Page 144 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

136 Cẩm Phả - Đất và Người

họp họ được duy trì thường xuyên với mục đích là giữ gìn mối
liên hệ trong dòng tộc và xây dựng được phả hệ, gia phả cho
người Cao Lan. Con cháu sẽ nhìn gia phả để hiểu mình ở thứ

bậc nào và xưng hô như thế nào cho đúng.
Trong năm, các hoạt động nghi lễ được tổ chức trong gia
đình và cộng đồng cũng có các ngày cúng Thanh minh vào

tháng 3, Tết 5/5 giết sâu bọ, Tết 15/7 xá tội vong nhân và
10/10 cơm mới, Tết Nguyên đán được tổ chức to nhất, sau tết
sẽ chọn ngày hóa vàng để làm lễ thôi tết.

Cũng như nhiều dân tộc khác, người Cao Lan ăn Tết
Nguyên đán từ ngày 30 đến mùng 3 Tết. Điểm đặc biệt của
người Sán Chay là ăn tết theo dòng họ, như: Họ Lục làm xôi
bốn màu đen, đỏ, trắng, vàng vào ngày 14/7 âm lịch; mùng

8/8 âm lịch làm đồ ăn để mừng Tết cơm mới; mùng 10/10 âm
lịch làm bánh dày. Họ Mông làm xôi trắng vào ngày 3/3 âm
lịch. Họ Mễ làm bánh do để ăn Tết mùng 5/5 âm lịch; mùng
10/10 nấu xôi bằng lá gừng... Theo tập quán, ngày 30 Tết

Nguyên đán, các gia đình trong bản chuẩn bị cỗ cúng bản. Cỗ
cúng bản không thể thiếu miến nấu với thịt lợn và rau. Sáng
mùng Một Tết, họ dậy sớm để lấy nước rồng (sắn xui chờ lọn),
cầu mạnh khỏe, may mắn và hạnh phúc. Trước khi lấy nước,

họ thắp hương cầu thủy thần phù hộ dân làng có đủ nước để
ăn uống, tắm giặt và sản xuất. Ngày mùng Hai Tết, họ tổ
chức cúng bản; các gia đình mang cỗ ra miếu cúng thâu lộn
và lùng ý.

Tín ngưỡng của người Cao Lan gồm có ba thành tố chính:
vật linh (tín ngưỡng nội sinh của người Cao Lan đạo Phật,
đạo Nho). Người Cao Lan quan niệm “âm dương nhị lộ”,
nghĩa là hai đường âm dương song hành. Khi cha mẹ già chết,