Page 10 - Q2-ManualConsult ภ.2

2 3

แทนการลงโทษ ซึ่งเปนแนวคิดที่ใชในการแกไขพฤติกรรมการกระทําผิดของเด็กและเยาวชนใหกลับตัว ปรับปรุง คือ สืบเนื่องจากการไดแยกศาลยุติธรรมออกจากกระทรวงยุติธรรม โดยมีสํานักงานศาล
เปนคนดีและสามารถใชชีวิตอยูในสังคมไดอยางปกติสุข ตอมาในยุคแนวคิดเกี่ยวกับการดําเนินคดีกับ ยุติธรรมเปนหนวยงานธุรการของศาลยุติธรรมที่เปนอิสระ แตกรมพินิจและคุมครองเด็กและเยาวชน

ผูกระทําผิดที่เปนเด็กและเยาวชนไดปรากฏอยางเปนรูปธรรมในยุคอาชญาวิทยาดั้งเดิม ซึ่งเปนยุคที่มอง ยังเปนหนวยงานในสังกัดกระทรวงยุติธรรม จึงไดปรับปรุงกฎหมายวาดวยการจัดตั้งศาลเยาวชน

ในเรื่องของเจตจํานงอิสระวาเด็ก เยาวชน คนชรา สามารถใชเจตจํานงอิสระไดอยางไมจํากัดและไมมี และครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัวใหสอดคลองกับอํานาจหนาที่และโครงสรางใหม
ขอบเขตแตการยับยั้งชั่งใจในการกระทําผิดยังนอย อันเนื่องมาจากความออนประสบการณหรือถูกใชเปน รวมทั้งกระบวนการพิจารณาคดีของศาลเยาวชนและครอบครัว ซึ่งเปลี่ยนชื่อศาลคดีเด็กและเยาวชน

เครื่องมือกระทําผิดไดโดยงาย จึงมีการลงโทษแกบุคคลดังกลาวนอยกวาปกติ และในยุคนี้ยังเริ่มให เปนศาลเยาวชนและครอบครัว และแผนกคดีเด็กและเยาวชนในศาลจังหวัดเปลี่ยนเปน

ความสําคัญกับการรับฟงพยานหลักฐานจากความเห็นของผูเชี่ยวชาญหรือผูชํานาญการในสาขาตาง ๆ แผนกคดีเยาวชนและครอบครัวในศาลจังหวัด มุงเนนใหความคุมครองสิทธิ สวัสดิภาพ และวิธีปฏิบัติ
เชน แพทยศาสตร นิติเวชวิทยา จิตวิทยา เปนตน จากแนวความคิดในยุคสํานักอาชญาวิทยากึ่งดั้งเดิม ตอเด็กและเยาวชน สตรี และบุคคลในครอบครัว และใหความสําคัญตอการแกไขบําบัดฟนฟูพฤติกรรม

นํามาสูวิธีปฏิบัติที่มีการบูรณาการจนเกิดการแกไขปญหาใหกับผูกระทําผิดที่เปนเด็กและเยาวชนอยาง ของเด็กและเยาวชนแทนการลงโทษเด็กและเยาวชนในคดีอาญา อีกทั้งยังเยียวยาผูเสียหาย ใหสอดคลอง

เดนชัดขึ้น กับรัฐธรรมนูญและแนวความคิดสากลในหลายประเด็นไมวาหลักการปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน
การพัฒนาของกระบวนการยุติธรรมสําหรับเด็กและเยาวชนสงผลใหในหลายประเทศได รับรองวาเด็กมีสิทธิที่จะไดรับการดูแลและชวยเหลือเปนพิเศษ เพื่อใหเด็กพัฒนาบุคลิกภาพไดอยาง

นําแนวคิดเกี่ยวกับการลงโทษเด็กและเยาวชนที่มีลักษณะแตกตางไปจากการลงโทษผูใหญมาปรับใช กลมกลืนและเต็มที่ เด็กควรเติบโตในสิ่งแวดลอมของครอบครัวในบรรยากาศแหงความผาสุก ความรัก

ซึ่งประเทศแรกที่ไดมีการเปลี่ยนแปลงแกไขกฎหมาย คือ ประเทศอังกฤษ โดยรัฐในฐานะผูปกครองดูแล และความเขาใจ ประกอบกับอนุสัญญาวาดวยสิทธิเด็กที่ยืนยันวาในการกระทําผิดทั้งปวงเกี่ยวกับเด็กไม
ประชาชนมีอํานาจเขาแทรกแซงเมื่อครอบครัวมีปญหาหรือทําหนาที่ของตนบกพรอง ดังนั้น การที่รัฐ วาจะโดยสถาบันสังคมสงเคราะหของรัฐบาลหรือเอกชน ศาลยุติธรรม หนวยงานฝายบริหาร หรือองคกร

เขามาเปนผูดูแลรับผิดชอบเด็กหรือเยาวชนที่กระทําผิดแทนบิดามารดา ผูปกครอง ถือเปนวิธีการที่ นิติบัญญัติ ผลประโยชนของเด็กเปนสิ่งที่ตองคํานึงถึงเปนอันดับแรก แนวคิดในการรับรองสิทธิเด็กใน
ยอมรับกันโดยทั่วไป รัฐจึงตองหามาตรการตางๆ ที่มุงแกไขบําบัดฟนฟูเด็กและเยาวชนที่กระทําผิดให กระบวนการยุติธรรมตามกฎหมายอันเปนมาตรฐานขั้นต่ําของสหประชาชาติวาดวยการบริหารงาน

กลับตัวเปนคนดี และรัฐตองคํานึงถึงประโยชนสูงสุดของเด็กและเยาวชน จึงถือไดวาประเทศดังกลาว ยุติธรรมเกี่ยวกับคดีเด็กและเยาวชน อนุสัญญาวาดวยสิทธิเด็กวาทุกขั้นตอนในกระบวนการยุติธรรม

เปนประเทศแรกที่มีการแยกเด็กและเยาวชนที่กระทําผิดออกจากผูใหญที่กระทําผิด ตอมาประเทศ สิทธิขั้นพื้นฐานจะตองไดรับการคุมครอง เชน สิทธิไดรับการสันนิษฐานไวกอนวาเปนผูบริสุทธิ์ จนกวาจะ
สหรัฐอเมริกาก็ไดนําแนวคิดการดําเนินคดีสําหรับเด็กและเยาวชนของประเทศอังกฤษมาใชเปนตนแบบ ไดพิสูจนวามีความผิดตามกฎหมาย สิทธิไดรับการแจงขอหาทันทีโดยตรงหรือโดยบิดามารดาหรือ

ในการพัฒนากระบวนการยุติธรรมสําหรับเด็กและเยาวชนในประเทศของตนจนเปนประเทศแรกของโลก ผูปกครองตามกฎหมาย สิทธิไดรับความชวยเหลือทางกฎหมาย สิทธิที่จะตอสูคดี เปนตน ซึ่งในการ

ที่มีศาลคดีเด็กและเยาวชน ดําเนินงานของศาลเยาวชนและครอบครัว มีภารกิจมุงเนนการแกไขปญหาเด็ก เยาวชนและครอบครัว
สําหรับในประเทศไทยไดรับแนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมสําหรับเด็กและ มีปรัชญาในการดําเนินการวา “ชวยเหลือเพื่อวันพรุงนี้ มิใชลงโทษเพื่อวันนี้” รวมทั้งตองคํานึงถึงการ

เยาวชนที่กระทําผิด อันนํามาสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในป พ.ศ.๒๔๙๔ ภายใตพระราชบัญญัติ พิทักษและคุมครองสิทธิของผูเสียหาย กลาวคือ เมื่อมีการฟองคดีตอศาลวาเด็กหรือเยาวชนกระทําผิด
จัดตั้งศาลคดีเด็กและเยาวชน พ.ศ.๒๔๙๔ และพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาคดีเด็กและเยาวชน และศาลพิจารณาแลวเห็นวาเด็กหรือเยาวชนอาจกลับตนเปนคนดีได และผูเสียหายอาจไดรับการชดเชย

พ.ศ.๒๔๙๔ และในปเดียวกันไดมีการจัดตั้งศาลคดีเด็กและเยาวชนขึ้นเปนครั้งแรก โดยมีหนวยงานสําหรับ เยียวยาตามสมควร อาจจะนํามาตรการแกไขบําบัดฟนฟูมาใชในการพิจารณาพิพากษาคดี เพื่อประโยชน

พิเคราะห ฝกอบรม และสงเคราะหเด็ก เรียกวา “สถานพินิจและคุมครองเด็กและเยาวชนกลาง” โดยมี ตออนาคตของเด็กหรือเยาวชนและผูเสียหาย ศาลอาจจะสั่งใหบุคคลที่ศาลเห็นสมควรจัดทําแผนแกไข
วัตถุประสงคเพื่อเปนเครื่องมือของศาลคดีเด็กและเยาวชนกลางในการปฏิบัติตอเด็กและเยาวชน บําบัดฟนฟู หรือศาลอาจจะกําหนดมาตรการเปนเงื่อนไขใหปฏิบัติก็ได ทั้งนี้ มีบุคลากรที่มีความ

หลังจากนั้นไดมีการแกไขเปนพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลเยาวชนและครอบครัวและ เชี่ยวชาญเฉพาะ ซึ่งผานการเขารับการอบรมหรือมีความรูประสบการณและความสามารถดานจิตวิทยา

วิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๓๔ เริ่มมีการวางหลักในกระบวนการยุติธรรมเกี่ยวกับ วัยรุนเขามาเกี่ยวของไมวาจะเปนนักจิตวิทยา ผูพิพากษาสมทบซึ่งปฏิบัติหนาที่เปนผูประสานการประชุม
คดีเด็กและเยาวชนที่กระทําผิดแยกออกจากคดีผูใหญกระทําผิด โดยมีวิธีการพิเศษสําหรับเด็กและ หรือผูใหคําปรึกษา เจาหนาที่กลุมงานมาตรการพิเศษ เปนตน

เยาวชนที่กระทําผิดแทนการลงโทษทางอาญา เนื่องจากมิไดประสงคที่จะพิจารณาพิพากษาลงโทษเด็ก การนํามาตรการแกไขบําบัดฟนฟูมาใชในการพิจารณาพิพากษาคดีของศาลเยาวชนและ

และเยาวชนเทานั้น แตมุงเนนที่จะคนหาสาเหตุแหงการกระทําผิดเพื่อแกไขปรับปรุงลักษณะนิสัย ครอบครัว เปนไปตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและ
ความประพฤติของเด็กและเยาวชนแตละคนแตกตางกันออกไปตามสภาพปญหา และตอมามี ครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ มาตรา ๘๖ มาตรา ๙๐ และมาตรา ๑๓๒ ซึ่งเปนเสมือนเครื่องมือคัดกรองเด็ก

การปรับปรุงแกไขกฎหมายใหม คือ พระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณา และเยาวชนเพื่อออกจากกระบวนการยุติธรรมกลับคืนสูสังคม และสามารถใชชีวิตอยางมีบทบาท

คดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ และใหมีผลบังคับใชเมื่อวันที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔ มีหลักการ

คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ ๙