Page 164 - Makaleler 1. Cilt

162 MAKALELER -1-

geyi çalkalayacak, güç dengelerini de¤ifltirecek ve yeni bir Balkan düzeni
kuracak bir sars›nt› sonunda gerçekleflebilir. Mevcut haritalar, Balkan Savafl-
lar›, I. Dünya Savafl›, II. Dünya Savafl› gibi büyük sars›nt›lar›n sonucunda
oluflmufltur. Yeni bir de¤ifliklik, yeni bir sars›nt› sonucunda gerçekleflebilir.
Bu sars›nt›y› uzak, hatta imkans›z görmek ise safl›k olacakt›r. Kosova
üzerinden ç›kacak bir Arnavut-S›rp savafl›; buna eklenecek bir S›rp-Make-
don çat›flmas›; üstüne gelecek bir Yunan-Arnavut ve Yunan-Makedon dö¤ü-
flü; S›rbistan'›n bu çok cepheli savafl›n› f›rsat bilecek bir Boflnak karfl›-sald›-
r›s›, hatta bir "Sancak ayaklanmas›", tüm bunlara karfl› kay›ts›z kalamayacak
bir Türkiye; bu müdahaleye karfl›l›k verecek olan Yunanistan'la ciddi bir sa-
vafl; Türkiye'nin Balkanlar'a müdahalesi ile hareketlenebilecek olan Bulgar
Türkleri...
Bu senaryo elbette istenmeyen ama ne yaz›k ki her zaman için mümkün
olan bir senaryodur. Bu domino teorisinin bugün gerçe¤e dönüflmesini en-
gelleyen fley ise, büyük ölçüde, Balkanlar'da kontrol edemeyece¤i ve kendi
ç›karlar›n› da zedeleyecek olan bir patlamadan çekinen ABD'nin statükoyu
koruyucu politikas›, k›sacas› Pax Americana'd›r. Oysa Pax Americana'n›n
zay›f bir an›nda atefl alacak bir k›v›lc›m, bombay› patlatabilir. Bu bomba ise,
büyük olas›l›kla, en az Balkan, I. Dünya ve II. Dünya savafllar› kadar destab-
lize edici bir rol oynayacak, k›sacas› haritan›n yeniden çizilmesine zemin ha-
z›rlayacakt›r.
Bu nedenle, Türkiye için flu statik dönemde izlenmesi gereken strateji,
"yeflil kuflak" üzerindeki etkisini güçlendirmesi ve bu kuflak ile kendisi ara-
s›ndaki ba¤›, muhtemel bir çat›flma ortam›nda etki gösterecek kadar sa¤lam
ve gerçekçi hale getirmesidir.

Stratejik Otoyol?...
Peki bu nas›l yap›lmal›d›r? Edirne'den Adriyatik'e, hatta Bihaç'a kadar
uzanan bu kuflak nas›l canland›r›lmal› ve Türkiye için bir etki alan›na dö-
nüfltürülmelidir?
Bu konuda büyük taktik de¤eri olan bir proje, Özal döneminde günde-
me gelmiflti. Proje, ‹stanbul'dan ç›k›p Bulgaristan'dan devam edecek, oradan
Makedonya'ya ve Arnavutluk üzerinden Adriyatik'e varacak bir otoyol pro-