Page 8 - Ringkesan X-A

Tuladha:
(1) Eyang Kakung mengko arep tindak karo sapa?
(2) Iku bapakmu lagi maos Koran ning kamar.

2. Basa Krama
Basa krama ana rong werna:
2.1 Basa krama lugu
Wujude tembung krama, madya, netral, lan/utawa ngoko sarta uga bisa
ditambahi tembung krama inggil utawa krama andhap.
Panganggone tumrap bocah karo bocah sing durung kulina, wong tuwa
marang wong enom, nanging ngajeni sawetara tumrap wong kapindho
diganti peprenahan, kabeh dikramakake. Mung panambang -e utawa -
ake tetep ngoko.
Tuladha:
(1) Sing dipilih mas Bayu niku jurusan teknik sipil utawi ekonomi syariah.
(2) Bank ngriki pun boten saged ngijoli dhuwit dholar malih.

2.2 Basa krama alus
Krama inggil iku kang ngajeni banget. Wujude inti yaiku tembung krama,
nanging uga bisa ditambah tembung krama inggil lan krama andhap.
Kaceke panambang -mu owah dadi panjenengan utawa panjenengan
dalem. Tembung aku diowahi dadi abdi dalem, dalem, kawula, kula lan
sapanunggalane. Gunane: kanggo guneman marang wong sing kudu
dikurmati/diajeni, guneman bocah enom marang wong tuwa, wong enom
marang wong enom sing diajeni, sapadhane wong tuwa kang padha
ngajeni, pawongan kang padha-padha ngajeni.
Tuladha:
(1) Aksara Jawi punika manawi kapangku dados pejah.
(2) Para miyarsa, wonten ing giyaran punika kula badhe ngaturaken
rembag bab kasusastran Jawi.

C. Leksikon & Konstruksi
Unggah-ungguh basa bisa gampang disinaoni kanthi mbedakake dhapukane
leksikon lan konstruksi sajroning unggah-ungguh basa Jawa. Intine sing prelu
disumurupi, yaiku tataran leksikon lan tataran konstruksi sing kekarone iku
mau kudu bisa dibedakake ing antarane siji lan sijine.

a. Tataran Leksikon/kata/kosakata/tembung Basa Jawa:
 ngoko
 madya
 krama
 krama andhap
 krama inggil
 netral

b. Konstruksi/Basa Jawa:
 ngoko:
 ngoko lugu
 ngoko alus

8