Page 161 - Makaleler 1. Cilt

Balkan Stratejisi 159

Ancak, önce de belirtti¤imiz gibi So¤uk Savafl bitti ve tarih yeni bir dö-
neme girdi. Balkanlar'da rejim, hatta harita de¤ifliklikleri yafland›. Türko-‹s-
lami kuflak ise bu köklü de¤iflimin tam merkezinde yer al›yordu. Bosna'da-
ki savafl, bu kufla¤›n en bat›daki temsilcisi olan Bosnal› Müslümanlar'a yö-
nelen S›rp sald›rganl›¤›n›n bir sonucuydu. Bugün Balkanlar›n "barut f›ç›s›"
say›lan di¤er bölgeler de ayn› kufla¤›n parças› ya da akrabas›d›rlar; Kosova,
Sancak ve Makedonya...
Bu durum kuflkusuz Türkiye'yi çok yak›ndan ilgilendirmektedir. Çünkü
Türkiye, Osmanl›'n›n devam›d›r. Osmanl›'n›n miras›na o sahiptir. Bu gerçek
ise, Türkiye'ye hem yeni stratejik ufuklar, hem de politik ve ahlaki sorumlu-
luklar getirmektedir.
Yunanl› siyaset bilimci Thanos Veremis, "Osmanl› faktörü"nün bu "geri
dönüflünü" ve Türkiye ile olan iliflkisini flöyle yorumluyor:
Balkanlar'› potansiyel olarak destablize edecek ve bölebilecek faktörlerin ba-
fl›nda "Osmanl› faktörü"nün yeniden ortaya ç›k›fl› gelir. Osmanl›lar'›n bölge-
den çekilmesinden bu yana, Türkiye'nin Balkanlar'daki Müslümanlara yöne-
lik ciddi bir ilgisi olmam›flt›. Ancak Do¤u Avrupa'da komünizmin çöküflüy-
le birlikte, Türkiye'nin Balkan Müslümanlar› ile olan ilgisi de önem kazan-
d›.... Bulgar, Türk, S›rp, H›rvat ve Arnavut gibi farkl› etnik kökenlerden ge-
len milyonlarca Balkan Müslüman›, Karadeniz'den Adriyatik'e kadar uzanan
bir co¤rafi kuflak oluflturmaktad›rlar. Türkiye'nin, bu Balkan Müslümanlar›-
n›n koruyuculu¤unu üstlenerek bölgedeki etkisini büyütmesi, muhtemel bir
geliflmedir. 10
Ayr›ca, Veremis'in yine ayn› makalede vurgulad›¤› gibi, bu kufla¤›n çok
önemli bir stratejik özelli¤i daha vard›r: Yunanistan ile onun kuzeydeki Or-
todoks müttefikleri, özellikle de S›rbistan aras›nda bir duvar oluflturmakta-
d›r. Türkiye e¤er bu duvar› güçlendirebilirse, S›rbistan ile Yunanistan'› -ki
gerek Bosna-Hersek yönetimi, gerekse Türko-‹slami kufla¤›n di¤er üyeleri
için en büyük tehlike bu iki müttefik Ortodoks güçten gelmektedir- birbirin-
den ay›ran bir do¤al engel yaratabilir.
K›sacas› Yunanl› gözler, Türko-‹slami kufla¤›n Türkiye için büyük bir
stratejik avantaj, bir "etki alan›" imkan› yaratt›¤›n› görebilmektedir.
Thanos Veremis, Türkiye'deki önemli bir noktay› daha görmekte ve gös-