Page 1057 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๑๐๔๕

ั
๔. คุมตัวไว้ในสถานพยาบาล วิธีการคุมตัวไว้ในสถานพยาบาลเป็นวิธีการป้องกนมิให้ไปกระท า
ั่
ความผิดอก กรณีที่ผู้กระท าความผิดเพราะจิตบกพร่อง โรคจิตหรือจิตฟนเฟอน ทั้งการคุมตัวไว้ใน
ื
ี
ี
สถานพยาบาลยังเป็นการบ าบัดเพื่อความปลอดภัยของสังคมอกด้วย โดยหลักเกณฑ์เป็นไปตามมาตรา ๔๘ ซึ่งมี
ั่
ื
เงื่อนไขว่า หากศาลจะปล่อยตัวผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิตหรือจิตฟนเฟอน เนื่องจากไม่ต้องรับโทษหรือได้รับการ
ื
ลดโทษตามมาตรา ๖๕ คือกรณีที่ผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิตหรือจิตฟนเฟอน กระท าความผิดในขณะที่ตนเองไม่
ั่
สามารถรู้ผิดชอบหรือไม่สามารถบังคับตนเองได้ ท าให้ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษ แต่หากผู้กระท ายังสามารถรู้ผิดชอบ
อยู่บ้าง หรือยังสามารถบังคับตนเองได้บ้าง ผู้นั้นจะต้องรับโทษ แต่ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายก าหนดไว้
เพยงใดก็ได้ กฎหมายให้อานาจศาลที่จะสั่งให้ส่งตัวไปคุมไว้ในสถานพยาบาลก็ได้ หากศาลเห็นว่าการปล่อยตัว

ี
ผู้นั้นไปจะไม่ปลอดภัยแก่ประชาชน

ื
ั่
นอกจากการส่งตัวผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิตหรือจิตฟนเฟอน ไปคุมตัวไว้ในสถานพยาบาลตามที่
กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีกรณีตามมาตรา ๔๙ กล่าวคือในกรณีที่ศาลพพากษาลงโทษจ าคุก หรือพพากษาว่ามี
ิ
ิ
ความผิดแต่ให้รอการลงโทษ หรือรอการก าหนดโทษ ถ้าศาลเห็นว่าบุคคลนั้นได้กระท าความผิดเกี่ยวเนื่องกับ
การเสพสุราเป็นอาจิณ หรือเป็นผู้ติดยาเสพติดให้โทษ ศาลสามารถก าหนดในค าพพากษาว่า บุคคลนั้นต้องไม่
ิ
้
เสพสุรา ยาเสพติดให้โทษอย่างหนึ่งอย่างใด หรือทั้งสองอย่าง ภายในระยะเวลาไม่เกินสองปีนับแต่วันพนโทษ
หรือวันปล่อยตัวเพราะรอการก าหนดโทษหรือรอการลงโทษก็ได้ หากศาลก าหนดไว้ในค าพพากษาดังกล่าวแล้ว
ิ
ถ้าผู้นั้นไม่ปฏิบัติตามที่ศาลก าหนดกล่าวคือ ยังเสพสุราหรือยาเสพติดให้โทษตามที่ศาลก าหนด ศาลจะสั่งให้

ส่งไปคุมตัวไว้ในสถานพยาบาลเป็นเวลาไม่เกินสองปีก็ได้ ซึ่งการพจารณาข้อเท็จจริงในส่วนนี้ ศาลสามารถใช้
ิ
เครื่องมือในการสืบค้นข้อเท็จจริงจากคลินิกจิตสังคมได้ ซึ่งมีกระบวนการสืบค้นโดยการประเมินการใช้สารเสพ
ติด การดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่ และมีแบบวัดความเครียด ของกรมสุขภาพจิต เพื่อประเมินความเครียด

ต่างๆในระยะเวลา ๖ เดือนที่ผ่านมา กระบวนการประเมินสามารถให้ผลการประเมินสภาวะทางจิตใจของผู้ถูก
ประเมินเบื้องต้นได้ นักจิตวิทยาประจ าคลินิกให้ค าปรึกษาด้านจิตสังคมจะท าสรุปผลการประเมินคัดกรองและ

จัดท ารายงานเสนอผู้พพากษาและผู้ให้ค าปรึกษา เพอก าหนดแนวทางที่จะก าหนดให้จ าเลยคุมตัวที่
ิ
ื่
สถานพยาบาลได้หรือไม่อย่างเหมาะสม

๕. ห้ามการประกอบอาชีพบางอย่าง เป็นมาตรการป้องกันจากผู้กระท าความผิดที่อาศัยการ

ประกอบอาชีพหรือวิชาชีพ โดยบัญญัติไว้ในมาตรา ๕๐ ก าหนดหลักเกณฑ์ไว้ว่า เมื่อศาลพิพากษาให้ลงโทษผู้ใด
ถ้าศาลเห็นว่าผู้นั้นกระท าความผิดโดยอาศัยโอกาสจากการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพ หรือเนื่องมาจากการ

ี
ประกอบอาชีพหรือวิชาชีพ และหากผู้นั้นประกอบอาชีพหรือวิชาชีพนั้นต่อไปอาจจะกระท าความผิดซ้ าอก ศาล
มีอานาจที่จะสั่งไว้ในค าพพากษาห้ามการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพนั้นได้มีกาหนดเวลาไม่เกินห้าปีนับแต่วันที่

ิ
ี
พ้นโทษไปแล้ว โดยพนักงานอัยการไม่ต้องร้องขอ ในส่วนนี้ผู้เขียนจึงเห็นว่าหากศาลได้รับข้อเท็จจริงที่เพยงพอ
ให้พจารณาว่าผู้นั้นกระท าความผิดโดยอาศัยโอกาสจากการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพ หมายถึง การจงใจใช้
ิ