Page 550 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 550
๕๓๘
ท าสัญญา เป็นการคุ้มครองผู้บริโภคที่ถูกจูงใจให้เข้าท าสัญญาให้สามารถพสูจน์ถึงข้อจูงใจต่างๆ ที่ฝ่าย
ิ
ผู้ประกอบธุรกิจกระท าต่อผู้บริโภค
๑๒
๒.๓ การควบคุมคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ประกอบธุรกิจ
ื่
เพอควบคุมให้ผู้ประกอบธุรกิจตระหนักถึงจริยธรรมและการรักษา
มาตรฐานในกระบวนการผลิต ตลอดจนการกระจายสินค้าและการให้บริการแก่ผู้บริโภคซึ่งจะช่วยส่งเสริมการ
คุ้มครองสิทธิของผู้บริโภคอย่างยั่งยืน มาตรา ๑๒ จึงบัญญัติวางหลักเกณฑ์ควบคุมคุณธรรมและจริยธรรมของ
ผู้ประกอบธุรกิจไว้ว่า “ในการใช้สิทธิแห่งตน ในการช าระผู้ประกอบธุรกิจต้องกระท าด้วยความสุจริต โดย
ค านึงถึงมาตรฐานทางการค้าที่เหมาะสมภายใต้ระบบธุรกิจที่เป็นธรรม” บทบัญญัติดังกล่าวเป็นเครื่องมือ
่
ส าคัญที่ศาลจะใช้ประกอบการตีความสัญญาในคดีผู้บริโภค เพราะประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์มาตรา
๓๖๘ บัญญัติวางหลักเกณฑ์การตีความสัญญาว่า “สัญญานั้นท่านให้ตีความไปตามความประสงค์ในทางสุจริต
ิ
โดยพเคราะห์ถึงปกติประเพณีด้วย” กรณีจึงต้องถือวามาตรฐานทางการค้าที่เหมาะสมภายใต้ระบบธุรกิจที่
่
เป็นธรรมตามมาตรา ๑๒ นี้ย่อมเป็นปกติประเพณีที่ศาลใช้ประกอบการตีความสัญญาในคดีผู้บริโภค
ดังนั้น ข้อเท็จจริงที่วาผู้ประกอบธุรกิจได้ประกอบธุรกิจโดยค านึงถึงมาตรฐานการค้าที่เหมาะสมภายใต้
่
่
ระบบธุรกิจที่เป็นธรรมหรือไมอาจมความส าคัญถึงขนาดกลายเป็นข้อแพ้ชนะในคดีผู้บริโภคได้ หากม ี
ี
๑๓
ปัญหาเกี่ยวกับการใช้และการตีความสัญญา
๒.๔ ภาระการพิสูจน์
ิ
ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง มาตรา ๘๔/๑ วาง
่
ิ
หลักการทั่วไปของภาระการพสูจน์ว่า “คู่ความฝ่ายใดกล่าวอางข้อเท็จจริงเพอสนับสนุนค าคู่ความของตน ให้
้
ื่
คู่ความฝ่ายนั้นมีภาระการพสูจน์ข้อเท็จจริงนั้น แต่ถ้ามีข้อสันนิษฐานไว้ในกฎหมายหรือข้อสันนิษฐานที่ควรจะ
ิ
ู่
เป็นซึ่งปรากฏจากสภาพปกติธรรมดาของเหตุการณ์เป็นคุณแก่คความฝ่ายใด คู่ความฝ่ายนั้นต้องพิสูจน์เพยงว่า
ี
ตนได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขแห่งการที่ตนจะได้รับประโยชน์จากข้อสันนิษฐานนั้นครบถ้วนแล้ว” แต่ส าหรับคดี
ผู้บริโภคนั้น มาตรา ๒๙ ได้บัญญัติให้สิทธิประโยชน์แก่ผู้บริโภคเกี่ยวกับภาระการพสูจน์ข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับ
ิ
การผลิต การประกอบ การออกแบบ หรือส่วนผสมของสินค้า การให้บริการ หรือ การด าเนินการใด ๆ ไว้ดังนี้
“ประเด็นข้อพพาทข้อใดจ าเป็นต้องพสูจน์ถึงข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับการผลิต การประกอบ การออกแบบ หรือ
ิ
ิ
ส่วนผสมของสินค้า การให้บริการ หรือการด าเนินการใด ๆ ซึ่งศาลเห็นว่าข้อเท็จจริงดังกล่าวอยู่ในความรู้เห็น
โดยเฉพาะของคู่ความฝ่ายที่เป็นผู้ประกอบธุรกิจ ให้ภาระการพสูจน์ในประเด็นดังกล่าวตกอยู่แก่คู่ความฝ่ายที่
ิ
๑๒ รังสรรค์ วิจิตรไกรสร, บทความ ผู้บริโภคกับสัญญาไร้รูปแบบ
๑๓ ธานิศ เกศวพิทักษ์, ค าอธิบายกฎหมายวิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค, ปี ๒๕๕๑, พิมพ์ครั้งที่ ๒, (กรุงเทพมหานคร: พล
สยาม พริ้นติ้ง (ประเทศไทย), 2551), หน้า ๖๖-๖๗
