Page 503 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๔๙๑

the criminal liability of the alleged offender or accused who absconding during provisional
release in order to improve the efficiency of the provisional release of the alleged offender

or accused.

Keywords : provisional release, the right to be granted for provisional release, the Criminal

Procedure Code, Section 108

๑. บทน า

หลักส าคัญประการหนึ่งของแนวความคิดในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพและการถูกลงโทษทางอาญาตาม

หลักสิทธิมนุษยชน คือ หลักสันนิษฐานความเป็นผู้บริสุทธิ์ (Presumption of Innocence) ที่ว่า “บุคคลทุกคนซึ่ง

ต้องหาว่ากระท าความผิดอาญามีสิทธิได้รับการสันนิษฐานว่าเป็นผู้บริสุทธิ์จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่ากระท าความผิด
ื้
ึ
ตามกฎหมาย” เป็นสิทธิขั้นพนฐานที่ประชาชนทุกคนพงได้รับการรับรองและคุ้มครองจากรัฐ แต่ขณะเดียวกัน
้
รัฐก็มีหน้าที่ในการควบคุมอาชญากรรมเพอให้สังคมเกิดความสงบสุข ดังนัน ในการก าหนดนโยบายของรัฐจึง
ื่
ต้องค านึงถึงดุลยภาพระหว่างหลักการควบคุมอาชญากรรม (Crime Control) และหลักความชอบด้วย
กฎหมาย (Due Process of Law) เป็นส าคัญ กล่าวคือ รัฐต้องสร้างสมดุลระหว่างการปราบปราม

อาชญากรรมของเจ้าหน้าที่รัฐและการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการคุ้มครองสิทธิ

เสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจ าเลยเมื่อเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม ซึ่งการปล่อยชั่วคราวระหว่างการพจารณาคดี
ิ
ของศาลเป็นมาตรการหนึ่งในการลดการจ ากัดเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจ าเลยให้ได้รับอิสรภาพในระหว่าง

ิ
ถูกด าเนินคดี แต่ทางปฏิบัติพบว่า ปัจจัยที่ศาลมักน ามาพจารณาว่าจะอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือ
จ าเลยหรือไม่กลับมุ่งเน้นไปที่ความหนักเบาของข้อหากับจ านวนและความน่าเชื่อถือของหลักประกันเป็นส าคัญ

ท าให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยที่มีฐานะยากจนจ านวนมากต้องถูกคุมขังระหว่างการพจารณาเนื่องจากไม่มี
ิ
หลักทรัพย์เพียงพอที่จะน ามาใช้เป็นหลักประกัน ท าให้ขาดเสรีภาพและโอกาสในการแสวงหาพยานหลักฐานใน
การต่อสู้คดี น ามาสู่ปัญหาความแออัดในเรือนจ าในที่สุด

ิ
แม้ประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๘ วรรคสาม ที่แก้ไขโดยพระราชบัญญัติ
๑
แก้ไขเพมเติมประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา (ฉบับที่ ๓๐) พ.ศ. ๒๕๕๘ ซึ่งมีผลใช้บังคับเมื่อวันที่
ิ่
ิ

๑ ประมวลกฎหมายวิธพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๘ วรรคสาม “ในการอนุญาตให้ปล่อยชวคราว เจ้าพนักงาน
ั่
ี
ซึ่งมีอ านาจ สั่งให้ปล่อยชั่วคราวหรือศาลจะก าหนดเงื่อนไขเกี่ยวกับที่อยู่หรือเงื่อนไขอื่นใดให้ผู้ถูกปล่อยชั่วคราวปฏิบัติ หรือ
ในกรณีที่ผู้นั้นยินยอมจะสั่งให้ใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หรืออุปกรณ์อื่นใดที่สามารถใช้ตรวจสอบหรือจ ากัดการเดินทางของผู้

ถูกปล่อยชั่วคราวก็ได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันการหลบหนี หรือภัยอันตราย หรือความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น แต่ถ้าผู้ถูกปล่อยชั่วคราวมี