Page 38 - Trinh bay Than Quang Ninh ky luat va dong tam
P. 38
Söï aùp böùc, boùc loät cuûa boïn thöïc daân, ñeá quoác vaø phong
kieán khieán haøng trieäu ngöôøi lao ñoäng bò baàn cuøng hoùa ôû
Baéc Boä vaø Baéc Trung Boä; vôùi söu cao, thueá naëng, cheá ñoä
phu phen, taïp dòch, laøm cho ngöôøi noâng daân phaûi luõ löôït
theo boïn moä phu vaø lôøi coá ñaïo, keùo nhau ra ñaát moû, tranh
nhau vieäc laøm, thì tình caûnh ngöôøi “phu moû” voâ cuøng ñieâu
ñöùng, hoï phaûi töï lo taát caû. Bò boïn ñòa chuû phong kieán, ñeá
quoác cöôùp heát ruoäng ñaát, ra laøm thôï moû laïi bò chuû boùc loät
baèng nhieàu bieän phaùp. Treân ñaàu ngöôøi coâng nhaân bò ñeø
neùn ba taàng naác khoaùn: Chuû moû khoaùn cho chuû thaàu veà
saûn löôïng than tính theo taàng, theo loø, theo væa than; chuû
thaàu khoaùn ñònh möùc cho coâng nhaân theo ca, theo chuyeán;
chuû moû, chuû thaàu vaø cai ñeàu tính toaùn aên chaéc tieàn lôøi, noãi
khoå doàn caû leân thaân ngöôøi “phu moû”.
“Ñaëc ñieåm cuûa cheá ñoä cai thaàu chæ laø caùch chuyeån heát
traùch nhieäm tröïc tieáp cuûa chuû moû ñoái vôùi coâng nhaân leân
vai chuû thaàu... ñaõ saün saøng nhaän laáy traùch nhieäm aáy ñeå lôïi
duïng noù boùc loät coâng nhaân vôùi möùc ñoä cao nhaát” .
(1)
ÔÛ caùc taàng loø, coâng nhaân cuoác, xuùc, vaän taûi than. Sau khi
nhaän thaàu khoaùn, chuû thaàu ñi moä phu veà vaø giao khoaùn
cho coâng nhaân theo töøng kíp (thöôøng moãi kíp 4 ngöôøi: 2
ngöôøi cuoác than, 1 ngöôøi xuùc, 1 ngöôøi ñaåy xe gooøng). Cheá
ñoä cai thaàu laø cheá ñoä keát hôïp boùc loät tö baûn chuû nghóa vôùi
phong kieán raát ñieån hình baèng khoaùn, cuùp phaït, ñaùnh
ñaäp vaø vay naëng laõi, khoaùn coù hai phöông phaùp: “Khoaùn
ñònh möùc saûn phaåm” buoäc ngöôøi thôï phaûi taêng cöôøng ñoä
lao ñoäng toái ña, keùo daøi thôøi gian lao ñoäng, khi naøo xong
(1) Lòch söû phong traøo coâng nhaân vaø Coâng ñoaøn Vieät Nam, Nxb. Lao ñoäng,
1977, tr.32.
37
