Page 578 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๕๖๖

่
ั
ค่าเสียหายในทางแพง ตามมาตรา ๔๐ คดีอาญาที่พนักงานอยการเรียกทรัพย์สินหรือราคาทรัพย์สินแทน
ผู้เสียหาย ตามมาตรา ๔๓ และคดีอาญาที่ผู้เสียหายยื่นค าร้องขอเรียกค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญา
ตามมาตรา ๔๔/๑ กรณีที่พนักงานอยการเรียกทรัพย์หรือราคาทรัพย์แทนผู้เสียหาย ผู้เสียหายไม่
ั
จ าเป็นต้องเข้าไปเป็นคู่ความในคดี ไม่จ าเป็นต้องน าสืบพยานหลักฐานเกี่ยวกับราคาทรัพย์ เพราะพนักงาน

อัยการด าเนินการเรียกให้จ าเลยคืนทรัพย์สินหรือราคาทรัพย์สินแก่ผู้เสียหายตามกฎหมาย แต่จ ากัดเฉพาะ
๙ ฐานความผิด อันเป็นความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ที่ผู้เสียหายสูญเสียไปโดยตรง ส่วนกรณีที่ผู้เสียหายเป็น

โจทก์ฟ้องคดีอาญาโดยมีคาขอบังคับในทางแพ่ง ซึ่งสามารถเรียกค่าเสียหายที่เกิดจากการกระท าของจ าเลย
ั
ได้นอกเหนือจากที่พนักงานอยการเรียกแทน เช่นเดียวกับกรณีที่ผู้เสียหายยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ ที่
สามารถเรียกค่าสินไหมทดแทนได้ทุกประเภท ไม่ได้จ ากัดว่าจะต้องเป็นตัวเงินเท่านั้น หากแต่รวมถึงหนี้ที่

๓๓
เป็นการกระท าเพื่อให้ผู้เสียหายกลับคืนสู่ฐานะเดิม
คดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา ตามมาตรา ๔๐ ที่ผู้เสียหายเป็นโจทก์ฟองเองนั้น ศาลฎีกาเคยมี
้
่

ค าวินิจฉัยในท านองว่า บุคคลภายนอกอาจร้องสอดเข้ามาในคดีได้ และเป็นอานาจศาลที่จะอนุญาตให้เข้า
๓๔
มาหรือไม่ก็ได้ โดยพจารณาจากค าร้องว่ามีเหตุสมควรหรือไม่ ค าพพากษาฎีกาดังกล่าวเป็นเรื่องที่
ิ
ิ
ิ
ศาลฎีกาใช้ดุลพนิจไม่อนุญาตให้เข้ามาเป็นคู่ความในคดีเนื่องจากตามค าร้องไม่มีเหตุสมควร เพราะคดีมี
การสืบพยานโจทก์ไปหลายปากแล้ว ศาลฎีกามิได้วินิจฉัยตัดอานาจของผู้ร้องสอดซึ่งเป็นบุคคลภายนอกที่

จะเข้าไปในคดีอาญาที่ผู้เสียหายเป็นโจทก์ฟองคดีเอง ตามมาตรา ๔๐ ดังนั้น คดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับ
่
้
คดีอาญา มาตรา ๔๐ บุคคลภายนอกสามารถเข้ามาในคดีได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง
่
ิ
มาตรา ๕๗ กรณีที่ผู้เสียหายยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ จึงน่าจะใช้หลักการเดียวกันโดยขอให้เรียก
่
บุคคลภายนอกเข้ามาร่วมรับผิดในทางแพงกับจ าเลยได้ โดยอาศัยประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง
่
ิ
มาตรา ๕๗ (๓) ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๐

บทสรุปการคาดหวงต่อกระบวนการขอค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญา
ั
๑. ตีความค าว่า ผู้เสียหายในทางแพง ให้ครอบคลุมไปถึงผู้เสียหายที่มิใช่เฉพาะแต่ผู้เสียหายตามที่
่
ั
พนักงานอยการบรรยายฟ้องในคดีเท่านั้น แต่ให้รวมถึงบุคคลที่ได้รับความเสียหายจากการกระท าความผิด
ของจ าเลยด้วย ไม่ว่าจะเป็นผู้เสียหายในคดีนั้นหรือไม่ก็ตาม ให้มีสิทธิยื่นค าร้องขอให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหม
ทดแทนจากการกระท าของจ าเลยได้ แต่ทั้งนี้ ผู้ที่ได้รับความเสียหายจะต้องยื่นค าร้องโดยอาศัยเหตุจากการ

กระท าความผิดอาญาของจ าเลยตามฟองเท่านั้น จะเพมเติมข้อหา หรือข้อเท็จจริงนอกเหนือจากค าฟอง
ิ่
้
้
ของพนักงานอัยการไม่ได้ และจะน าสืบข้อเท็จจริงเพิ่มเติมหรือขัดแย้งกับพนักงานอัยการไม่ได้

๓๓ อ้ำงแล้ว เชิงอรรถที่ ๗ น.๑๐

๓๔ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๙๒๕/๒๕๐๘ กำรที่ผู้ร้องสอด ร้องสอดเข้ำมำในคดีตำมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพ่ง มำตรำ ๕๗ (๑) (๒) นั้น มิได้หมำยควำมว่ำ ศำลต้องอนุญำตให้ผู้ร้องสอดเข้ำมำเป็นคู่ควำมได้ทุกกรณีไป ศำล
ย่อมมีอ ำนำจพิจำรณำว่ำ มีเหตุสมควรอนุญำตหรือไม่ แล้วแต่ค ำร้องนั้นมีเหตุสมควรเพียงใด