Page 71 - Risale-i Nur - Muhakemat

BİRİNCİ MAKALE 73

tevil etmesinler. Zira her Hakikattan daha zahir ve daha vâzıh
tahakkuk etmiş ki; Kur'an'ın manaları Hak oldukları gibi, tarz-ı ifade
ve suret-i manası dahi beligane ve ulvîdir. Cüz'iyatı o madene irca'
ve teferruatı o menbaa ilhak etmeyen, Kur'an'ın Îfa-i Hakkında
mutaffifînden oluyor. Bir-iki misal göstereceğiz. Zira nazarı
celbeder.

ِ
Birinci Misal: اداتوَا َلا بجْلا انْلعج و (Allahu a'lemu
َ
ً ْ َ َ َ َ َ
bimuradihi). Caizdir: İşaret olunan mecaz, böyle bir tasavvuru îma
eder ki: Sefine gibi olan küre, bahr-i muhit-i havaînin içinde taht-el
bahir bir gemisi ve umman gibi fezada direk veya demir gibi
dağlarıyla irsa ve ta'mid ederek hava ile iştibak ettiğinden
müvazeneti muhafaza olunmuştur. Demek dağlar o geminin demir
ve direkleri hükmündedirler.

Sâniyen: İnkılabat-ı dâhiliyeden ihtizazat, o dağlar ile iskât
olunurlar. Zira dağlar yerin mesamatı hükmündedir. Dâhilî bir
heyecan olduğu vakit arz dağlar ile teneffüs ettiğinden gazabı ve

hiddeti sükûnet bulur. Demek arzın sükûn ve sükûneti dağlar iledir.

Sâlisen: İmaret-i arzın direği beşerdir. Hayat-ı beşerin direği
dahi, menabi'-i hayat olan mâ' ve türab ve havanın istifadeye lâyık
suretiyle muhafazalarıdır. Halbuki şu üç şerait-i hayatın kefili dahi
dağlardır. Zira dağ ve cibal mehazin-i mâ' olduğu gibi, cezb-i rutubet
hasiyetiyle havaya meşşata oluyor. Hararet ve bürudeti ta'dil ettiği
gibi, havaya mahlut olan muzır gazların teressübüne ve havanın
tasfiyesine sebeb olduğu gibi, toprağa da terahhum ediyor.
Çamurluk ve bataklık ve bahrin tasallutundan muhafaza eder.