Page 883 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๘๗๑

การลงโทษจ าคุก ส่วนโทษจ าคุกนั้น ควรน ามาใช้เมื่อจ าเลยกระท าความผิดอาญาร้ายแรงและน่าจะเป็น

อันตรายต่อสังคม

การลงโทษจ าคุกให้ค านึงถึงผลเสียของการลงโทษจ าคุกระยะสั้น โดยใช้มาตรการตาม
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๓ หรือมาตรา ๕๕ ประกอบด้วย

ั
ข้อ ๖ ในคดีความผิดที่มีอตราโทษจ าคุกอย่างสูงไม่เกินห้าปี คดีความผิดที่มีโทษปรับสถาน
ั
เดียว คดีความผิดอนยอมความได้ คดีความผิดที่ได้กระท าโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ คดีที่ศาลจะ
ลงโทษจ าคุกไม่เกินห้าปี คดีที่จ าเลยไม่เคยต้องโทษมาก่อน หรือคดีที่ตามบัญชีมาตรฐานการลงโทษ

ิ
ของศาลก าหนดให้ความผิดนั้นอาจรอการลงโทษได้ ศาลพงพจารณาใช้วิธีการรอการก าหนดโทษหาก
ึ
พฤติการณ์แห่งคดีปรากฏว่า
(๑) จ าเลยกระท าความผิดโดยมีสาเหตุมาจากความยากจนหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ และ
ไม่เกิดความเสียหายร้ายแรง

(๒) จ าเลยส านึกถึงการกระท าความผิดและพยายามบรรเทาผลร้ายที่เกิดขึ้น และ

ในกรณีที่มีผู้เสียหาย บุคคลดังกล่าวไม่ติดใจที่จะด าเนินคดีแก่จ าเลย
(๓) จ าเลยเป็นหญิงมีครรภ์ คนชรา คนพิการ ผู้ที่ป่วยเจ็บหรือเป็นโรคร้ายแรง

ั
(๔) ผู้เสียหายกับจ าเลยมีความสัมพนธ์กันในทางใดทางหนึ่ง เช่น เป็นบุคคล
ในครอบครัว ญาติ เพื่อนบ้าน หรือผู้ร่วมงาน และผู้เสียหายกับจ าเลยต่างมีความเข้าใจที่ดีต่อกันแล้ว
ั
(๕) พฤติการณ์อื่นใดอนสมควรรอการก าหนดโทษเพื่อมิให้จ าเลยมีประวัติการต้องโทษ
ติดตัว

ข้อ ๙ ในคดีที่ศาลอาจรอการก าหนดโทษตามข้อ ๖ ได้ แต่เพอเป็นการป้องปรามมิให้
ื่
ึ
ี
จ าเลยกระท าความผิดอก ศาลพงลงโทษปรับด้วย แต่โทษจ าคุกให้รอการก าหนดโทษหรือรอการลงโทษ
ก็ได้
ในกรณีที่จ าเลยกระท าผิดขึ้นอกหรือไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขเพอคุมความประพฤติภายใน
ื่
ี
ก าหนดระยะเวลารอการก าหนดโทษ แต่ศาลเห็นว่าจ าเลยยังไม่ควรถูกลงโทษจ าคุกหรือปรับ ให้ศาลพงใช้
ึ
วิธีการรอการลงโทษ
ิ
การใช้ดุลพนิจตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง ให้พจารณาประกอบกับพฤติการณ์แห่งคดี
ิ
โดยให้น าความในข้อ ๖ (๑) ถึง (๕) มาใช้บังคับโดยอนุโลม
๓. ค าแนะน าของประธานศาลฎีกาว่าด้วยแนวทางการใช้โทษอาญา พ.ศ. ๒๕๖๓ ซึ่งมี

ทั้งหมด ๑๑ ข้อ ดังต่อไปนี้
ู
ื้
ึ
ข้อ ๑ การลงโทษทางอาญาพงค านึงถึงเรื่องการแก้ไขฟนฟผู้กระท าผิดให้เกิดความส านึก
รับผิดชอบที่พึงมีต่อสังคมและการป้องปรามมิให้เกิดการกระท าผิดอก
ี
ี
ในการก าหนดโทษสถานใด เพยงใด นอกจากพฤติการณ์เกี่ยวกับการกระท าผิดและความ
เสียหายแล้ว ศาลพึงพิจารณาถึงความเป็นมาแห่งชีวิตของผู้กระท าผิดดังที่ระบุไว้ในประมวลกฎหมายอาญา