Page 583 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 583
571
บทน า
จากการที่ผู้เขียนย้ายไปรับราชการที่ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดราชบุรีเมื่อเดือนเมษายน
๒๕๕๕ ขณะนั้นพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.
ิ
ิ่
๒๕๕๓ เพงมีผลใช้บังคับได้ไม่นาน ผู้เขียนเห็นกระบวนการพจารณาคดีของศาลเยาวชนและครอบครัว
ิ
ื้
ู
จังหวัดราชบุรีในส่วนของกระบวนการแก้ไขบ่าบัดฟนฟเด็กและเยาวชน พบว่าส่วนใหญ่ศาลจะส่งเด็กและ
ู
ื่
เยาวชนให้สถานพนิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนจังหวัดราชบุรีเพอแก้ไขบ่าบัดฟนฟ หรือพพากษาจ่าคุก
ิ
ิ
ื้
ุ
ปรับ รอการลงโทษและคมความประพฤติ โดยให้ผู้พิพากษาสมทบรับรายงานตัวและให้ค่าปรึกษาแนะน่า ซึ่ง
ผลปรากฏว่าเด็กและเยาวชนสามารถปรับเปลี่ยนความประพฤติและพฤติกรรมได้บ้าง ไม่ได้บ้าง
ผู้เขียนนึกถึงเมื่อครั้งอบรมผู้ช่วยผู้พพากษารุ่นที่ ๔๖ ท่านอาจารย์วชา มหาคุณ ประธาน
ิ
ิ
คณะกรรมการศึกษาอบรมและคณะอาจารย์คณะกรรมการศึกษาอบรม ซึ่งมีท่านอาจารย์เมทินี ชโลธร
ประธานศาลฎีกาคนปัจจุบันรวมอยู่ด้วย ได้พาผู้ช่วยผู้พพากษารุ่นที่ ๔๖ ไปศึกษาดูงานที่โรงพยาบาล
ิ
ตุลาการเฉลิมพระเกียรติ ศูนย์แรกรับเด็กและเยาวชนชายบ้านเมตตา และสถานแรกรับเด็กและเยาวชนหญิง
บ้านปราณี ท่าให้เห็นกระบวนการขั้นตอนในการแกไขบ่าบัดฟื้นฟเด็ก เยาวชนและครอบครัว และการให้เด็ก
ู
้
และเยาวชนฝึกวิชาชีพและอาชีพ เพื่อให้เด็ก เยาวชนปรับเปลี่ยนความประพฤติและพฤติกรรม มีทัศนคติที่ดี
สามารถกลับคืนสู่ครอบครัว ชุมชนและใช้ชีวิตต่อไปได้อย่างปกติสุข
ผู้เขียนจึงได้ศึกษาถึงเป้าหมายส่าคัญของกระบวนการยุติธรรมเด็กและเยาวชนที่มองว่าเด็กเป็นทุน
ู
ทางสังคม มิได้มุ่งเน้นที่การลงโทษ แต่มุ่งไปสู่การแก้ไขบ่าบัดฟนฟเด็กและเยาวชนที่ผลัดหลงเข้าสู่
ื้
กระบวนการยุติธรรม ให้สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ไม่หวนกลับไปกระท่าผิดซ้่าอก จากนั้นได้
ี
ิ
ท่าการศึกษาพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.
ื้
ู
๒๕๕๓ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องถึงมาตรการทางกฎหมายที่เป็นเครื่องมือในการแก้ไขบ่าบัดฟนฟเด็กและ
ู
เยาวชน และได้ค้นพบกระบวนการแกไขบ่าบัดฟนฟเด็กและเยาวชนแบบบูรณาการ โดยมีเด็กและเยาวชน
้
ื้
เป็นศูนย์กลาง ที่สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงให้แก่เด็กและเยาวชน รวมถึงครอบครัว ตลอดจนพัฒนาให้
เด็กและเยาวชนมีทักษะที่จ่าเป็น มีองค์ความรู้ มีความเข้าใจ และสามารถที่จะด่าเนินชีวิตอยู่ในสังคมและ
ชุมชุนได้โดยปกติสุข
ื้
ู
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพอถ่ายทอดประสบการณ์ในการสร้างกระบวนการแก้ไขบ่าบัดฟนฟเด็ก
ื่
และเยาวชนแบบบูรณาการ โดยมีเด็กและเยาวชนเป็นศูนย์กลาง เพอให้เด็กและเยาวชนที่ผลัดหลงเข้าสู่
ื่
กระบวนการยุติธรรม สามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และด่าเนินชีวิตอยู่ในสังคมชุมชุนได้โดยปกติสุข โดย
ไม่หวนกลับไปกระท่าผิดซ้่า
๑. แนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมเด็กและเยาวชน
แนวคิดเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิเด็กและเยาวชนที่พลัดหลงเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมทางอาญา
ปรากฏอยู่ในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (Convention on the Rights of the Child) ซึ่งประเทศไทยเข้า
