Page 66 - Sonsuzluk Başlamış Durumda
P. 66
SONSUZLUK BAŞLAMIŞ DURUMDA
işletildiğini söylerse, bu durumda yaptığımız hesabın hiçbir anlamı
kalmaz.
Bu örnek de göstermektedir ki, zamanın akış hızıyla ilgili bilgi-
miz, sadece algılayana göre değişen referanslara dayanmaktadır.
Aynı şekilde zamanın akış hızının, farklı şartlarda herkesçe fark-
lı olarak algılanması da zamanın psikolojik bir algıdan ibaret oldu-
ğunu kanıtlar. Örneğin, bir arkadaşınızla buluşacağınız zaman
onun 10 dakikalık bir gecikmesi size bitmek bilmeyen, çok uzun bir
zaman gibi gelebilir. Ya da sabah okula veya işe gitmek üzere uya-
nan uykusuz bir insana uyuyacağı fazladan bir 10 dakika oldukça
uzun gelebilir, hatta bu sayede uykusunun büyük bir kısmını aldı-
ğını düşünebilir. Bazı şartlarda ise bunun tam tersi söz konusudur.
Öğrencilik yıllarından hatırlayacağınız gibi -40 dakikalık- adeta bir
asır süren bir dersin ardından 10 dakikalık bir teneffüs çok çabuk
geçebilir.
Zamanın göreceliği, bilimsel yöntemle de ortaya konmuş somut
bir gerçektir. Einstein'ın Genel Görecelik Kuramı göstermektedir
ki zamanın hızı, bir cismin hızına ve çekim merkezine olan uzaklı-
ğına göre değişmektedir. Hız arttıkça zaman kısalmakta, sıkışmak-
ta; daha ağır daha yavaş işleyerek sanki "durma" noktasına yaklaş-
maktadır.
Bunu Einstein'ın bir örneği ile açıklayalım. Bu örneğe göre aynı
yaştaki ikizlerden biri Dünya'da kalırken, diğeri ışık hızına yakın bir
hızda uzay yolcuğuna çıkar. Uzaya çıkan kişi, geri döndüğünde ikiz
kardeşini kendisinden çok daha yaşlı bulacaktır. Bunun nedeni
uzayda seyahat eden kardeş için zamanın daha yavaş akmasıdır.
Aynı örnek hızı ışık hızının yüzde doksan dokuzuna yakın olan bir
roketle uzayda yolculuk yapan bir baba ve dünyada kalan oğlu için
de düşünülebilir; "eğer babanın yaşı 27, oğlunun yaşı 3 olsa, 30 dünya
senesi sonra baba dünyaya döndüğünde oğul 33 yaşında, baba ise 30 ya-
şında olacaktır." 15
Zamanın izafi oluşu, saatlerin yavaşlaması veya hızlanmasından
64