Page 22 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

24 LÞch sö ®¶ng bé huyÖn ®«ng triÒu tËp I (1930-1975)

Bªn c¹nh c¸c ho¹t ®éng ®ã, ngay sau khi ®ång chÝ H¹ B¸ Cang chuyÓn c«ng t¸c vÒ
H¶i Phßng, ®ång chÝ NguyÔn V¨n LÞch (tøc M·n) ®­îc giíi thiÖu vÒ §«ng TriÒu thay
thÕ. §©y lµ ®ång chÝ héi viªn ®Çu tiªn cña Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn vÒ
§«ng TriÒu ho¹t ®éng.
T¹i §«ng TriÒu, ®ång chÝ NguyÔn V¨n LÞch xin vµo lµm viÖc ë kho c¬ khÝ má M¹o
Khª vµ nhanh chãng hoµ nhËp vµo cuéc sèng cña anh em c«ng nh©n khu má. §ång chÝ

®· v¹ch trÇn b¶n chÊt xÊu xa, tµn b¹o cña chÕ ®é thùc d©n, phong kiÕn vµ gi¶ng gi¶i cho
anh em c«ng nh©n vÒ chñ nghÜa M¸c - Lªnin, vÒ t­ t­ëng c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc
cña ®ång chÝ NguyÔn ¸i Quèc. Trong ®ã, ®ång chÝ nhÊn m¹nh vai trß sø mÖnh lÞch sö
cña giai cÊp c«ng nh©n vµ v¹ch râ tÝnh chÊt cïng c¸c ph­¬ng ph¸p, h×nh thøc ®Êu tranh
trong cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë n­íc ta.
Tr­íc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña tæ chøc Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn,
th¸ng 9 n¨m 1928 Kú bé “Thanh niªn B¾c Kú” ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng “v« s¶n ho¸”, ®­a c¸c
héi viªn cña m×nh vµo c¸c nhµ m¸y, hÇm má, ®ån ®iÒn... ®Ó cïng lao ®éng, ¨n, ë víi c«ng
nh©n, gi¸c ngé c¸ch m¹ng cho c«ng nh©n. Phong trµo nµy ®· cã t¸c dông lín ®èi víi sù
tr­ëng thµnh cña giai cÊp c«ng nh©n c¶ n­íc, ®Æc biÖt lµ c«ng nh©n vïng má.

Ngay sau khi triÓn khai phong trµo, nhiÒu héi viªn cña Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng
Thanh niªn ®­îc cö vÒ §«ng TriÒu cïng ®ång chÝ NguyÔn V¨n LÞch më réng ph¹m vi vµ
t¨ng c­êng néi dung ho¹t ®éng .
1
§Ó kÞp thêi chØ ®¹o, ®¸p øng b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät cña phong trµo ë §«ng TriÒu,
th¸ng 3 n¨m 1929, ®ång chÝ NguyÔn V¨n LÞch cïng víi c¸c ®ång chÝ ®­îc bæ sung ®·
thµnh lËp mét chi bé cña Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn t¹i má M¹o Khª. Chi bé
gåm nh÷ng thanh niªn tÝch cùc cña Héi ¸i h÷u nh­: NguyÔn V¨n LÞch, §inh TiÕn To¸n,
Bïi V¨n M¹o, Vò Huy S¸n (tøc Th¶o), ®ång chÝ Kho¸ng vµ ®ång chÝ T­íc.
Sù ra ®êi cña chi bé "Thanh niªn" ë §«ng TriÒu ®· thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ,
réng kh¾p c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸c ngé c¸ch m¹ng ®èi víi c«ng nh©n; ý thøc ®Êu
tranh cña c«ng nh©n ®· v­ît ra khái ph¹m vi cña m×nh, ®Ó liªn hÖ víi cuéc ®Êu tranh
cña c«ng nh©n c¸c ®Þa bµn kh¸c trong c¶ n­íc.
Ngµy 28 th¸ng 5 n¨m 1929, c«ng nh©n x­ëng AVIA Hµ Néi d­íi sù l·nh ®¹o cña chi

bé céng s¶n do ®ång chÝ Ng« Gia Tù phô tr¸ch ®· tæ chøc b·i c«ng chèng giíi chñ, ®ßi
quyÒn lîi vÒ ®êi sèng, kinh tÕ vµ yªu s¸ch chÝnh trÞ. §Ó ñng hé cuéc ®Êu tranh nµy, chi
bé Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn ë M¹o Khª ®· vËn ®éng c«ng nh©n tù nguyÖn
®ãng gãp tiÒn cña, t¹o ®iÒu kiÖn cho cuéc ®Êu tranh th¾ng lîi.
Tr­íc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo yªu n­íc, tæ
chøc Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn ®· chuyÓn hãa thµnh c¸c tæ chøc céng s¶n,
tiÕp tôc l·nh ®¹o phong trµo c¸ch m¹ng c¶ n­íc. Ngµy 17 th¸ng 6 n¨m 1929, §«ng
D­¬ng Céng s¶n §¶ng ®­îc thµnh lËp ë B¾c Kú, g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi phong trµo
c¸ch m¹ng ë khu má.
Cuèi th¸ng 7 n¨m 1929, ®ång chÝ NguyÔn §øc C¶nh - Uû viªn Trung ­¬ng §«ng

D­¬ng Céng s¶n §¶ng, trùc tiÕp l·nh ®¹o phong trµo c¸ch m¹ng ë H¶i Phßng ®· cö
__________
1. Còng trong thêi gian nµy, ®ång chÝ TrÇn Cung ®· ®­îc cö vÒ vïng ChÝ Linh x©y dùng c¬ së. §ång
chÝ ®· x©y dùng ®­îc mét c¬ së ë §ä X¸ thuéc ChÝ Linh vµ mét c¬ së ë lµng Tr¹o Hµ (§«ng TriÒu).