Page 165 - Makaleler 1. Cilt

Balkan Stratejisi 163

jesiydi. Böylece ticari bir ba¤la birbirine ba¤lanacak bu ülkeler aras›nda cid-
di bir politik yak›nl›k da kurulabilecekti.
Bu proje, son y›llarda Türkiye'nin içine düfltü¤ü istikrars›zl›k nedeniyle
unutuldu. Ancak hala mümkündür ve bölge ülkeleri de böyle bir giriflim
için istekli olmaya devam etmektedirler. Ekonomik yönden büyük bir geri
kalm›fll›k içinde k›vranan Arnavutluk aç›s›ndan, kendisine büyük bir ticari
canl›l›k getirecek olan bu otoyol, tam anlam›yla bir "can damar›" olacakt›r.
Yunanistan ve S›rbistan aras›nda s›k›flm›fl ve Arnavutluk'un altyap› yetersiz-
li¤i nedeniyle Adriyatik'e ç›k›fl yapmakta zorlanan Makedonya aç›s›ndan da
böyle bir otoyol can simidi ifllevini görecektir.
Tek muhtemel pürüz Bulgaristan olabilir. Gerçekte bu proje Bulgaristan
için de ekonomik yönden avantajl› olacakt›r, ancak Bulgar yönetiminin stra-
tejik kayg›lar› olumsuz rol oynayabilir. Asl›nda, projenin gündemde oldu¤u
birkaç y›l öncesinde Bulgaristan, Yunan ve S›rp komflular›yla olan tarihsel
rekabetinin de etkisiyle, Türkiye'ye yak›n bir politika izliyordu, fakat son bir
y›l içinde Yunan-S›rp eksenine do¤ru ›l›ml› bir geçifl gösterdi. Yine de Türki-
ye'nin Bulgaristan'›, bu ülkenin S›rp-Yunan ikilisi ile olan yok edilemez an-
laflmazl›klar› sayesinde, kendi yan›na çekmesi mümkündür. Daha da önem-
lisi, zorunludur. Çünkü Bulgaristan'›n vizesi olmadan Türko-‹slami kufla¤a
ulaflmak imkans›zd›r.
Bu otoyol projesinin yan›nda, bölgedeki "yeflil kuflak" üyesi ya da mütte-
fiki ülkelerle, politik ve askeri ittifaklar kurulmas› gerekmektedir. Türkiye
taraf›ndan bölgeye; Türkçe, Arnavutça ve S›rbo-H›rvatça dillerinde yap›la-
cak doyurucu televizyon yay›nlar› da, yeflil kuflakta yaflayan halk›n, "anava-
tan" ile olan ba¤lar›n› güçlendirmede büyük yarar sa¤layabilir.

Bosna'da Ne Yapmal›?
Yeflil kuflakla yap›lacak olan ittifak›n ilk örne¤i Bosna olmal›d›r. Balkan-
lar'daki bu kufla¤›n bu en sivrilmifl temsilcisi, Türkiye'nin deste¤ine hem en
acil olarak ihtiyaç duymaktad›r, hem de Türkiye'nin bu ülkeyle yapaca¤› ifl-
birli¤inin sembolik de¤eri çok büyük olacakt›r.
Bosna, Dayton anlaflmas› ile bir bar›fla de¤il, gerçekte ateflkese kavufl-
mufltur. Uluslararas› toplulu¤un zay›f bir an›nda yeni bir S›rp-Müslüman