Page 209 - FEN_24.02.2024_Neat

V

FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

FB.8.3.4.1
Öğrencilerden mutasyonla ilgili bir durumu örnek olay yöntemi ile tartışmaları istenebilir.
Örnek olay çerçevesinde merak duygusunu artırmak için açık uçlu sorular sorulur
(E1.1). Öğrencilere mutasyon konusunda bireysel ya da grup olarak poster, afiş, resim,
rapor vb. hazırlamalarını içeren performans görevleri verilebilir (SDB1.2). Öğrencilerden
hazırlayacakları performans görevi ile ilgili bilgilere ulaşmak için kullanacağı araçları
belirlemeleri beklenir. Bilgiye ulaşmak için kullanacağı araçlar olarak genel ağ adresleri,
basılı kaynaklar, alan uzmanlarıyla görüşme vb. farklı kaynaklardan yararlanabilirler.
Bu süreçte gerçeği arama isteğiyle, merak ettiği soruları sorarak güvenilir araçları
belirlemeleri sağlanır (OB2, OB1, E3.4, E3.8). Belirledikleri aracı kullanarak mutasyon
hakkında bilgi toplamaları istenir (OB7). Ulaştıkları bilgileri doğrulamaları beklenir. Bu
aşamada öğretmeninden, alan uzmanından vb. yardım alarak, arkadaşları ile tartışarak
veya bilimsel kaynaklara başvurarak doğrulama yapmaları beklenir (D3, OB7, OB1). Video,
sunu, röportaj yapma vb. sunum teknikleri de kullanılabilir. Sınıf içi sunumları sırasında
doğruladığı bilgileri kaydetmeleri istenir (OB1). Genel ağ adreslerinden yararlanma, dijital
sunum, video hazırlama noktasında bilişim teknolojileri dersleriyle ilişki kurulabilir (OB2).
Performans görevi sürecinde görev bilinciyle sorumlu davranması ve süreçte plana
göre hareket etmesi beklenir (D4, E2.2, D16). Üreme hücrelerinde oluşan mutasyonun
kalıtsal olduğu vurgulanır. Mutasyonların canlı yaşamına olumlu ve olumsuz etkileri
konusunda gruplar oluşturularak iş birlikçi bir yaklaşımla öğrencilerin kendilerini ifade
etmeleri sağlanarak tartışma ortamı oluşturulabilir (E3.5, KB3.3). Ayrıca ulaştıkları
bilgiler doğrultusunda yeterli ve dengeli beslenme, zararlı maddeler kullanma, radyasyon,
aşırı güneş ışığı ve kimyevi maddelere maruz kalma vb. durumların mutasyona etkisine
değinilerek sağlıklı yaşama özen göstermeleri beklenir (D13). Bu performans görevi
analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir. Sürecin tamamına
ilişkin değerlendirmede tanılayıcı dallanmış ağaç vb. kullanılabilir.
FB.8.3.4.2

Çeşitli kalıtsal özelliklerini değiştirerek yaşam alanına uyum sağlayan çöl tilkisi, boz ayı
vb. ile ilgili basılı kaynaklar, belgesel, animasyon vb. sunularak öğrencilerin bu canlıların
görsellerini merak duygusuyla incelemesi beklenir (OB4, SDB3.1. E1.1). Buluş yoluyla
yönlendirici sorular sorularak öğrencilerin canlıya ait özellikleri belirlemeleri ve bu
özelliklerin sebebini sorgulamaları sağlanabilir. Bu örneklerden yola çıkarak canlıların
yaşadıkları çevreye uyumlarına ilişkin gözlemlerini ilişkilendirmeleri sağlanır (D10). Aynı
türe ait kutup tilkisi, kutup ayısı vb. başka örnekler sunulur. Bu noktada, canlıların çeşitliliği
üzerinden varyasyon kavramını keşfetmeleri beklenir (KB2.16.1). Öğrenciler gruplara
ayrılarak her gruba bir yaşam alanı örneği verilebilir ve yaşam alanındaki canlı örneklerini
belirlemeleri istenebilir (SDB2.2, SDB2.1). Varyasyon ve doğal seçilimin etkisine ilişkin
yönlendirici sorular yöneltilerek adaptasyonla ilişkisini fark etmeleri beklenir (OB1). Yaşam
alanlarındaki canlı örneklerini oyunlaştırma, hikâyeleştirme vb. yöntemlerle anlatmalarını
içeren aktif görev aldıkları performans görevi verilebilir (E2.5, D4). Öğrencilerin belirli
yaşam alanlarında bulunan canlıların çevreye uyumlarına ilişkin çıkarım yapmaları
beklenir. Performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı ve hikâye haritası formu
kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilerin sunumları sonucunda canlıların yaşadıkları
çevreye uyumlarına ilişkin varyasyon ve doğal seçilim kavramlarını kullanarak adaptasyona
ilişkin yargıda bulunmaları istenir (KB3.1, SDB3.3, SDB2.1). Bu aşamada öğrencilerin
canlıların farklı özelliklerini dikkate alarak farklılıklara saygı duymaları, canlıya ve çevreye
değer vermeleri beklenir (SDB2.3, D6, D10). Yapılandırılmış grid, tanılayıcı dallanmış ağaç
vb. ölçme araçları değerlendirmeler için kullanılabilir.

209