Page 998 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๙๘๖

ข้อ ๖ ก าหนดไว้ว่า “บัญชีมาตรฐานโทษ ถือเป็นเพยงข้อแนะน า หากศาลเห็นว่าการรอการ
๑๘
ี
ก าหนดโทษหรือรอการลงโทษเหมาะสมได้สัดส่วนกับการกระท าความผิดและเป็นประโยชน์ต่อการแก้ไข
ฟื้นฟูผู้กระท าผิดยิ่งกว่าการจ าคุก ศาลอาจพิพากษาแตกต่างไปจากบัญชีมาตรฐานโทษได้”

ึ
ข้อ ๗ ก าหนดไว้ “การรอการก าหนดโทษ พงใช้ในกรณีที่ศาลเห็นว่า ควรให้โอกาสผู้กระท าผิด
กลับตัวโดยไม่ต้องมีประวัติว่าเคยต้องโทษมาก่อน”
ค าแนะน าของประธานศาลฎีกาทั้งสองฉบับดังกล่าวเห็นได้ว่ามีการวางแนวทางในการรอการ

ก าหนดโทษไว้อย่างรายละเอยด และยังระบุให้ความผิดต่อส่วนตัว คดีความผิดที่มีโทษปรับสถานเดียว
ี
รวมทั้งคดีที่ตามบัญชีมาตราฐานโทษก าหนดใหความผิดนั้นอาจรอการลงโทษได้ ให้ศาลพงใช้ดุลพนิจรอ
ิ
ึ
ิ
การก าหนดโทษ ศาลอาจพพากษาแตกต่างจากบัญชีมาตรฐานโทษได้ นอกจากนั้นยังระบุเหตุที่ศาลจะน า
ิ
ใช้ประกอบดุลพนิจและอางเพอรอการก าหนดโทษไว้หลายกรณี โดยค าแนะน าได้ขยายความหมายของ
ื่
้
ค าว่า อายุ ประวัติ ความประพฤติ สติปัญญา การศึกษาอบรมสุขภาพ ภาวะแห่งจิต นิสัย อาชีพ และ
สิ่งแวดล้อมของผู้นั้น หรือสภาพความผิด หรือการรู้สึกความผิด และพยายามบรรเทาผลร้ายที่เกิดขึ้น หรือ
ื่
ั
เหตุอนอนควรปรานีแล้ว ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ค าแนะน าของประธานศาลฎีกาดังกล่าวเป็นการวางแนวทาง
ิ
ื่
ส าคัญให้ผู้พิพากษาใช้พจารณาประกอบดุลพินิจได้อย่างเหมาะสม และเป็นมาตรการทางเลือกอนนอกจาก
ื้
ู
การลงโทษจ าคุกหรือปรับ โดยค านึงถึงการแก้ไขฟนฟผู้กระท าความผิดให้รู้ส านึกในความผิดของตนเพอ
ื่
ส่งคืนสู่สังคมอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนป้องปรามมิให้เกิดการกระท าผิดซ้ าอีก

์
วิเคราะหสภาพปัญหาในการใช้ดุลพินิจในการรอการก าหนดโทษของศาลแขวง
จากการศึกษาการจัดเก็บสถิติประจ าปีโดยแยกประเภทคดีอาญาทั่วไปและคดีอาญายาเสพติด

โดยช่วงแรกศึกษาจากค าพิพากษาในปี ๒๕๖๓ ถึงเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๔ โดยแยกประเภทคดีอาญาทั่วไป
ั
และคดีอาญายาเสพติด พบว่าคดีอาญาทั่วไปปี ๒๕๖๓ มีความผิดอนยอมความไม่ได้และความผิดอนยอม
ั
ความได้ ศาลมีค าพพากษาหรือค าสั่ง ๑,๑๗๖ คดี มีจ าเลย ๑,๖๑๒ คน จากคดีทั้งหมดไม่ปรากฏว่า
ิ
ิ
ี
ิ
ิ
ผู้พพากษาใช้ดุลพนิจในการรอการก าหนดโทษ แม้ศาลจะพพากษาปรับเพยงสถานเดียวก็ตาม นอกจากนี้
พบว่าในหลายคดีที่เป็นความผิดอนยอมความได้ และจ าเลยให้การรับสารภาพ ศาลยังคงพพากษาก าหนด
ั
ิ
โทษจ าคุก เช่น ความผิดฐานหมิ่นประมาท ฐานโกงเจ้าหนี้ ฐานท าให้เสียทรัพย์ ฐานบุกรุก ซึ่งเป็นคดีที่มี
ี
์
อัตราโทษจ าคุกต่ า บางคดีจ าเลยไม่มพฤติกรรมก่อความเสียหายร้ายแรง และอยู่ในหลักเกณฑที่อาจรอการ
ก าหนดโทษได้ รายละเอียดตามตารางดังนี้

๑๘ ตามค าแนะน าของประธานศาลฎีกาเกี่ยวกับวิธีการรอการก าหนดโทษ การรอการลงโทษและการก าหนดเงื่อนไข
เพื่อคุมความประพฤติ พ.ศ. ๒๕๕๙ ใช้ค าว่า “บัญชีมาตรฐานการลงโทษ” แต่ในทางปฏิบัติผู้พิพากษาเรียกว่า “ยี่ต๊อก