Page 13 - คำอธิบายการใช้วิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกส์

๖

เครื่องพิมพเอกสาร (printer) เครื่องสแกนเอกสาร (scanner) โทรศัพทเคลื่อนที่สมารทโฟน (Smartphone)

อินเทอรเน็ต เปนตน ซึ่งอุปกรณดังกลาวตองสามารถติดตั้งแอปพลิเคชันที่ใชในการพิจารณาคดี

ทางอิเล็กทรอนิกสดวย

๒) ทักษะ (skill) หมายถึง ทักษะความสามารถในการใชงานอุปกรณอิเล็กทรอนิกส
ซึ่งทักษะเปนปจจัยสําคัญตอการเขาถึงทางดานเทคโนโลยี เชน มีอุปกรณคอมพิวเตอรแตไมสามารถ

ใชงานได มีอุปกรณสมารทโฟนแตสามารถใชงานไดเพียงทักษะพื้นฐาน ยอมถือวาไมมีความพรอม

ในการเขาถึงเทคโนโลยีทําใหไมพรอมที่จะใชบริการทางการศาลในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส

ดวยเหตุนี้ หากคูความไมมีความพรอมในการเขาถึงเทคโนโลยีตามปจจัยดังกลาวขางตน

ไมวาสวนหนึ่งสวนใด ศาลไมอาจบังคับใหใชวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสกับคูความฝายที่ไมพรอม
ทางเทคโนโลยีได อยางไรก็ตาม ความสามารถในการเขาถึงเทคโนโลยีเปนปญหาขอเท็จจริงและ

เปนเรื่องเฉพาะตัว เมื่อมีคูความกลาวอางวาตนไมสามารถเขาถึงเทคโนโลยีศาลก็พึงใชดุลพินิจวาคูความ

ไมมีความพรอมในการเขาถึงเทคโนโลยีโดยแทจริงหรือเปนเพียงขออางในการประวิงคดี เชน

เมื่อพิจารณาจากสถานะของคูความแลวนาจะจัดหาอุปกรณที่จําเปนตองใชในการดําเนินกระบวนพิจารณา

ดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสหรือไม ตัวอยางเชน หากคูความเปนนิติบุคคลที่ประกอบธุรกิจเปนปกติ

และมีทนายความขออางที่วาไมสามารถจัดหาอุปกรณที่จําเปนจําเปนตองใชในการดําเนินกระบวน

พิจารณาดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสอาจฟงไมขึ้น อีกทั้งการอนุญาตใหคูความฝายที่มีความพรอม
ในการดําเนินกระบวนพิจารณาดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสใชวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสโดยคูความอีกฝาย

ยังสามารถเดินทางมาศาลและใชวิธีพิจารณาแบบปกติก็มิไดทําใหเสียความเปนธรรม

๑.๒.๒ การคํานึงถึงสิทธิในการตอสูคดีของคูความ
เมื่อศาลพิจารณาถึงความสามารถของคูความในการใชวิธีการพิจารณาทางอิเล็กทรอนิกสแลว

ประเด็นตอมาที่ศาลตองพิจารณาก็คือ การพิจารณาดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสกอใหเกิดความไมเปนธรรม

หรือสิทธิในการดําเนินคดีหรือตอสูคดีของคูความฝายใดฝายหนึ่งลดลงหรือไม กลาวคือ

การที่ศาลจะใชดุลพินิจในการสั่งใหคดีใดใชวิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกสนั้น นอกจากศาลจะตอง

คํานึงถึงความสามารถในการเขาถึงเทคโนโลยีของคูความแลว สิ่งสําคัญอีกประการหนึ่งที่ศาลตองคํานึงถึง

คือ การใชวิธีพิจารณาคดีอิเล็กทรอนิกสนั้นตองไมทําใหสิทธิในการตอสูคดีของคูความลดนอยลง

อันจะทําใหเกิดความไดเปรียบเสียเปรียบในทางคดี ขอกําหนดของประธานศาลฎีกา วาดวยวิธีพิจารณาคดี
๙
ทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. ๒๕๖๓ ขอ ๑๓ เพื่อใหเกิดความเปนธรรมแกคูความทั้งสองฝาย ดังนั้น

๙ ขอกําหนดของประธานศาลฎีกา วาดวยวิธีพิจารณาคดีทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. ๒๕๖๓ ลงวันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๖๓

ิ
ขอ ๑๓ “ศาลอาจกําหนดใหมีการนั่งพิจารณาและบันทึกคําเบิกความพยานโดยวิธีการทางอเล็กทรอนิกสทั้งหมดหรือบางสวน
ก็ได เพื่อใหการพิจารณาเปนไปดวยความสะดวก รวดเร็วและเที่ยงธรรม โดยตองไมทําใหสิทธิในการตอสูคดีของคูความลด
นอยลง ทั้งนี้ หลักเกณฑและวิธีการใหเปนไปตามที่สํานักงานศาลยุติธรรมประกาศกําหนด”