Page 40 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

42 LÞch sö ®¶ng bé huyÖn ®«ng triÒu tËp I (1930-1975)

B¾c Giang ®Ó lµm c¨n cø.
§Õn gi÷a th¸ng 5 n¨m 1945 lùc l­îng vò trang tËp trung ®· ®­îc thµnh lËp ë B¾c
M·, gåm lùc l­îng tù vÖ ë c¸c lµng, x· trong huyÖn, nh÷ng binh sÜ yªu n­íc bá hµng
ngò ®Þch vÒ víi c¸ch m¹ng, d­íi sù chØ huy trùc tiÕp cña NguyÔn B×nh. Lùc l­îng nµy
lín m¹nh nhanh chãng, lµm chç dùa v÷ng ch¾c cho kÕ ho¹ch khëi nghÜa giµnh chÝnh
quyÒn cña nh©n d©n §«ng TriÒu vµ c¸c vïng xung quanh.

Tr­íc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc l­îng vò trang tËp trung vµ c¸c ®éi tù vÖ cña
c¸c lµng, x·, ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu vò khÝ ®Ó trang bÞ. Anh em c«ng nh©n ë M¹o Khª ®·
bÝ mËt sö dông m¸y mãc, nguyªn liÖu cña chñ má ®Ó chÕ t¹o vµ söa ch÷a c¸c lo¹i vò khÝ
th«ng th­êng nh­ m×n, lùu ®¹n... Gi¸ sóng cho khÈu ®¹i liªn th¸o ®­îc trªn tµu
Comm¨ng®¨ng Buèc®ª còng ®­îc anh em c«ng nh©n gia c«ng t¹i ®©y.
Nh»m t¨ng c­êng h¬n n÷a søc m¹nh cña c¸ch m¹ng, c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o c¨n cø
§«ng TriÒu ®· tÝch cùc tËp trung chØ ®¹o viÖc vËn ®éng gi¶i quyÕt n¹n ®ãi cho nh©n d©n.
C¸c tiÓu tæ ViÖt Minh ®· t¨ng c­êng vËn ®éng c¸c nhµ giµu ñng hé thãc, g¹o, nÊu ch¸o
cøu tÕ, vËn ®éng n«ng d©n kiªn quyÕt kh«ng nép thuÕ, nép thãc t¹ cho giÆc NhËt, ®ång
thêi kªu gäi nh©n d©n trång c¸c lo¹i rau mµu ng¾n ngµy vµ tæ chøc ph¸ kho thãc, c­íp

thuyÒn l­¬ng cña ph¸t xÝt NhËt chia cho d©n nghÌo. C¸c tiÓu tæ ViÖt Minh th­êng cã
nh÷ng buæi sinh ho¹t ®Ó ®äc "b¸o bÝ mËt" tõ chiÕn khu trªn göi vÒ, tËp h¸t c¸c bµi "TiÕn
qu©n ca", "Du kÝch qu©n"...
Ngµy 25 th¸ng 5 n¨m 1945, s­ TuÖ tæ chøc cuéc vò trang tuyªn truyÒn, thùc chÊt lµ
®i kiÓm tra t×nh h×nh phong trµo, ®oµn gåm cã 5 ng­êi: s­ TuÖ, H¶i Thanh, NguyÔn
Quang ThiÖu, Lª Hai vµ Vò §×nh ThiÖp (Lª Hai vµ NguyÔn Quang ThiÖu do NguyÔn
B×nh ®­a tõ H¶i Phßng lªn). Vò §×nh ThiÖp lµm nhiÖm vô dÉn ®­êng (c¸n bé ®Þa
ph­¬ng), xuÊt ph¸t tõ chïa B¾c M·, mçi ng­êi mét xe ®¹p ®i qua An Biªn, V©n §éng
®Õn chî Tæng (§«ng Mai) råi trë l¹i §«ng TriÒu sang Kinh M«n. ChiÒu tèi h«m ®ã, khi
qua s«ng ®oµn ®· nghØ l¹i trong mét ng«i chïa mµ ®oµn cã c¬ së. S¸ng h«m sau ®oµn trë
vÒ M¹o Khª, gÆp ®óng ngµy phiªn chî, ®oµn quyÕt ®Þnh tuyªn truyÒn xung phong t¹i
®©y. Sau khi treo cê vµ c¨ng biÓu ng÷, s­ TuÖ, H¶i Thanh chia thµnh hai n¬i tæ chøc nãi
chuyÖn víi ®ång bµo vÒ phong trµo ViÖt Minh, ®­îc ®ång bµo tËp trung nghe rÊt ®«ng;

Lª Hai vµ Vò §×nh ThiÖp mçi ng­êi mét lùu ®¹n b¶o vÖ vßng trong; NguyÔn Quang
ThiÖu víi khÈu sóng ng¾n b¶o vÖ vßng ngoµi. T¹i ®©y, NguyÔn Quang ThiÖu ®· b¾n bÞ
th­¬ng tªn Tõ, anh ruét cña cai Hång, c¶ hai ®Òu lµ em Ký §¹o ë má. §©y lµ cuéc tuyªn
truyÒn diÔn thuyÕt xung phong ®Çu tiªn ë §«ng TriÒu.
§èi víi bän phØ, tõ khi phong trµo c¸ch m¹ng ë §«ng TriÒu ph¸t triÓn, chóng kh«ng
cßn ngang nhiªn xuèng c­íp ph¸ cña c¶i cña nh©n d©n trong huyÖn nh­ tr­íc. Chóng
®· chuyÓn ho¹t ®éng c­íp bãc sang huyÖn ChÝ Linh.
NhËn thÊy t×nh h×nh ë §«ng TriÒu kh«ng ®­îc æn ®Þnh, rÊt nguy hiÓm, ®Þch ®· ®­a
qu©n vÒ ®ãng t¹i §«ng TriÒu. N¾m b¾t ®­îc th«ng tin nµy NguyÔn HiÒn (§éi HiÒn) ®·
b¸o c¸o cho Ban l·nh ®¹o chiÕn khu. Ngµy 6 th¸ng 6 n¨m 1945, t¹i nhµ héi viªn cøu

quèc NguyÔn Kim Ngäc (th«n §¹m Thuû) ®· diÔn ra cuéc häp víi sù cã mÆt ®Çy ®ñ
c¸c ®ång chÝ: NguyÔn B×nh, s­ TuÖ, H¶i Thanh, TrÇn Cung, NguyÔn V¨n §µi.
NguyÔn HiÒn còng ®­îc mêi dù cuéc häp nµy. Ban l·nh ®¹o chiÕn khu ®· quyÕt ®Þnh:
nh©n lóc ®Þch suy yÕu, ph¸t xÝt NhËt muèn ®ãng qu©n ë §«ng TriÒu nh­ng ch­a cã