cije. Za razliku od svih drugih njemačkih Štab bataljona čine visoki oficiri:
njanje Srba, Jevreja i Roma. Zbog toga vojnih pripadnika, pripadnici 13. divizije komandant Oskar Kirchbaum (48) iz
su u gotovo svim većim bh. gradovima su, umjesto uobičajenih vojniških kapa, Varaždina, uz njega je deset godina mla-
muslimanski intelektualci počeli tokom nosili fesove, kao vanjsko musliman- đi Heinrich Kunz iz Velikog Bečkereka
1941. objavljivati rezolucije protiv nasi- sko-bošnjačko “razlikovno obilježje” iz (Zrenjanin), te oficiri i podoficiri: Antun
lja nad svojim sugrađanima (među naj- tradicijskog naslijeđa. Wolf iz Karlovca, Alexander Michawet
poznatijim jesu Sarajevska i Mostarska, (31), Julius Galanta (38) iz Osijeka, svi
te Banjalučka i Tuzlanska rezolucija itd.). KOMANDANTI I AKTERI POBUNE Volksdeutscheri i s njima još Gerhard
U rezolucijama su isticali i ustaške poko- Kretchmar iz Šlezije. Bataljonski liječ-
lje koje obavljaju katolici pod fesovima Na pitanje zašto je divizija formirana nik je iz Ljubljane Wilfried Schlezinger.
“koji se dozivaju muslimanskim imeni- u Villefrancheu a ne u NDH, Zija Sulej-
ma”, zatim ogorčeno navode prepuštanje manpašić piše u svojoj knjizi 13. SS divizija Uz njih su podoficiri koji će, s dolaze-
muslimanskog stanovništva četničkim Handžar – Istine i laži da je to učinjeno zbog ćim događajima, biti u prvom planu po-
pokoljima te posvemašno obespravljenje činjenice što “hrvatske vlasti ne samo što bune. To su bataljonski imam Halim ef.
muslimanskih masa. nisu podržavale formiranje divizije nego Malkoč, zatim zastavnici Ferid Džanić
su ga djelomično i ometale, u Glavnoj up- (25) iz Bihaća, Lutfija Dizdarević (22) iz
Zbog toga se iz prijeke nužde zaštite ravi SS su tokom maja, poslije razmatranja Sarajeva, Nikola Vukelić (19) iz okolice
golog života širom Bosne i Hercegovi- raznih mogućnosti, odlučili formirati di- Gospića i Eduard Matutinović, te vodnik
ne formiraju samozaštitni dobrovoljač- viziju u nekoj mirnijoj sredini”, pa je od- Božo Jelinek (22) iz Kutine.
ki odredi Muslimanske milicije. Među luka donesena (6. juna 1943) da to bude u
bošnjačkim političkim Hrvatima u vla- Francuskoj. Njemački komandant “vojnog Vojna obuka, po istraživanju Sulej-
sti NDH od godine 1942. razvija se ideja manpašića, u ovim postrojbama počela je
i pokret za otcjepljenjem od Hrvatske ili 30. augusta 1943, kao i u ostalim Waffen
potpune autonomije unutar NDH. Pave- SS po pravilima Wehrmachta. U zapovi-
lićev sporazum o saradnji vlasti i nekih jedi za obuku komandanta za 24. august
četničkih vojvoda 1942. gotovo su uništili
povjerenje muslimana prema NDH. Na
čelu Pokreta za autonomiju jeste visoki
domobranski oficir Muhamed Hadžiefen-
dić. Ukratko: Izaslanstvo Pokreta odla-
zi u vrh Wermachta, pokušavajući doći
do samog Hitlera i nudeći formiranje
Izdajnik Halim Malkoč stao
je na nacističku stranu
Vođe pobune
STAV 27/9/2018 65
