Page 379 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Ngôn-ngữ có tác-dụng vừa tích-cực vừa tiêu-cực. Tư-tưởng
thanh-quang thì ngôn-ngữ trong sáng rõ-ràng, ngược lại tư-
tưởng mù-mờ tối-tăm thì ngôn-ngữ dẫy-đầy những ngụy-
ngôn uyển-ngữ. Nếu ngôn-ngữ càng phong-phú, sâu-sắc, ý-
nhị bao nhiêu, thì do mối tương-quan ảnh-hưởng với tư-
tưởng, tác-dụng tiêu-cực của nó càng sâu đậm bấy nhiêu,
lúc ấy tính phong-phú sâu sắc đã bị lạm-dụng để biến-chất
ngôn-ngữ làm cho ngôn-ngữ ngày càng sa-sút suy-vi: về
lượng thì càng phong-phú đấy, song về phẩm-chất thì càng
suy-thoái tồi-tệ. Đối với ngôn-ngữ Việt-Nam vốn phong-phú
sâu-sắc, vốn ý-nhị bóng-bẩy, phải chăng đấy là một báo-
động?

Viết đến đây, chúng tôi bắt gặp quan-điểm của George
Orwell. Trong đề-tài "Chính-trị và Anh-ngữ" viết năm 1946,
tác-giả cảnh-giác rằng "cùng với nền văn-minh sa-sút của
chúng ta, Anh-ngữ đang trên đà suy-thoái" và "kết-cuộc,
ngôn-ngữ sa-sút rõ-ràng là bởi những nguyên-do thuộc về
chính-trị và kinh-tế."

Tác-giả dẫn một số đoạn văn tiêu-biểu trích từ các bài luận-
đề về chính-trị và kinh-tế để vạch ra những sai-lầm khiến
cho ngôn-ngữ không còn giữ được tính trong sáng của nó
nữa. Khi nêu lên những lỗi lầm về cách viết văn, tác-giả đặc-
biệt nhấn mạnh đến ngôn-ngữ chính-trị như thế này:

"Trong thời chúng ta, văn-chương chính-trị quả là tồi-tệ..

Trong thời chúng ta, ngôn-ngữ và văn-chương chính-trị phần
lớn là để bênh-vực cho những cái vốn không thể bào-chữa
nổi. Thực vậy, những chuyện như duy-trì quyền thống-trị
của Anh-quốc tại Ấn-độ, những cuộc thanh-trừng và lưu-đày

378