Page 253 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Khi đọc ca, co, cu, sự phát âm tương-đối dễ-dàng, nhẹ-
nhàng, thoải-mái. Trái lại khi đọc ký, kỹ, kẻ, sự phát âm có
vẻ khắc-khổ mạnh-mẽ, họng phải đẩy ra hơi, sức mạnh hơn.

Ðối với các âm gờ và ngờ cũng thế. Mẫu-âm vốn đã lớn
mạnh thì dùng phụ-âm nhẹ mà đưa đẩy (loại 1). Mẫu-âm
vốn đã nhẹ yếu thì dùng phụ-âm mạnh mà đẩy đưa (loại 2).

Cho nên để phân-biệt cường-độ của phụ-âm gờ và ngờ, ta
dùng phụ-âm mạnh là các phụ-âm ghép "gh, ngh" để hợp
với các mẫu-âm nhẹ yếu như i, y, e, ê so với các phụ-âm
yếu là "g, ng" để hợp với các mẫu-âm lớn, mạnh như: a, ă,
â, o, ô, u, ư.

Phân-tách kỹ ra thì âm gờ của "gh" và ngờ của "ngh" mạnh
là nhờ có sự kết-hợp của âm "hờ". Âm họng "hờ" của h có
tác-dụng phụ lực đẩy cho âm "gờ" của "g" và "ngờ" của "ng"
được thoát mạnh ra ngoài.

b- Trường-hợp i và y.

Tại sao không viết là "kyếm ăn" mà viết là "kiếm ăn"? Vì i
phát-âm ngắn hơn y. Cho nên "iêm" đọc nhẹ hơn "yêm". Do
đó, từ "kiếm" vốn đọc nhẹ nên không viết là "kyếm". Cũng
252