Page 194 - Di san van hoa An Duong

hồi đình ra phía trước khoảng gần 2 m. Ngoài cùng của tay ngai xây trụ biểu, còn
gọi là trụ đèn. Trụ biểu xây đế kiểu quả bồng, thân trụ tạo khung câu đối, trong
đắp câu đối chữ Hán, đầu trụ đắp đèn lồng, đỉnh trụ đắp nghê chầu vào cửa đình.
Trên mái đình đắp, vẽ trang trí theo thức truyền thống, đỉnh giữa bờ nóc đắp

lưỡng long chầu nguyệt, hai đầu bờ nóc đắp kìm, các bờ chảy đắp khung chạy
xuôi xuống dưới, trong khung đặt hàng hoa chanh kép. Hàng đấu trên bờ chảy hạ
thấp dần xuống chân mái ngói. Trên vỉ ruồi của tường hồi, phía ngoài đắp nổi

hình hổ phù hàm thư.

Hệ thống khung chịu lực của tòa đại bái làm bằng bê tông cốt sắt, gồm 4 bộ
vì, vì bốn hàng chân cột, nhưng hệ thống cột quân đều nằm trong tường bao che
của đình. Bộ vì kết cấu vì nóc cấu tạo chồng rường giá chiêng con nhị, vì nách

thuận chồng ba con. Trên các con thuận, đầu rường đắp nổi hoa văn lá guột, trên
đấu kê thuận, đắp hoa văn hoa sen cách điệu. Nhà ống muống 3 gian gồm 2 bộ vì,
xà quá giang bằng bê tông, cốt sắt, kết cấu kiểu vì kèo, vì nách đổ bê tông bằng. Bộ

khung chịu lực của tòa cung cấm gồm hai bộ vì bằng gỗ cổ, vì hai hàng chân cột,
kiểu xà quá giang gác trên đầu tường, kết cấu vì theo thức chồng rường thước thợ.
Phần cấu kiện đỡ mái hậu cung còn một số hoành tròn, những dấu tích đặc trưng

cho biết, công trình đình Văn Cú ít nhất có từ thời Lê Trung hưng, thế kỷ XVII-
XVIII. Trên cấu kiện của bộ vì không trang trí chỉ bào trơn đóng bén. Riêng bộ vì
tiếp giáp với nhà hậu cung của tòa ống muống còn bảo tồn gần như nguyên vẹn.
Khung của bộ vì bằng gỗ được kết cấu thành hệ thống cửa cung cấm. Trên vì nóc,

vì nách, kết hợp với mặt xà, cánh cửa, bạo cửa... tạo nên những mảng cốn, mảng
chạm khắc lớn, nhỏ khác nhau. Các mảng điêu khắc rất tinh xảo, được kết hợp với
những hình thức chạm bong kênh, chạm thủng, chạm nổi... Đề tài trên các mảng

chạm rất đa dạng phong phú như: lưỡng long chầu nguyệt, tứ linh, tứ quý, hoa lá
thiêng... Cửa cung có cửa chính lớn ở giữa và hai cửa nách, cửa chính ít khi mở, ra
vào cung cấm chủ yếu qua cửa nách. Phần chắn phong gian cửa chính của cung

cấm tạo thành khung chữ nhật và chia làm 4 ô vuông, trong ô chạm nổi bốn chữ
Hán lớn: “Thái cực hóa sinh” (太極化生), câu này lấy từ một quẻ trong kinh dịch có
nghĩa là Đức thánh cùng trời đất chuyển vận mọi sự vật theo lẽ tự nhiên. Trên hai

bạo dọc cửa chính của cung, chạm nổi câu đối:
Chữ Hán: 元氣鍾流丁两將

文星永記越千秋

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 194