Page 286 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

rồi chuyền tay nhau leo qua cửa sổ chuồn ra ngõ sau.
Luống-cuống, chúng tuột tay té xuống đất chết tươi.
Người ta quấn cho mỗi xác một manh chiếu rách rồi khuân
xác chúng đi, không một mảy may bâng-khuâng tiếc-nuối.

Cũng là bắt đầu bằng chúm môi rồi mở rộng miệng ra, song
cử động của sự uốn miệng chỉ điều-chỉnh lệch đi mỗi chút là
lại có thêm mỗi âm khác, hệt như trên phím đàn dây, ngón
tay lúc ấn, lúc vuốt, nhè nhẹ lướt đưa xê dịch, cung đàn
bỗng thành đổi giọng ngay.

Những âm "oa, oai, oan, oang, quang, quăng, uyển,

uồn, uông, uôi" trên đây là một chuỗi biến-thiên của cử-
động môi miệng, quả-thực, khó thấy có ở các sinh-ngữ hiện-
đại. Mỗi âm-vận chỉ xê-xích khác nhau một chút, nhưng âm
nào rõ ra âm nấy, phân-biệt với nhau, ráp thành từ, mỗi
tiếng mỗi khác nghĩa.

Ngày xưa sách giáo-khoa tập đánh vần cho lớp đồng-ấu đã
sắp xếp các vần cùng một loại theo cách biến-thiên như
trên. Về phương-diện phát âm, xét ra cũng có lợi-điểm là tập
cho người học làm quen và phân-biệt được các âm tương-tự
khả-dĩ đọc lên và chính-tả cho thật chính-xác.

II. Sự phối-trí âm, thanh và nhịp điệu

1- Phối trí thanh và nhịp điệu

Ta đã biết các thanh lên xuống tự-nhiên do mỗi từ có mỗi
thanh riêng, cho nên tự bản-thân, tiếng Việt đã có nhạc rồi.
Nếu sắp-xếp sao cho các thanh lên xuống thích-hợp với ý
văn thì câu văn có nét nhạc riêng-biệt, phụ-lực với lời văn để

285