Page 26 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

yozadi. Jadval o‘lchamlari – bu svitchning zarar sifat belgilaridan biri. Portga

kompyuterdan tаshqарi Xab yoki svitch ulanishi mumkin. Buning uchun adresli

jadval portga murojaat qilganlarini barcha oxirgi qurilmalarini adreslarini eslab

qolishi uchun etarli quvvatga ega bo‘lishi kerak. Agar jadval etmasa yoki svitch

o‘zining xotirasidan MAS – adresini topa olmasa, hamma portlarga ma’lumotlar

paketlarini yuborib, u xabga o‘xshab ishlaydi.

Ideal holatda har bir kompyuter o‘zining shaxsiy svitchiga ulanadi va juda

bo‘lmaganda svitchgacha bo‘lgan masofada polosaning to‘liq eni (10 yoki 100

Mbit/s) o‘z ixtiyorida bo‘ladi. Kichik tarmoq-larda barcha ish stansiyalar bilan bita

serverga murojaat qiladi. Bunday holatda ma’lumotlar paketlarining hammasi

svitchdan serverga bo‘ladigan ulanishdan foydalaniladi, bu esa butilkа bo‘yniga

aylanadi, chunki barcha ishchi stansiyalar polosa enini o‘zaro bo‘lib o-lishga

majbur (24-rasm).

Tartibsizlik chiqmasligi uchun, svitchlarni bufer shaklida joylashtirilishi

kerak. Ularda ma’lumotlar paketlari shu momentda yuborilishi kerak bo‘lmaydigan

bo‘lsa, oralig‘da saqlаsh bo‘ladi.

Agarda bufer to‘lib ketsa, svitch kolliziyani kelib chiqaradi va yuborayotgan

stansiyani ma’lumotlarni qaytadаn uzatishga majburlaydi.

Router

Ruter (marshrut ko‘rsatuvchisi) – bu tarmoqlarni bir

birovi bilan birlashtiradigan qurilma (25-rasm). Bridjlarga

qaraganda, ruterlar murakkabroq vazifani bajaradi.

Shu bilan birga bridj to‘g‘ridаnto‘g‘ri ulangan

tarmoqlarning adresli ma’lumotlarini yechadi, ruterlar

boshqa ruterlar bilan ma’lumotlarni almashadi.

Shuningdek ular uzoqlashgan tarmoqlardan ma’lumotlarni yig‘ishadi va bir necha

ulanish imkoniyatlar bo‘lganda eng qulayini tanlash mumkin.

3. Modemlar, signallarning modulyasiya va demodulyasiyasi

25