Page 136 - จดหมายเหตุ final-2

สมัยสุโขทัย

ก่อนที่รำชวงศ์พระร่วงจะขึ้นปกครองเมืองสุโขทัยในช่วงปลำยพุทธศตวรรษที่ ๑๘ นั้น รำชวงศ์

ี
ึ
ท่มีอ�ำนำจปกครองดินแดนแถบน้คือ รำชวงศ์ศรีนำวน�ำถุม ซ่งมีพ่อขุนศรีนำวน�ำถุมเป็นปฐมกษัตริย์
ี
ทรงเสวยรำชย์ที่เมืองสุโขทัยและศรีสัชนำลัย พ่อขุนศรีนำวน�ำถุมมีพระรำชโอรส ๒ พระองค์ คือ พ่อขุน
ผำเมือง ครองเมืองรำด และพระยำค�ำแหงพระรำมครองเมืองสรลวงสองแคว พ่อขุนผำเมืองทรงอภิเษก
กับพระรำชธิดำของกษัตริย์ขอม และได้รับพระรำชทำนพระนำมว่ำ “ศรีอินทรบดินทราทิตย์”

ึ
ส่วนพระยำค�ำแหงพระรำมทรงปกครองเมืองสรลวงสองแคว และมีพระรำชโอรสพระองค์หน่งซึ่งประสูต ิ
ที่เมืองสรลวงสองแคว พระนำมว่ำ “สมเด็จพระมหาเถรศรีศรัทธาราชจุฬามุนีศรีรัตนลังกาทีปมหาสวามี

เป็นเจ้า” ทรงเป็นผู้ที่มีควำมสำมำรถในด้ำนกำรรบ แต่ภำยหลังทรงออกผนวช

ี
ภำยหลังจำกท่พ่อขุนศรีนำวน�ำถุมสิ้นพระชนม์ ขอมสบำดโขลญล�ำพงเข้ำยึดเมืองศรีสัชนำลัย
สุโขทัยไว้ได้ พ่อขุนผำเมืองทรงร่วมมือกับพระสหำยคือพ่อขุนบำงกลำงหำวเข้ำปรำบปรำมและยึดเมือง

คืนมำได้ส�ำเร็จ พ่อขุนผำเมืองได้ยกเมืองสุโขทัยให้กับพ่อขุนบำงกลำงหำวพร้อมกับพระนำม “ศรีอินทร
บดินทราทิตย์” พ่อขุนบำงกลำงหำวจึงได้เฉลิมพระนำมเป็น “พ่อขุนศรีอินทราทิตย์” ครองเมืองสุโขทัย

สืบมำในช่วงเวลำประมำณ พุทธศักรำช ๑๗๙๒

ี
ในช่วงท่พ่อขุนศรีอินทรำทิตย์ครองเมืองสุโขทัยน้ พระยำค�ำแหงพระรำมแห่งรำชวงศ์ศรีนำว
ี
น�ำถุมยังคงปกครองเมืองสรลวงสองแควอยู่ ต่อมำภำยหลังจำกที่ พ่อขุนรำมค�ำแหงเสด็จขึ้นครองรำชย์
จึงทรงรวบรวมและยึดดินแดนของรำชวงศ์ศรีนำวน�ำถุมเข้ำมำเป็นอำณำเขตของเมืองสุโขทัยด้วย ดังนั้น
เมืองสรลวงสองแควจึงเป็นส่วนหน่งของอำณำจักรสุโขทัยในช่วงเวลำน้ สันนิษฐำนว่ำเหตุกำรณ์น้เกิดข้นก่อน
ึ
ึ
ี
ี
พุทธศักรำช ๑๘๓๕ เป็นช่วงเวลำก่อนกำรสร้ำงศิลำจำรึกหลักที่ ๑

ี
ิ
จำกส้นรัชกำลพ่อขุนรำมค�ำแหง เมืองต่ำง ๆ ได้แยกตัวเป็นอิสระ พระมหำธรรมรำชำท่ ๑ (ลิไทย)
ึ
ซ่งเป็นพระมหำอุปรำชครองเมืองศรีสัชนำลัยอยู่ ทรงต้องยกกองทัพเข้ำปรำบปรำมและรวบรวมเมือง
ึ
ให้เป็นปึกแผ่นอีกคร้งหน่ง และทรงย้ำยมำประทับท่เมืองสรลวงสองแคว (พิษณุโลก) ระหว่ำง
ั
ี
พุทธศักรำช ๑๙๐๕ ถึง ๑๙๑๑ เป็นระยะเวลำ ๗ ปี เพ่อควบคุมและป้องกันกำรรุกรำนจำกอำณำจักรอยุธยำ
ื
จึงท�ำให้เมืองพิษณุโลกมีควำมส�ำคัญในฐำนะศูนย์กลำงกำรปกครองและเป็นศูนย์กลำงกำรติดต่อค้ำขำย
ที่ส�ำคัญในแถบภำคเหนือ

๑๓๖