Page 9 - Ringkesan X-A

 krama:
 krama lugu
 krama alus

Undha-usuk Basa Jawa

NGOKO KRAMA

ngoko lugu ngoko alus krama lugu krama alus

Ngoko Ngoko krama krama
netral netral netral netral
krama madya krama inggil
krama inggil ngoko krama andhap
krama andhap krama inggil
krama andhap

(Sasangka, 2007: 103-120)

Katrangan:
1. tulisan kacithak kandel kanggo nuduhake tataran konstruksi/basa Jawa.
2. tulisan kacithak tipis kanggo nuduhake tataran leksikon/tembung basa
Jawa.

Wigati:
(*) Tembung/kosa kata/kata/leksikon minangka panentu undha-usuk basa.
(**) Kunci utama kanggo bisa ngecakake unggah-ungguh basa kanthi bener,
yaiku: a). kudu ngapalake leksikon (vocab)/tembung basa Jawa sakakeh-
akehe, b). kudu weruh sapa sing ngajak guneman lan sing digunem.
(***) Pangertene ngoko lan krama kudu ditapsirake rong pangerten, yaiku
ngoko minangka leksikon/tembung lan ngoko minangka konstruksi/basa.
Semono uga pangertene krama uga ana loro, yaiku krama minangka
leksikon/tembung lan krama minangka konstruksi/basa.

krama andhap → krama inggil krama andhap → krama inggil
- kula tumut, panjenengan ndherek - kula dugi, panjenengan rawuh
- kula ngaken, panjenengan ngutus - kula caosi, panjenengan paringi
- kula kesah, panjenengan tindak - kula begta, panjenengan asta
- kula nedha, panjenengan dhahar - kula tengga, panjenengan rantos
- kula tilem, panjenengan sare - kula kendel, panjenengan pinarak
- kula wangsul, panjenengan kondur - kula matur, panjenengan ngendika
- griya kula, dalem panjenengan - kula purun, panjenengan kersa
- kula sumerep, panjenengan pirsa - kula tumbas, panjenengan mundhut

9