Page 142 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

134 Cẩm Phả - Đất và Người

g) Người Sán Chay
Người Sán Chay, tự gọi là Hờn Bán (người trong bản),
Cao Lan, Trại Cao. Ngoài ra, tộc người này còn có các tên gọi
khác như: Hờn Chùng, Chùng Nhằn.

Về nguồn gốc, tộc người Sán Chay đến Việt Nam cách
ngày nay khoảng 400 năm, vào cuối thời nhà Minh, đầu thời
nhà Thanh. Lần đầu họ được nhắc đến bởi nhà bác học Lê
Quý Đôn (1723 - 1782) trong tác phẩm Kiến văn tiểu lục.

Người Sán Chay vào Việt Nam qua nhiều đợt và cư trú rải
rác dọc biên giới Việt - Trung, từ Quảng Ninh, Lạng Sơn, qua
Thái Nguyên, Tuyên Quang rồi lên Yên Bái...

Người Sán Chay không ở nơi nào lâu vì thiếu đất đai canh
tác. Đơn vị xã hội cơ bản của người Sán Chay là làng, được gọi là
bán hay bạn - tương tự như các dân tộc Tày, Nùng. Trong cuộc

sống ở làng, người Sán Chay có tính gắn kết cộng đồng cao.
Sán Chay (Cao Lan) là dân tộc mới di cư từ các vùng khác

về Cẩm Phả, nhất là Cẩm Hải. Từ xã Đạp Thanh, huyện Ba
Chẽ - nơi người Cao Lan chiếm tới gần 100% dân số, họ di cư
đến Cẩm Hải từ năm 1990. Thời điểm đó, người dân Cao Lan

gặp rất nhiều khó khăn, buộc phải di cư đến các vùng đất mới.
Tại xã Đạp Thanh, hoạt động kinh tế của người Cao Lan là sản
xuất nông nghiệp tự cung tự cấp. Cây trồng chính là lúa, ngô,

khoai, sắn. Thời điểm đó, điều kiện y tế, kinh tế, văn hóa, xã
hội rất kém nên đời sống của người dân Cao Lan vô cùng khó
khăn. Từ 8 hộ ban đầu, đến thời điểm hiện nay tại Cẩm Hải

tổng số hộ người Cao Lan là 43 hộ; là tộc thiểu số đông thứ hai
ở Cẩm Hải (sau người Tày). Hiện tại, người Cao Lan vẫn giữ

mối liên hệ với Đạp Thanh vì mồ mả các cụ vẫn ở trên đó.