Page 47 - 27.9 Sách trai Cầu Vồng Yên thế

88. Giáp Văn Hoan (Cai Hoan) người làng Um bị thực dân Pháp bắt được
chém đầu để thị uy tinh thấn yêu nước của nhân dân.

89. Nguyễn Văn Tèo (Lãnh Tèo) ở làng Vườn.

90. Đồng Văn Tuấn (Đốc Tuấn ) ở thôn Lý Hữu Mục.

91. Giáp Văn Thắm (Đề Thắm), người làng Ngọc Trai.

13-XÃ LIÊN CHUNG

92. Nguyễn Văn Tuân (Đề Tuân) người làng Hương, làm chánh tổng đi
theo nghĩa quân từ đầu, đã dự một số trận đánh, (có tư liệu nói: Ông đã ra hàng

Pháp năm 1892, nhưng vẫn có mối liên hệ với nghĩa quân), ông mất tại quê.

93. Nguyễn Văn Nhiên (Đề Nhiên) người làng Bến, tham gia nghĩa quân

từ đầu, đã đánh nhiều trận ở Trại Lốt, Yên Phụ, Bỉ Nội, ông về quê 1892 và mất
ở quê năm 102 tuổi.

94. Đỗ Huy Hỹ (Đốc Hỹ) người Lãn Tranh, đã đánh chết tên Tây râu xồm
về ức hiếp dân ở chợ Rào, tham gia nghĩa quân từ đầu, dự nhiều trận đánh như

trận Ba Làng. Năm 1896 địch dụ hàng và cho ruộng ở Lãn Tranh, sau lại bắt đi

tù ở Thái Nguyên, khi nổ ra cuộc khởi nghĩa Đội Cấn, ông đã đi theo và hy sinh
ở vùng núi Hùng Sơn Vĩnh Phúc (cùng ông Đốc Định).

95. Nguyễn Văn Đang (Quản Đang) người làng Hương, tham gia nhiều trận
đánh, trong trận Khê Hạ ông cùng nghĩa quân diệt được nhiều địch, khi quân ta rút

đi, ông ở lại nắm tình hình thì bất ngờ địch quay lại, ông đã chiến đấu đến cùng và đã
tự tử không chịu để lọt vào tay địch. Dân Phú Khê đã lập miếu thờ (14) .

96. Nguyễn Khắc Lâm (Quản Dậu) ở làng Hậu

97. Nguyễn Đắc Ích (Quản Ích) ở làng Hậu

98. Nguyễn Đình Môn (Quản Muôn) ở làng Hậu.

14-XÃ QUẾ NHAM

14 Có thể kể 1 số trận đánh tiêu biểu do Đốc Hỹ, Quản Dậu, Quản Đang chỉ huy. Tại Quế Nham, đầu tháng 8 năm 1889 đốc Hỹ, Quản Dậu,
Quản Đang, Quản Ích đem quân đóng tại Thôn Ba Làng phối hợp với quân Đốc Trân ở làng Núi. Quế Nham đánh giặc. Pháp kéo quân đóng
chặt thôn Ba Làng. Đêm dến Đốc Hỹ, Đốc Trân, đem quân đánh úp vào lán trại giặc. Mặc dù bị bất ngờ nhưng chúng chống lại ác liệt. Kết
quả nghĩa quân thu được 1 số súng rồi rút về ba làng. 8 giờ sáng hôm sau địch bắn đại bác vào làng nhiều đợt, thúc bộ binh tấn công, chờ
giặc vào sát lũy nghĩa quân mới đồng loạt nổ súng. Đêm đến Đốc Hỹ, Đốc Trấn bí mật rút quân về làng. Sau đó Đốc Hỹ rút quân về Đình
Vường cùng vũ khí của giặc.
Tháng 8 năm 1890, Quản Dậu, Quản Đang mang quân về Khê Hạ, Quế Nham cùng đào hào đắp lũy đánh giặc. Được tin giặc kéo quân về
làng. Đến chân lũy làng Khê Hạ Quế Nham, nghĩa quân đồng loạt nổ súng. Giặc sợ hãi chạy ra xả súng đến 5 lần thì bị nghĩa quân đánh trả
quyết liệt. Đến tối, Đốc Hỹ cho quân rút về đình Vường. Quản Đang ở lại nắm tình hình. Sáng hôm sau, giặc lại tấn công, Quản Đang bắn trả
quyết liệt đã bắn chết 1 tên chỉ huy của giặc và ông đã hy sinh, quân ta từ Phú Khê về chôn cất Quản Đang và lập miếu thờ ông.

47