Page 37 - Trinh bay Than Quang Ninh ky luat va dong tam

Chuùng coù ñuû vuõ khí, nhaø tuø, coâng cuï tra taán... Chuû moû
coøn toå chöùc heä thoáng maät thaùm chìm, caøi caém trong haøng
nguõ ngöôøi lao ñoäng, nhaèm doø la, taïo noäi giaùn phaùt hieän
nhöõng ngöôøi choáng ñoái ñeå ñaøn aùp. Chuùng laäp caên cöôùc,
phaùt phieáu nhaân söï, naém saâu lai lòch coâng nhaân, coù laên
tay, ñieåm chæ töøng ngöôøi.

Chuû moû aùp duïng trieät ñeå chính saùch “chia ñeå trò”. ÔÛ
trong töøng moû, nhaø maùy, boïn chuû moû chia coâng nhaân soáng
thaønh töøng laùn nhoû theo queâ quaùn, toân giaùo: Laùn Thanh,
Laùn Ngheä, Laùn Thaùi Bình, Laùn Khaùch (laùn cuûa ngöôøi
Hoa), Laùn Ñaïo (laø laùn coâng nhaân theo ñaïo Thieân Chuùa)...
Ñaây laø moät bieän phaùp raát thaâm ñoäc cuûa thöïc daân Phaùp
nhaèm deã kieåm soaùt coâng nhaân khi lao ñoäng ôû moû vaø caû khi
sinh hoaït taïi nôi ôû. Ñoàng thôøi vöøa deã taïo ra söï xuùc xieåm,
xích mích giöõa caùc laùn, caùc nhoùm, gaây chia reõ xung ñoät
giöõa ngöôøi khaùc ñòa phöông, toân giaùo, phaù hoaïi söùc maïnh
ñoaøn keát cuûa ñoäi nguõ coâng nhaân moû ñeå chuùng deã beà cai trò.

Chuùng phaân bieät ñoái xöû vôùi töøng loaïi lao ñoäng. Ñoái vôùi
cai kyù, giaùm thò, chuùng tuyeån choïn khoâng phaûi chæ ñôn
thuaàn chuyeân moân, maø coøn phaûi laøm “tai, maét”, tuyeät ñoái
trung thaønh theo meänh leänh cuûa chuû. Loaïi naøy ñöôïc chuû

ban cho nhieàu quyeàn haønh, öu aùi löông cao, thöôûng haäu,
nhaø cöûa toát. Trong nhöõng ngöôøi lao ñoäng tröïc tieáp, coâng
â
nhan cô ñien vì coù kyõ thuaät cao ñöôïc ñoái xöû meàm deûo hôn,
ä
traû löông coâng nhaät, neáu laøm toát coøn coù thöôûng. Ñoái töôïng
saùt phaït chính cuûa chuû moû laø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp laøm
than “phu taàng”, “phu loø”, chuùng coi laø lôùp haï ñaúng, laáy töø
â
â
nhöng nong dan bò baàn cuøng hoùa vaø coâng nhaân thaát nghieäp.
õ
36