Page 103 - Türkiye için Milli Strateji

n TÜRK‹YE ‹Ç‹N M‹LL‹ STRATEJ‹ n

acil olarak ihtiyaç duymaktad›r, hem de Türkiye'nin bu ülkeyle yapaca¤›
iflbirli¤inin sembolik de¤eri çok büyük olacakt›r.
Bosna, Dayton anlaflmas› ile bir bar›fla de¤il, gerçekte ateflkese kavufl-
m u fl t u r. Y›l sonunda bölgeden ayr›lacak olan NATO gücünün ard › n d a n ,
S›rp-Müslüman çat›flmas›n›n yeniden bafllamas› oldukça muhtemeldir. Öte
yandan, H›rvatlar'la yap›lm›fl olan ittifak da sa¤lam temeller üzerinde dur-
m a m a k t a d › r. H›rvatlar, zaten yaln›zca ka¤›t üzerinde geçerli olan federas-
yonu bozup, sonra da yeniden, 1993 yaz›nda oldu¤u gibi, S›rplarla "Bos-
na'y› paylaflma" temelinde bir iflbirli¤i yapabilirler.
Türkiye, bu aç›k tehlikelere karfl›, flimdiye kadar denediklerinden çok
daha etkili ve gerçekçi yöntemler kullanarak Bosna'n›n yan›nda yer alabilir.
‹lk yap›lmas› gereken ifl, H›rvatistan ile diplomatik temaslar› art›rarak, si-
yasi, ekonomik, hatta askeri iliflkiler kurmak ve var olanlar› güçlendirmek-
t i r. Türkiye, Almanya ile S›rp sald›rganl›¤›na karfl› stratejik bir ortak payda
g e l i fl t i re rek, Alman-H›rvat eksenini Bosna'n›n yan›nda tutmak için sistemli
bir politika izlemelidir.
Bunun yan›nda, Dayton'›n bir "ateflkes" oldu¤u göz önünde bulunduru-
larak, Bosna-Hersek ordusunun e¤itimi ve silahland›r›lmas› için Türki-
ye'nin aktif bir çabas› mutlaka zoru n l u d u r. Türkiye, krizin bafl›ndan bu ya-
na izledi¤i "diplomatik yolla destek" yolunun yan›na, bundan çok daha
önemli olan askeri deste¤i de eklemelidir. Giderek artan bir ivmeyle ‹ran'a
kapt›r›lan "Bosna'n›n koruyuculu¤u" misyonu, ancak bu flekilde üstlenile-
b i l i r.
Bosna'daki ‹zzetbegoviç yönetimine karfl› yürütülen uluslararas› pro p a-
gandaya karfl› "Bilge Kral"a destek vermek de Türkiye'nin üstlenmesi
g e reken misyonlar›n bafl›nda gelmektedir. ‹zzetbegoviç'in "köktendinci"
oldu¤u yönündeki provokatif yaygaralara ald›r›fl etmeden, halk›n›n en
büyük lideri ve adeta sembolü olan ‹zzetbegoviç'in arkas›nda yer almak,
Türko-‹slami bir siyasetin baflta gelen gere k l e r i n d e n d i r.
Bosna'ya bu flekilde verilecek bir Türk deste¤i, Türkiye'nin Türko-‹sla-
mi eksen üzerindeki popülaritesini ve itibar›n› tahmin edilemeyecek dere-
cede art›racakt›r. Kendilerini Bosna ile özdefl gören; Kosova Arnavutlar›,
Sancak Müslümanlar›, Arnavutluk ve hatta Makedonya, "Türkiye flemsiye-
si" alt›na girmek için istekli davranacaklard › r. Bu iki ülkeyle zaten mevcut
ancak yetersiz olan ikili anlaflmalar, çok daha kapsaml› bir zemin, özellikle

92