Page 651 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  651

Dạy trẻ

Người xưa quan niệm việc dạy con là công việc cùng song hành với việc nuôi con.
Người ta dạy trẻ từ những việc sơ khai nhất mong sao “ba tháng biết lẫy, bảy tháng
biết bò, chín tháng lò dò biết đi”. Tại phường Yên Giang, nếu trẻ chậm nói, người thân
thường làm mẹo dân gian cướp quà cho trẻ. Người mẹ sẽ ra chợ, nơi buôn bán, thấy ai
đó đang đưa đồ ăn lên miệng thì tới cướp và đưa cho trẻ ăn.

Trước đây, khi trẻ lên 5 - 7 tuổi, các gia đình cho con đi học ông thầy đồ có tiếng trong
làng. Do quan niệm trọng nam nên đa phần chỉ có các bé trai được đi học, bé gái phải ở
nhà. Khi con chuẩn bị đi học, bố mẹ thường chuẩn bị sắm lễ kính cáo tiên tổ, chuẩn bị
dụng cụ, đồ dùng cho con và đến nhà thầy đồ xin cho con được nhập học. Với những gia
đình gần nhà thầy, đứa trẻ có thể đi học ban ngày, tối về nhà với cha mẹ. Còn những gia
đình ở xa, đứa trẻ sẽ ăn học, ngủ nghỉ luôn tại nhà thầy. Người xưa luôn coi trọng quan
hệ thầy - trò, tới dịp tết, gia đình học trò thường tới chúc tết, nhiều trường hợp thầy mất,
học trò còn tới chịu tang.

Ngày nay, việc nuôi dạy trẻ đã thay đổi căn bản so với trước đây, bên cạnh việc giữ
những nét đẹp, nhiều thủ tục rườm rà đã được lược bỏ. Khi đứa trẻ sinh ra được 3 đến 7
ngày, gia đình phải tới cơ quan chức năng làm giấy khai sinh và ghi tên vào sổ hộ khẩu.
Tới 2 hoặc 3 tuổi, trẻ sẽ được gửi tới các trường Mầm non và bắt đầu chương trình giáo
dục theo quy chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Khi trẻ gặp vấn đề về sức khỏe, bên
cạnh những bài thuốc dân gian, gia đình còn áp dụng những biện pháp can thiệp từ y
học để mang lại hiệu quả tốt hơn. Trẻ em ra đời dù là trai hay gái, khuyết tật hay bình
thường đều nhận được sự quan tâm từ gia đình, sự sẻ chia, an ủi từ xã hội và cộng đồng.

2. Phong tục, tập quán về hôn nhân

2.1. Quan niệm về hôn nhân

Hôn nhân là sự kiện trọng đại của cuộc đời mỗi người, mỗi gia đình và dòng họ. Người
xưa quan niệm lấy chồng, lấy vợ xấp xỉ tuổi nhau thì sẽ nhàn hạ, sung sướng “vợ chồng
bằng tuổi nằm duỗi mà ăn” hoặc “gái hơn hai, trai hơn một”.

Xưa kia, trai gái trong làng thường tìm hiểu và lấy nhau, ít khi lấy ở xa. Trong
chuyện hôn nhân của con cái, cha mẹ đóng vai trò quan trọng “cha mẹ đặt đâu, con ngồi
đấy”, “cưới hỏi phải có mai mối”. Trước khi nhờ người tới dạm ngõ một cô gái nào đó, gia
đình chàng trai thường hỏi ý kiến bạn bè, láng giềng của cô gái trước rồi mới hỏi ý kiến
con trai mình. Gia đình cô gái cũng có những tìm hiểu về gia cảnh chàng trai để sao cho
“môn đăng hộ đối”. Việc tìm hiểu gia đình hai bên còn góp phần tránh nam, nữ trong nội
tộc lấy nhau. Một số vùng tại Quảng Yên có quy định hai gia đình ở hai xã khác nhau
nhưng cùng chung một cụ tổ thì không được lấy nhau, nếu phạm phải thì sẽ bị khai trừ
khỏi họ.

Ngày nay, nam nữ được tự do tìm hiểu nhau và đi đến hôn nhân, tuy nhiên vấn đề
tuổi tác vẫn được coi trọng. Các gia đình thường tiến hành xem tuổi, chọn ngày lành
tháng tốt để tổ chức lễ cưới.