Page 77 - Di san van hoa An Duong

ĐÌNH DỤ NGHĨA, Xã LÊ THIỆN

ình Dụ Nghĩa thuộc thôn Dụ Nghĩa, xã Lê Thiện, ngôi đình được mang
Đchính tên địa danh quê hương, nơi cộng đồng dân cư đã sản sinh ra nó.
Từ trung tâm thành phố theo các tuyến phố khác nhau đi về Quốc lộ 5, hướng thủ
đô Hà Nội, đến trạm thu phí, thuộc địa phận của xã Lê Thiện, du khách rẽ vào bên

trái đường và hỏi thăm về đình Dụ Nghĩa, sẽ được người dân địa phương tận tình
chỉ đến di tích. Với cung đường khoảng 16 km, đều là đường tốt, từ thành phố Hải
Phòng có thể đi bằng nhiều phương tiện khác nhau, xe cơ giới hoặc thô sơ, có cả

tuyến xe buýt từ nội thành Hải Phòng chạy trên Quốc lộ 5 đi qua đây.

Dụ Nghĩa (喻 義), theo Hán tự có nghĩa là cùng nhắc nhở nhau sống có
nghĩa. Vùng đất, con người Dụ Nghĩa được hình thành muộn nhất vào thế kỷ X,
sau chiến thắng quân xâm lược Nam Hán trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền

năm 938. Bởi vào thời Hậu Lý, đầu thế kỷ XI, Dụ Nghĩa đã là làng xã có dân cư ổn
định nên mới sinh ra Ngài Đào Công Tế, một danh tướng triều Lý, sau này là
Thành hoàng làng. Dụ Nghĩa xa xưa là một xã, thuộc huyện Giáp Sơn, phủ Kinh

Môn, tỉnh Hải Dương.

Theo truyền ngôn và theo hồ sơ khoa học do Bảo tàng Hải Phòng lập năm
1992, Dụ Nghĩa khởi thủy có tên là Nghĩa Trang, huyện Linh Sơn. Đây có thể là
một sự nhầm lẫn nào đó trong quá trình sao chép và phiên âm tên địa danh, vì

tự dạng chữ Hán gần giống nhau. Theo sách “Địa chí Hải Phòng” xuất bản năm
1990, dưới triều Nguyễn, Dụ Nghĩa là xã thuộc tổng Vụ Nông. Tổng Vụ Nông có
8 xã: Vụ Nông, Khinh Dao, Phí Xá, Nguyễn Xá, Bắc Nguyễn, Dụ Nghĩa, Tiên Đông

và Lê Xá. Vào thời Nguyễn, thành lập phủ Kiến Thụy; năm 1898 thành lập tỉnh
Hải Phòng, năm 1902 đổi thành tỉnh Phù Liễn, năm 1906 đổi thành tỉnh Kiến An;
đến triều Duy Tân (1907 - 1916) thành lập thêm huyện Hải An, lúc này Dụ Nghĩa
thuộc huyện An Dương, tỉnh Kiến An. Xã Lê Thiện ngày nay gồm các thôn: An

Phú, Dụ Nghĩa, Cữ, Kim Sơn và Phí Xá. Đến khai hoang lập ấp Dụ Nghĩa thuở ban
đầu có các dòng họ: Trương, Trần, Nguyễn, Phạm, Đặng, Vũ... Trước kia làng Dụ
Nghĩa có 1 đình, 3 chùa, chùa Cả, chùa Găng, chùa Tây. Gọi là chùa Tây vì chùa

ở phía Tây của làng, hiện chùa không còn. Làng có 1 miếu, miếu Trắng. Miếu
Trắng xây nhỏ và được quét vôi trắng nên dân làng gọi như vậy. Miếu chưa rõ

77 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG