Page 27 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

MODEM (Modulyator—Demodulyator) — aniq bir aloqa kanalida ishlatish

uchun qabul qilingan signallarni to`g`ri (modulyator) va teskari (demodulyator)

o`zgartirish qurilmasidir.

Eng avvalo modem quyidagi vazifalarni bajarish uchun mo`ljallangan:

- uzatishda: keng polosali impulslarni (raqamli kodni) tor polosaliga (analog

signallarga) o`zgartirish;

- qabul qilishda: qabul qilingan signalni holaqitlardan filtrlash va detektorlash

uchun, ya’ni tor polosali analogli signalni raqamli kodga teskari o`zgartirish.

Ma’lumotlarni uzatishda bajariladigan o`zgartirish odatda ularning

modulyatsiyasi bilan boo`langan.

Modulyatsiya — bu signalning biror parametrini

aloqa kanalida modulyatsiya qilinadigan signalni)

uzatilayotgan ma’lumotlarning joriy qiymatlariga mos

ravishda (modulyatsiya qiladigan signalni)

o`zgartirishdir.

Demodulyatsiya — bu modulyatsiya qilingan signalni (balki aloqa kanalidan

o`tish paytida halaqitlar bilan buzilgan signalni) modulyatsiya qiladigan signalga

teskari o`zgartirishdir.

Zamonaviy modemlarda ko`pincha modulyatsiyaning uchta turi ishlatiladi:

- chastotali — FSK (Frequense SHift Keying);

- fazali — PSK (Rpake SHift Keying);

- kvadraturali amplitudali — QAM (Quadrature Amplitude Modulation).

Chastotali modulyatsiyada modulyatsiya qilinadigan signalning

(uzatilayotgan ma’lumotlarning) joriy qiymatlariga mos ravishda fizik signalning

(odatda sinusoidali) chastotasi o`zgaradi, bunda uning amplitudasi o`zgarmaydi.

Eng sodda holda ma’lumotlar bitining 1 va 0 qiymatlariga, ma’lumotlarni

uzatishning birinchi bayonnomalari V.21 da qabul qilingani kabi, chastotaning

ikkita qiymati mos keladi, masalan, 980 Gs va 1180 Gs. Chastotali modulyatsiya

holaqitlarga juda turg`undir, uzatishda signalning faqat amplitudasi buziladi.

Fazali modulyatsiyada modulyatsiya qilinadigan kattalik bo`lib signal fazasi

hisoblanadi, bunda uning chastotasi va amplitudasi o`zgarmaydi; faza—

26