Page 1064 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการน ามาตรการเบี่ยงเบนคดีอาญามาใช้

โดยศาลยุติธรรมในประเทศไทย
Legal issues concerning the adoption of criminal diversion measures

by the Court of Justice in Thailand

สงวนศักดิ์ กิมเอ็ง*
ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดนาทวี
Sahnguansak Kimaeng

Vice Presiding Judge of the Na Thawi Provincial Court

บทคัดย่อ

การเบี่ยงเบนคดีอาญาเป็นมาตรการหนึ่งในการแก้ไขปัญหาผู้กระท าความผิดให้ออกจากกระบวนการ

ด าเนินคดีอาญาที่จะน าไปสู่การลงโทษ โดยการเปิดโอกาสให้ผู้กระท าความผิดได้แก้ไขบ าบัดฟนฟูและปรับปรุง
ื้
ตนเอง หากผู้กระท าความผิดปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตามที่ก าหนดไว้ได้ ผู้กระท าความผิดจะไม่ต้อง

ถูกลงโทษ ประเทศไทยมีการน ามาตรการเบี่ยงเบนคดีมาใช้โดยพบอยู่ในกฎหมายหลายฉบับ แต่ยังมีปัญหาและ

ุ
ี
อปสรรคที่ยังท าให้ไม่สัมฤทธิ์ผลตามวัตถุประสงค์เท่าที่ควร นอกจากนี้ยังมีหลักการลงโทษอกหลายมาตรการที่
หากน ามาคิดวิเคราะห์และน ามาปรับใช้กับผู้กระท าความผิดทั่วไป โดยมีหลักคิดที่ว่า การพิพากษาลงโทษจ าคุก

ผู้กระท าความผิดเป็นการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมหรือปัญหายาเสพติดได้สัมฤทธิ์ผลหรือไม่ ซึ่งหากยังไม่ใช่

ค าตอบสุดท้าย แนวทางในการแก้ปัญหาควรมีมาตรการใด ผู้เขียนขอน าเสนอแนวทางในการแก้ไขปัญหายา

เสพติดและปัญหาอาชญากรรมของประเทศเนเธอร์แลนด์ซึ่งมีแนวทางในการแก้ไขปัญหาโดยเน้นการแก้ไข
ื่
ื่
บ าบัดฟนฟผู้กระท าความผิดและใช้มาตรการทางเลือกอนแทนการลงโทษจ าคุกเพอแก้ปัญหาการกระท าผิด
ู
ื้
รวมถึงการน ามาตรการเบี่ยงเบนคดีตามที่ปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธี
ิ
พจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ ซึ่งมีผลสัมฤทธิ์ในการแก้ไขปัญหาของเด็กและเยาวชนได้
ค่อนข้างสูง หากมีการน ามาปรับใช้กับผู้กระท าความผิดอน เพอเป็นทางเลือกในการแก้ไขปัญหายาเสพติดและ
ื่
ื่
ปัญหาอาชญากรรมที่เกิดขึ้นในประเทศไทยแล้ว ก็น่าจะเป็นการลดปัญหาการกระท าความผิดได้ในระดับหนึ่ง

ื่
ค ำส ำคัญ : การเบี่ยงเบนคดีอาญา มาตรการอนแทนการลงโทษจ าคุก การบ าบัดโดยสมัครใจ กระบวนการ
ยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ การแก้ปัญหานักโทษล้นเรือนจ า

*น.บ. (เกียรตินิยมอันดับสอง) รามค าแหง, น.บ.ท.