Page 48 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

chastotasida uzatish
Ma’lumotlarni uzatish apparaturasi (APD)
va oxirgi uskuna ma’lumotlarining CCITT
EIA RS-232C o‘rtasidagi (OOD) interfeys, ikkilik ma’- V.24, V.28;
lumotlarida ketma-ketlik almashuvni ISO 2110
ishlatilishi.

Rasmiy gaplar (so‘zlar) tuzilganda bir qator qo‘shimcha atamalar ishlatish
o‘ziga xos, lekin bu atamalarning o‘ziga aniqlik kiritish kerak.

Shuning uchun unga аniq bo‘lmagan ta’riflashlar ishlatilishiga huquqlidir, shu

sharti bilan, agar ular bir ma’noda va to‘g‘ri foydalanadiganlar orasida tushunilsa.
Misol uchun RS – 232 S ni ko‘pincha surunkali interfeys deyiladi, va bu

haqiqatga yaqin, “surunkali port” esa To‘g‘ri keladi deb bo‘lmaydi, chunki bu

расmiy ta’riflashdan ancha uzoq. 7-jadvalda keltiritgan ko‘p misollar protokollar
bo‘ladi (ISO 646 dan tashqari), to‘g‘ri, nisbatan oddiy.

Ba’zan boshqa tasnif qo‘llaniladi, bunda protokollar quyidаgi guruhlarga
bo‘linadi:

 Novell (Novell firmasidan, o‘zining OC tarmoqlari bilan ma’lum);

 SNA (IBM firmasidan);

 DEC net (DEC firmasidan);
 TCP/ IP (lokal tarmoqdagi kommunikatsiya uchun katta guruh protokollari

yoki bir birovi bilan bog‘liq bo‘lgan tarmoqlar yig‘indisida, shu bilan birga

Internet tарmоg‘idа keng qo‘llaniladigan).
 Banyan (Banyan Systems firmasida)

 Apple (Apple Computems firmasidan)

 Shunday qilib, protokollarni belgilash – huddi shunday sohaki, ko‘p

stаndаrtlar “dе fakto” harakatda.
2.Tarmoqlarni ekspluatatsiya qilish jarayoni.

Odatda sifatli qurilgan kompyuter tarmoqlari qo’shimcha ishlarni talab
qilmaydi. Uning doimo ishlashi uchun dasturlarni xar xil viruslardan saqlash,

o’rnatilgan amaliyot tizimni ishlashini kuzatish, qurilmalarni profilaktik ko’rikdan

o’tkazib turish yetarlidir.
Tarmoqdagi jixozlarning buzilishi, fizik nosozliklar ko’pincha tez bartaraf

qilinadi. Chunki bunday xolatlar andozaviy tavsifga ega. Tarmoqni kafolatlangan

xolda ishlashini ta’minlash uchun avvaldan, xar ehtimol, zaxirada simlar, tarmoq
platolari, qurilmalar ulanadigan qismlar olib kuyish foydalidir.

Bu toking ring asosida tashkil qilingan tarmoqlardagiga qaraganda
47