Page 321 - Di san van hoa An Duong
P. 321
ĐÌNH, CHÙA XÍCH THỔ
Xã HồNG THáI
rong các làng xã của cư dân người Việt bao giờ cũng có những ngôi đình
Tvà ngôi chùa - những công trình văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của cộng
đồng. Những công trình đó luôn đóng vai trò là nơi lưu giữ, bảo tồn những giá trị
văn hóa truyền thống của làng xã. Đồng thời, cũng là niềm tự hào về quê hương
bản quán của cộng đồng dân cư. Đình Xích Thổ thuộc thôn Xích Thổ, xã Hồng
Thái, huyện An Dương cũng vậy. Đình, chùa Xích Thổ được mang tên chính địa
danh làng, nơi cộng đồng đã xây dựng và luôn gắn liền với nó trong đời sống
thường nhật. Chùa Xích Thổ có tên chữ là Hưng Khánh (興慶), theo Hán tự có
nghĩa là ngôi chùa được Phật tổ luôn giúp đỡ để phát triển và đón nhận những
niềm vui trong cuộc sống.
Đình, chùa Xích Thổ nằm cận kề nhau trên một khuôn viên đất rộng lớn gần
trung tâm làng Xích Thổ. Xích Thổ là một trong 7 thôn của xã Hồng Thái gồm:
Xích Thổ, Kiều Trung, Kiều Đông, Hy Tái, Tiên Sa, Đào Yêu (chính âm đọc là Điều
Yêu) và Hòa Bình (thôn mới được thành lập). Đình, chùa Xích Thổ được xếp hạng
di tích lịch sử của thành phố Hải Phòng năm 2012.
Từ trung tâm thành phố Hải Phòng theo các tuyến đường phố khác nhau đi
đến thị trấn An Dương, hoặc đến trung tâm quận Kiến An và đi theo Tỉnh lộ 351
để đến trụ sở Ủy ban nhân dân xã Hồng Thái, nằm ngay bên tỉnh lộ. Từ đây hỏi
về di tích, du khách sẽ được người dân chỉ tận tình về đình, chùa Xích Thổ.
Xích Thổ (赤土) theo Hán tự nghĩa là vùng đất tươi tốt, mầu mỡ, địa danh
vùng đất cùng con người sinh cư ở nơi đây có từ thời Lý - Trần, thế kỷ XI - XIII.
Bằng chứng là làng Xích Thổ thờ Ngài Nguyễn Trung Thành, danh tướng triều Lý
thế kỷ XI, làng thờ danh tướng triều Trần Vũ Chí Thắng, thế kỷ XIII. Trong văn bia
“Khởi công tu tạo cầu Nghênh Tiên” (cầu ở khu vực cầu Rế ngày nay), năm 1704
có ghi: “Hội chủ Trưởng phủ sĩ Đoàn Danh Thịnh, tự là Phúc Vinh, cùng vợ ở xã
Xích Thổ công đức 5 quan”. Trong bia “Trùng tu quán xá cầu Nghênh Tiên”, năm
1718, khắc ghi: “Xã Xích Thổ, quan viên toàn xã công đức 1 quan tiền cổ”.
Dưới triều Nguyễn (đầu thế kỷ XIX đến cuối thế kỷ XIX), xã Xích Thổ thuộc
tổng Điều Yêu, huyện An Dương, phủ Kiến Thụy, tỉnh Hải Dương. Tổng Điều Yêu
321 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG