Page 10 - فیزیک(پودمان 1)

‫فيزيک و اندازه گیری‬ ‫نکته‬

‫توجه داشته باشید که در این کتاب تغییرات یک ک ّمیت را با علامت ∆ نشان می دهیم‪ .‬در نتیجه در‬
‫رابطه صفحۀ قبل ‪ ∆ v‬به معنی تغییرات سرعت و ‪ ∆ t‬به معنی تغییرات زمانی است‪.‬‬

‫البته باید در نظر داشت که برای برخی از ک ّمیت های فرعی نیز در علم فیزیک به منظور قدردانی از‬
‫کسانی که برای کشف یا تشریح آن ک ّمیت تلاش نموده اند‪ ،‬یکا های معادل با یکای آنها‪ ،‬با در نظر گرفتن‬
‫نیوتن‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫می دهند‬ ‫نشان‬ ‫حرف‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫‪m‬‬ ‫فیزیک‪،‬‬ ‫در‬ ‫مثال‬ ‫به عنوان‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫تعریف‬ ‫اسم آن شخص‬
‫‪N‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫‪s2‬‬ ‫می خوانند‪.‬‬

‫‪١‬ـ‪٢‬ـ‪ ٣‬تبدیل یکاها و پیشوند ها‪ :‬در بخش پیش اشاره گردید که یکی از فواید استفاده از دستگاه‬

‫بین المللی یکاها این است که می توان در آن‪ ،‬اندازه گیری ها را بر اساس توانی از ‪ 10‬نمایش داد‪ .‬به همین‬

‫منظور برای توضیح اینکه چه توانی از ‪ 10‬را باید برای آن اندازه گیری در نظر گرفت‪ ،‬می توان از پیشوند ها‬

‫استفاده نمود‪.‬‬

‫پیشوندهای عددی عباراتی هستند که با خود اعداد بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک را به همراه می آورند‪،‬‬

‫به عنوان نمونه کیلو یعنی هزار و میلی یعنی یک هزارم‪ .‬این پیشوندها می توانند همراه ک ّمیت های فیزیکی‬
‫مانند گرم یا متر و ‪ ...‬بیایند ( شکل ‪ 1‬ـ ‪ .)8‬پیشوند ها به خصوص در زمانی که اندازه گیری ها خیلی کوچک و‬

‫یا خیلی بزرگ باشند قابل استفاده اند‪ ،‬در جدول ‪1‬ـ‪ 2‬برخی از پرکاربردترین پیشوند ها و معنی آنها آورده‬

‫شده است‪.‬‬

‫‪ 1‬متر‬ ‫جدول ‪1‬ـ‪ 2‬پیشوند های مورد استفاده در دستگاه ‪SI‬‬

‫‪ 1‬دسی متر‬ ‫پیشوند هایکوچک کننده پیشوند هایبزرگ کننده‬
‫نماد پیشوند مضرب نماد پیشوند مضرب‬
‫‪ 1‬سانتی متر‬
‫‪ 1‬میلیمتر‬ ‫آتو ‪18‬ـ‪ E 10‬اگزا ‪10+18‬‬ ‫‪a‬‬

‫شکل ‪1‬ـ‪ 8‬پیشوند های کوچک کننده یکای متر‬ ‫فمتو ‪15‬ـ‪ P 10‬پنتا ‪10+15‬‬ ‫‪f‬‬
‫پیکو ‪12‬ـ‪ T 10‬ترا ‪10+12‬‬ ‫‪p‬‬
‫نانو ‪9‬ـ‪ G 10‬گیگا ‪10+9‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪ µ‬میکرو ‪ 6‬ـ‪ M 10‬مگا ‪10+6‬‬

‫‪ m‬میلی ‪3‬ـ‪ k 10‬کیلو ‪10+3‬‬
‫‪ c‬سانتی ‪2‬ـ‪ H 10‬هکتو ‪10+2‬‬

‫‪ d‬دسی ‪1‬ـ‪ da 10‬دکا ‪10+1‬‬

‫‪9‬‬