Page 167 - Sách năm 2022 - Fulltext - hieu final

nhân có sẵn những biểu hiện trầm cảm và lo âu. Có những báo cáo ghi nhận, dù hiếm gặp,

nhưng việc sử dụng thuốc gây tê trong phẫu thuật cũng có thể là một nguyên nhân khả dĩ,
bệnh nhân trong báo cáo của chúng tôi cũng từng được gậy tê khi can thiệp phẫu thuật sa

sinh dục nên không thể loại trừ nhóm nguyên nhân này. Một số giả thuyết khoa học thần

kinh cho rằng, hội chứng akathisia được tạo ra bởi sự suy giảm hoạt động của hệ thống dẫn

truyền dopamine ở vùng nucleus accumben, đặc biệt trong tình huống sử dụng các thuốc

chẹn thụ thể dopamine như nhóm thuốc chống loạn thần. Bên cạnh đó, sự bù trừ quá mức

của hệ thống dẫn truyền adrenergic lên khu vực này, đặc biệt là sự rối nhiễu hoạt động kiểm
soát của đường dẫn truyền giữa nucleus accumben bởi vỏ não trán - ổ mắt (orbitalfrontal

cortex) – vùng não chịu trách nhiệm quy định khả năng kiểm soát hành vi của não bộ, những

ảnh hưởng này sẽ dễ dẫn đến những hành vi mang tính cưỡng chế trong hội chứng akathisia

như không thể ở yên được của bệnh nhân [28].

Điều trị hội chứng akathisia liên quan đến thuốc chống loạn thần gồm điều chỉnh chế
độ sử dụng thuốc và/hoặc bổ sung các thuốc hỗ trợ điều trị akathisia [23]. Việc điều chỉnh

liều thuốc chống loạn thần gồm giảm liều thuốc chống loạn thần hoặc chuyển sang thuốc

chống loạn thần thế hệ thứ nhất (FGAs) có hiệu lực thấp hoặc thuốc chống loạn thần thế hệ

thứ hai (SGAs) có ít khả năng gây ra akathisia hơn [23]. Bệnh nhân của chúng tôi sau khi

được chuyển sang SGAs, các triệu chứng bồn chồn, không thể ở yên của bệnh nhân không
cải thiện, đồng thời đánh giá các triệu chứng của bệnh nhân không nghĩ nhiều thuộc về

nhóm triệu chứng loạn thần do đó có thể tiến hành ngừng các thuốc chống loạn thần và bổ

sung các thuốc hỗ trợ điều trị hội chứng akathisa. Propranolol (40–80 mg một ngày, sử

dụng 2 lần một ngày) và Mirtazapine liều thấp (15 mg sử dụng 1 lần một ngày) có bằng

chứng mạnh nhất là phương pháp hỗ trợ điều trị đầu tay cho hội chứng akathisia
[12],[21],[22],[23]. Bệnh nhân sau khi được khởi đầu điều trị Propranolol 40mg/ngày,

Mirtazapine 15mg/ngày thì các triệu chứng akathisia cải thiện sau 2 tuần, đồng thời điểm

PHQ-9 của bệnh nhân cũng giảm từ 22 còn 12 điểm.

Ngoài ra bệnh nhân của chúng tôi còn được kê toa thêm Trihexyphenidyl 4mg. Việc

sử dụng các thuốc kháng cholinergic trong điều trị akathisia để nhằm đảo ngược hội chứng

167