Page 375 - Tiếng Việt Tuyệt Vời
P. 375
Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh
vậy tháng đầu năm, thay vì nói tháng Một, ta quen gọi là
tháng Giêng. Tháng cuối năm là tháng giáp Tết, vào những
ngày cuối tháng, người Việt mang theo văn hóa cội nguồn từ
vùng Lưỡng-Quảng, có tục lệ đi tảo mộ, họ gọi là đi “đạp
mả” phiên âm theo ngôn-ngữ của vùng này là “chạp mả”. Vì
vậy tháng mười hai vẫn quen gọi là tháng Chạp. (xin xem
http://doquangvinhvenguon.com/uploads/3/5/3/0/3530842/tet_trong_truy
en_thong_van_hoa_dan_toc_newest.pdf). Cách nói xuôi tai này đã
phổ-cập từ ngàn xưa, nhưng hiện nay, trong nước cũng như
ngoài nước, nhiều nơi làm ngược lại, gọi tháng Giêng là
tháng Một, nên tháng kế tiếp tháng Mười thì gọi là tháng
Mười Một.
Ngoài ra bây giờ còn thấy nói buổi đêm thay vì ban đêm.
Từ-Điển của Hội Khai Trí Tiến Đức giải thích “ban” là đương
lúc, đương buổi (không dùng một mình), còn “buổi” là
khoảng thì giờ trong một phần ngày, một thời kỳ ít lâu.
Vậy Buổi là một khoảng thời gian được chỉ định, một thời kỳ,
ta nói: buổi sáng, buổi trưa, buổi chiều, buổi tối. Còn Ban
(time) là thời gian nói chung, ta nói: ban ngày, ban sáng,
ban trưa, ban chiều, ban đêm, vì đêm thường là thời-gian
ngủ, không có hạn-định, không xác-định nên gọi là ban
đêm.
Xin kể ra đây một bài nhại lại “tiếng Việt mới” ngày nay,
được nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo khôi-hài châm biếm là:
“Tiếng Việt đọc chết liền” (xem: “Tiếng Việt đọc chết liền! | Nhà thơ
Nguyễn Trọng Tạo” hoặc: Tiếng Việt đọc chết liền - Ao thả vịt -
BeBanQuanhTa ).
Bài viết như sau:
374