Page 712 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 712
๗๐๐
บทน า
ิ
ผู้พพากษาหัวหน้าศาลเป็นต าแหน่งบริหารส าคัญที่มีหน้าที่ในการบริหารจัดการและด าเนินการ
กิจกรรมต่างๆในศาลชั้นต้น รวมทั้งเป็นภาพลักษณ์ของศาลยุติธรรมในการติดต่อสื่อสาร และประสานงาน
กับองค์กรอนๆ รวมทั้งบริการประชาชนผู้มาติดต่อศาลในฐานะต่างๆกนทั่วประเทศ และการบริหารจัดการ
ื่
ั
ั
ของผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจะต้องเกี่ยวข้องกบกฎหมาย ระเบียบ ค าแนะน า และแนวปฏิบัติจ านวนมาก ไม่
ว่าจะเป็นวิธีการงบประมาณ ระบบการจัดการคดีให้มีความรวดเร็ว ถูกต้องเป็นธรรมตามกฎหมาย มีความ
โปร่งใส มีเหตุผลและอธิบายได้ซึ่งการเป็นผู้พิพากษาหัวหน้าศาลมีความจ าเป็นต้องตัดสินใจบนพื้นฐานทาง
กฎหมายและทางสถิติที่ถูกต้อง ทั้งต้องด าเนินงานให้เป็นไปตามนโยบายประธานศาลฎีกาและยุทธศาสตร์
ศาลยุติธรรมร่วมกับผู้พพากษาและเจ้าหน้าที่หลาย generation ทั้งยังมีหน้าที่ดูแลความเรียบร้อยอาคาร
ิ
ั
สถานที่และบ้านพกข้าราชการด้วย นอกจากนี้ในสถานการณ์โควิด ๑๙ ที่มีเงื่อนไขในการควบคุมการแพร่
ระบาดของโรคด้วยการเว้นระยะห่างและงดการรวมกลุ่ม ส่งผลให้ทุกภาคส่วนต้องปรับตัวให้เข้ากับความ
ปกติใหม่ ที่มาเร็วกว่าที่คนส่วนมากคาดการณ์นับสิบปี ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจึงต้องมีความสามารถในการ
บริหารจัดการทางไกลและต้องมีการสื่อสารที่ทันเวลาอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งการบริหารงานให้เป็นไปใน
แนวคิดทิศทางเดียวกันและมีประสิทธิภาพอาจมีความขัดข้อง การศึกษาค้นหาข้อมูลในหลักการแนวปฏิบัติ
ื่
เรื่องการบริหารจัดการในศาลจังหวัดเพอให้เกิดผลส าเร็จ มีความยุ่งยากพอสมควร เพราะข้อมูลความรู้
เหล่านั้นมักจะเป็นเรื่องเฉพาะตัวและอยู่กระจัดกระจาย ไม่ค่อยมีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อกษร แม้แต่
ั
ิ
ผู้เขียนซึ่งเป็นผู้พพากษามาเป็นเวลาประมาณ ๑๙ ปี ก็ไม่พบบทความท านองนี้มากนัก ดังนั้นการไม่มี
บทความท านองนี้จึงเป็นปัญหา (ส าหรับผู้เขียนน่าจะถึงคิวในการออกหัวหน้าศาลเมื่อเป็นผู้พพากษา
ิ
มาแล้วประมาณ ๒๑ ปี) ในการน าเสนอบทความทางวิชาการผู้เขียนจึงได้รวบรวมความรู้และสื่อสารด้วย
การใช้รูปแบบบทความเชิงสาระเพออธิบายแนวปฏิบัติของผู้พพากษาหัวหน้าศาลเป็นส่วนใหญ่ โดยได้
ื่
ิ
บันทึก ความเห็น การวิเคราะห์ข้อมูลของวิทยากรหลายท่านที่ได้มาบรรยายตามวัตถุประสงค์ของสถาบัน
พฒนาข้าราชการตุลาการในหลักสูตร ผู้พพากษาหัวหน้าศาลรุ่นที่ ๒๑ และใช้รูปแบบบทความเชิงแสดง
ิ
ั
ความคดเห็นเป็นส่วนน้อย เนื่องจากเห็นว่าเนื้อหาน่าจะจ าเป็นมากกว่าความเห็น รวมทั้งเชื่อว่าแนวปฏิบัติ
ิ
ใช้ประโยชน์ได้มากกว่าข้อกฎหมายบางเรื่องที่เขียนไปแล้วตลอดชีวิตราชการอาจไม่ได้พบเห็นว่าเป็นคดี
หรือแทบจะไม่ได้ใช้ในการปฏิบัติงานด้านใดด้านหนึ่ง เมื่อบทความที่อาจจะไม่ได้ใช้มีได้ ดังนั้นบทความที่
ื่
ิ
สามารถน ามาใช้ได้ก็น่าจะมีได้เช่นกัน เพอให้เส้นทางในการเป็นผู้พพากษาหัวหน้าศาลมีความสว่างไสวอยู่
บ้าง การบันทึกแนวปฏิบัติเกี่ยวกับ กฎหมาย กฎ ระเบียบ และค าแนะน า จึงมีความจ าเป็นและเป็น
ประโยชน์ ในบทความวิชาการฉบับนี้จะรวบรวมเฉพาะแนวทางการบริหารในศาลจังหวัด และจะจ ากัด
กรอบของบทความด้วยการศึกษาแนวปฏิบัติพอสังเขป ซึ่งผู้เขียนรวบรวม แยกแยะได้ดังนี้
ส่วนที่ ๑ การจัดท าแผน การควบคุมก ากับ และการบริหารจัดการงบประมาณการเงิน และพัสดุ
๑. การบริหารและการจัดการงบประมาณของหน่วยงานมีวัตถุประสงค์เพื่อ
๑.๑ ควบคุมและบริหารและการจัดการงบประมาณของศาลตามที่ได้รับซึ่งจะต้องท าเป็น
แผนปฏิบัติการ แผนพัฒนางานศาล
๑.๒ ตรวจสอบ ติดตาม และการควบคุมก ากับประจ าปี
