Page 1067 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๑๐๕๕

มาตรการทางกฎหมายที่มีโทษอาญาที่เข้มงวดรุนแรง การลงโทษประหารชีวิต มาตรการริบทรัพย์สินในคดียา

เสพติดเพื่อให้สอดคล้องกับการลงโทษเพื่อข่มขู่ยับยั้งการกระท าความผิด (Deterrence)

๑.๒ นโยบำยกำรลดทอนควำมเป็นอำชญำกรรมของคดียำเสพติด (Decriminalization)

การลดทอนความเป็นอาชญากรรมในคดียาเสพติด (Decriminalization) หมายความว่า การลดการ
ลงโทษหรือการยกเลิกโทษทางอาญาของการกระท าบางอย่างในคดียาเสพติด ดังนั้น นโยบายการลดทอนความ

เป็นอาชญากรรมในคดียาเสพติด จึงหมายความว่า นโยบายที่ท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมาย มุ่งเน้น

การปรับปรุงมาตรการทางกฎหมายเพอให้การกระท าความผิดเฉพาะในกรณีผู้เสพยาเสพติดหรือผู้ครอบครอง
ื่
ื่
ยาเสพติดในปริมาณเล็กน้อยหรือครอบครองยาเสพติดเพอการเสพส่วนตัวให้ได้รับโทษอาญาน้อยลงหรือไม่ต้อง
ื่
รับโทษทางอาญาแต่ใช้มาตรการทางเลือกอนบังคับแทน เช่น โทษปรับหรือโทษทางปกครอง การลดทอน
2
ความเป็นอาชญากรรมในคดียาเสพติดเป็นการปรับเปลี่ยนวิธีคิดในการจัดการปัญหายาเสพติด เนื่องจากเห็นว่า
ในแต่ละสังคมก็อาจมีสิ่งเสพติดและมีผู้ใช้ยาเสพติดที่ไม่เป็นอนตรายมากนัก โดยเฉพาะในผู้เสพยาเสพติดหรือ
ั
ี
ผู้ติดยาเสพติด บุคคลกลุ่มนี้เป็นเพยงผู้ป่วยที่ต้องบ าบัดรักษาอาการป่วย ไม่ใช่อาชญากรดังเช่นผู้ค้ายาเสพติด
ที่ต้องลงโทษรุนแรง ทั้งการลงโทษที่เข้มงวดไม่ได้ส่งผลให้ผู้เสพยาเสพติดหรือผู้ติดยาเสพติดหายจากอาการ

ติดยาเสพติด ดังนั้น การลดทอนความเป็นอาชญากรรมจึงเป็นการปรับเปลี่ยนแนวคิดการจัดการปัญหา

ยาเสพติด โดยลดโทษความผิดฐานเสพยาเสพติด เปิดโอกาสให้กลุ่มผู้เสพหรือผู้ติดยาเสพติดเข้าสู่กระบวนการ

ื่
บ าบัดรักษาตามหลักการแพทย์และสาธารณสุขเพอให้สามารถกลับเข้าสู่สังคมได้ ส่งผลดีในการบริหาร
งบประมาณด้านกระบวนการยุติธรรมทางอาญา รัฐบาลไม่ต้องสูญเสียงบประมาณไปกับการดูแลบุคคลผู้ต้องขัง

มากเกินจ าเป็น ทั้งยังส่งผลดีต่อครอบครัวและสังคมของผู้เสพหรือผู้ติดยาเสพติดเนื่องจากเป็นการบ าบัดรักษา

ื่
ผู้ป่วยให้หายขาดจากอาการการติดยาโดยให้ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเพอลดอันตรายที่เกิดจากการใช้ยาเสพติด

แนวคิดกำรลดทอนควำมเป็นอำชญำกรรมของคดียำเสพติดที่ส ำคัญ มีดังนี้

๑.๒.๑ แนวคิดกำรลดกำรลงโทษจ ำคุก

การลดทอนความเป็นอาชญากรรมในคดียาเสพติดเป็นการปรับเปลี่ยนแนวคิดของบุคคลและ
กระบวนการยุติธรรมว่าผู้เสพหรือผู้ติดยาเสพติดเป็นเพียงผู้ป่วยที่สมควรต้องได้รับการบ าบัดรักษามากกว่าเป็น

อาชญากรที่ต้องลงโทษให้เข็ดหลาบ ดังนั้น รูปแบบและแนวคิดของการลดโทษจ าคุกจึงด าเนินการผ่านกลไก

2 นันท์รพัช ไชยอัครพงศ์, “นโยบายและมาตรการทางเลือกในคดียาเสพติด : ศึกษาเฉพาะกรณีการลดทอนความ

เป็นอาชญากรรม”, วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาสังคมวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, (๒๕๕๕), น. ๖๒.